Τα πλεονεκτήματα που έχει το γυμναστήριο είναι προφανή (άνετος χώρος με ελεγχόμενη θερμοκρασία και πολλά όργανα γυμναστικής), αλλά ολοένα περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η άσκηση σε υπαίθριο χώρο δεν μπορεί να υποκατασταθεί από εκείνη σε έναν κυλιόμενο διάδρομο ή στατικό ποδήλατο.
Πρώτον, ο διασκελισμός είναι διαφορετικός όταν κάποιος κάνει τζόγκινγκ σ’ ένα πάρκο. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι δρομείς κάμπτουν περισσότερο τους αστραγάλους τους όταν τρέχουν σε ανώμαλο δρόμο. Επιπλέον έχουν περισσότερες ευκαιρίες για να τρέξουν σε κατηφόρες, γυμνάζοντας διαφορετικούς μυς απ’ ό,τι όταν τρέχουν σε επίπεδο έδαφος όπως συνήθως γίνεται στους κυλιόμενους διαδρόμους.
Η άσκηση σε υπαίθριους χώρους είναι επίσης πιο έντονη απ’ ό,τι η ανάλογη σε κλειστό χώρο. Σε μελέτες στις οποίες συγκρίθηκε η σωματική καταπόνηση κατά το τρέξιμο σε κυλιόμενο διάδρομο και στον δρόμο, διαπιστώθηκε ότι οι δρομείς έκαιγαν λιγότερες θερμίδες στον διάδρομο για να καλύψουν την ίδια απόσταση. Το εύρημα αποδόθηκε στο ότι οι δρομείς του γυμναστηρίου δεν έβρισκαν αντίσταση από τον αέρα ούτε βίωναν αλλαγές στο έδαφος, όπως συμβαίνει όταν τρέχει κάποιος στον δρόμο.
Τα ίδια έχουν βρεθεί και για την ποδηλασία, στην οποία η αντίσταση του αέρα από μόνη της διαπιστώθηκε ότι αυξάνει σημαντικά τις ενεργειακές απαιτήσεις των ποδηλατών εκτός γυμναστηρίου.
Η ευχαρίστηση
Φαίνεται, όμως, ότι η γυμναστική σε υπαίθριους χώρους έχει και άλλα, άγνωστα έως πρότινος, πλεονεκτήματα. Σε αρκετές πρόσφατες μελέτες, ζητήθηκε από εθελοντές να κάνουν την ίδια ακριβώς προπόνηση μία φορά εντός γυμναστηρίου και μία σε υπαίθριο χώρο.
Σε όλες τις μελέτες, οι εθελοντές ανέφεραν ότι απόλαυσαν περισσότερο την υπαίθρια γυμναστική και, κατ’ επέκταση, πέτυχαν υψηλότερη βαθμολογία σε ψυχολογικά τεστ που αξιολόγησαν τη ζωντάνια που ένιωθαν, τον ενθουσιασμό, την απόλαυση και την αυτοεκτίμησή τους. Αντιθέτως, πέτυχαν χαμηλότερη βαθμολογία σε τεστ που αξιολόγησαν το άγχος, την κατάθλιψη και την κόπωσή τους.
Οι μελέτες αυτές ήταν μικρές και σύντομες, αφού αξιολόγησαν μόνο δύο προπονήσεις, ενώ δεν θεωρούνται και πολύ αξιόπιστες, αφού βασίσθηκαν στις προσωπικές εκτιμήσεις κάθε εθελοντή.
Εντούτοις, μια μεγάλη μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι και διεξήχθη σε εθελοντές ηλικίας άνω των 65 ετών έδειξε πως όσοι γυμνάζονταν εκτός γυμναστηρίων κατά κανόνα προπονούνταν περισσότερο και πιο συχνά, απ’ ό,τι όσοι πήγαιναν μόνο στο γυμναστήριο.
Αυτό τεκμηριώθηκε με τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών οι οποίες επί μία εβδομάδα κατέγραφαν το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας κάθε εθελοντή ξεχωριστά. Οπως έδειξαν τα στοιχεία στις συσκευές, οι εθελοντές που γυμνάζονταν σε υπαίθριους χώρους αφιέρωναν κατά μέσο όρο στην προπόνησή τους 30 λεπτά περισσότερα την εβδομάδα απ’ ό,τι όσοι γυμνάζονταν στο γυμναστήριο.
Ο ήλιος
Οι έως τώρα μελέτες δεν έχουν ακόμα εντοπίσει με βεβαιότητα γιατί η άσκηση σε υπαίθριους χώρους μάς «εμπνέει», ώστε να της αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο. Κάποιες έχουν δείξει ότι οι ασκούμενοι σε ανοιχτούς χώρους έχουν χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης (η ορμόνη του στρες) όταν ολοκληρώνουν την προπόνησή τους απ’ ό,τι όταν γυμνάζονται σε κλειστούς χώρους. Υπάρχουν επίσης υπόνοιες ότι παίζει ρόλο και η έκθεση στον ήλιο, που είναι γνωστό ότι βελτιώνει την ψυχική διάθεση.
Η ουσία της υπόθεσης είναι ότι η γυμναστική σε υπαίθριους χώρους μπορεί να είναι ό,τι χρειάζονται οι διστακτικοί ή ασυνεπείς ασκούμενοι.
«Εάν η υπαίθρια προπόνηση ενθαρρύνει την άσκηση, τότε κάνει καλό», λέει η δρ Ζακλίν Κερ, επίκουρη καθηγήτρια Οικογενειακής και Προληπτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Σαν Ντιέγκο, η οποία ηγήθηκε της μελέτης με την ηλεκτρονική καταγραφή της άθλησης των ηλικιωμένων.
