Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Δυτικού Οντάριο πραγματοποίησαν την μεγαλύτερη έως σήμερα μελέτη για την ευφυΐα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα υπάρχοντα τεστ μέτρησης IQ (νοημοσύνης) δεν έχουν νόημα. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Neuron».
Οι επιστήμονες θέλησαν να διερευνήσουν την αξία του IQ και επιστράτευσαν περισσότερους από 100.000 εθελοντές, οι οποίοι συμπλήρωσαν 12 τεστ νοημοσύνης, τα οποία απαιτούν προγραμματισμό, λογική, μνήμη και προσοχή για την επίλυσή τους.
Οι εθελοντές συμπλήρωσαν επίσης ερωτηματολόγια για τον εαυτό τους, ενώ αρκετοί από αυτούς υποβάλλονταν σε λειτουργικές τομογραφίες εγκεφάλου όσο έκαναν τα τεστ.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν πως αυτό που είθισται να αποκαλούμε «ευφυΐα» επηρεάζεται από τρεις διαφορετικούς παράγοντες: την βραχυχρόνια μνήμη, τη λογική και την λεκτική ικανότητα. Το να είναι κάποιος άριστος σε έναν από τους τρεις τομείς δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι είναι εξίσου προικισμένος στους άλλους δύο.
Και αυτό, διότι τα τμήματα του εγκεφάλου που εμπλέκονται στον καθένα από αυτούς, είναι διαφορετικά μεταξύ τους, όπως κατέδειξαν οι λειτουργικές τομογραφίες. Τα ευρήματα αυτά πρακτικά σημαίνουν ότι τα παραδοσιακά τεστ του IQ είναι «πολύ απλοϊκά», σημειώνουν, εξηγώντας ότι η ευφυΐα ενός ανθρώπου είναι πολύ πολύπλοκη για να μπορεί να εκτιμηθεί με ένα και μόνο τεστ.
Ο δείκτης νοημοσύνης (IQ) μετριέται σε μία προσπάθεια να καθοριστεί η ευφυΐα. Ο μέσος άνθρωπος έχει δείκτη νοημοσύνης 100, ενώ η Mensa– η παγκόσμια εταιρεία των ανθρώπων με υψηλότατο IQ– δέχεται ως μέλη της μόνον όσους έχουν IQ πάνω από 148 και κατ’ επέκτασιν ανήκουν στο 2% του πληθυσμού.
Η ερμηνεία της ευφυΐας
Επικεφαλής της νέας μελέτης είναι ο δρ Άντριαν Όουεν – ο φημισμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ ο οποίος είναι διευθυντής στο Τμήμα Νοητικής Νευροεπιστήμης & Απεικόνισης του Πανεπιστημίου του Δυτικού Οντάριο και ασχολείται επισταμένα με την δυνατότητα επικοινωνίας μόνο με τη σκέψη.
Ο δρ Όουεν εξέφρασε την έκπληξή του για τον τεράστιο αριθμό των ανθρώπων που δήλωσαν εθελοντές στη μελέτη για τον δείκτη νοημοσύνης. «Όταν αρχίσαμε, ελπίζαμε να συγκεντρώσουμε μερικές εκατοντάδες εθελοντές, αλλά άρχισαν να συρρέουν χιλιάδες και χιλιάδες, κάθε ηλικίας, φυλής και μορφωτικού επιπέδου, από κάθε γωνιά του κόσμου», είπε.
«Σε αυτούς τους 100.000 ανθρώπους, λοιπόν, δεν μπορέσαμε να βρούμε ούτε μία ένδειξη ότι υπάρχει μία, ομοιόμορφη ερμηνεία της ευφυΐας. Αντιθέτως, διαπιστώσαμε ότι η ευφυΐα αποτελείται από τρία στοιχεία, εντελώς ξεχωριστά και διαφορετικά μεταξύ τους, καθώς και ότι κάποιοι άνθρωποι είναι αληθινές ευφυΐες στο ένα και κάτω του μετρίου στα υπόλοιπα».
Και συνέχισε: «Τα τεστ του IQ είναι μάλλον ανούσια. Αν κάποιος αποτύχει σε αυτά, το μόνο που μαθαίνει τελικά είναι πως δεν είναι καλός στα τεστ νοημοσύνης. Δεν μαθαίνει, όμως, απολύτως τίποτε για την γενικότερη ευφυΐα του».
Η πλειονότητα των τεστ νοημοσύνης επινοήθηκαν τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, όταν ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόταν η επιστήμη και επικοινωνούσε με τον κόσμο ήταν εντελώς διαφορετικός, πρόσθεσε.
«Το πιο εκπληκτικό είναι πως ακόμα δεν έχουμε ξεπεράσει το “κόλλημά” μας με τα τεστ νοημοσύνης», είπε από την πλευρά του ένας άλλος εκ των συγγραφέων της νέας μελέτης, ο κ. Ρότζερ Χάιφιλντ από το Science Museum.
«Τα νέα ευρήματα πρέπει να μας αφυπνίσουν, διότι αποδεικνύουν ότι αυτά τα τεστ είναι ανούσια. Πρέπει να πάψουμε να απλοποιούμε τον εγκέφαλο, ο οποίος είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο όργανο, και να τον βαθμολογούμε με έναν μεμονωμένο αριθμό.
»Πρέπει να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την ευφυΐα όπως τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ποιος έχει καλύτερη φυσική κατάσταση; Ο νικητής του Μαραθωνίου ή ο νικητής των 100 μέτρων σπριντ;»
