Η μολυσματική τέρμινθος είναι μία συχνή ιογενής πάθηση που προσβάλλει το δέρμα και ευκαιριακά τα μάτια. Μπορεί να επηρεάσει άτομα κάθε ηλικίας αλλά προσβάλλει κατά κύριο λόγο παιδιά, σεξουαλικά ενεργείς ενήλικες και αυτούς που για κάποιος λόγο δεν έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.
Η ηλικία που εμφανίζεται πιο συχνά στα παιδιά η πάθηση είναι μεταξύ ενός και 10 ετών. Δεν απαιτεί πάντα αντιμετώπιση.
Ο ιός της μολυσματικής τερμίνθου ανήκει στην οικογένεια των poxvirus και ονομάζεται Molluscum Contagiosum Virus (MCV). Αποικεί μόνο τον άνθρωπο. Υπάρχουν 4 τύποι του ιού: MCV-1, MCV-2, MCV-3 και MCV-4. Ο πιο συχνός είναι ο ιός MCV-1 ενώ ο MCV-2 ανιχνεύεται πιο συχνά σε ενήλικες και είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος.
Συμπτώματα
Οι βλάβες της μολυσματικής τερμίνθου είναι μικρά σπυράκια, μεγέθους 1-10 χιλιοστών που μοιάζουν με ογκίδια, ελιές ή μαργαριτάρια.
Πρόκειται για στρογγυλές, λευκές και γυαλιστερές βλατίδες (θολωτές) με ομφαλωτό κέντρο, που περιέχουν ένα παχύρρευστο υλικό, το σωμάτιο της τερμίνθου. Πολλοί γονείς µπερδεύουν τη μολυσματική τέρμινθος με τη µυρµηγκιά. Οι μυρμηγκιές όμως εμφανίζονται συχνά στις πατούσες σαν μαύρα στίγματα και πονάνε σαν κάποιος να έχει πατήσει κάτι αιχμηρό. Η μολυσματική τέρμινθος μοιάζει με σπυράκια που έχουν «άσπρο κεφαλάκι».
Επίσης η μολυσματική τέρμινθος συγχέεται με τον σταφυλόκοκκο. Όμως τα σπυράκια που οφείλονται στον σταφυλόκοκκο σπάνε εύκολα ενώ οι βλάβες της μολυσματικής τερμίνθου δεν σπάνε καθώς το περιεχόμενό τους δεν είναι υγρό αλλά μια στερεή άσπρη μπαλίτσα.
Σπυράκι της μολυσματικής τερμίνθου. Παρουσιάζει ένα κεντρικό εντύπωμα, σαν ομφαλό. Αν αποσπάσουμε την οροφή της βλάβης, παρατηρούμε ένα λευκωπό ημίσκληρο (παχύρευστο) σωμάτιο, που είναι και η ταυτότητα της νόσου. Το σωμάτιο αποτελείται από εκατομμύρια ιούς – MC pox viruses. Αν αποσπάσουμε το λευκό σωμάτιο, αναβλύζει αίμα, που τροφοδοτεί την πολυπληθή αποικία των ιών της νόσου.
Αρχικά η μολυσματικη τερμινθος εμφανίζεται ως ένα µικρό σπυρί λίγων χιλιοστών (1-10) στο χρώµα του δέρµατος και είναι µαλακό στην αφή. Στη συνέχεια µεγαλώνει, γίνεται πιο σκληρό και εµφανίζει οµφαλωτό κέντρο (κέντρο που μοιάζει με ομφαλό).
Μέσα σε 6-9 µήνες οι βλατίδες υποχωρούν (αυτοΐαση), αλλά µερικές φορές επιµένουν για χρόνια. Κάθε σπυράκι ζει περίπου δύο µήνες, αλλά λόγω της µεταδοτικότητας από το ένα σηµείο στο άλλο στο ίδιο άτοµο, η πάθηση µπορεί να διαρκέσει µέχρι και δύο χρόνια. Λόγω της εύκολης µετάδοσης µε αυτοενοφθαλµισµό στον ίδιο οργανισµό –ειδικά όταν το παιδί πάσχει από ατοπική δερµατίτιδα– αλλά και σε άλλα παιδιά, καλό είναι να γίνεται θεραπεία.
Η μολυσματική τέρμινθος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος αλλά πιο συχνά στις ζεστές και υγρές περιοχές.
Στα παιδιά τα σπυράκια εμφανίζονται κυρίως στο πρόσωπο, τον κορμό και τα άκρα. Η ασθένεια τείνει να είναι χειρότερη σε παιδιά με έκζεμα.
Το έκζεμα μπορεί να παρουσιαστεί γύρω από τις κηλίδες προκαλώντας στα παιδιά φαγούρα και ξύσιμο μεταδίδοντας τις κηλίδες σε μεγαλύτερη περιοχή. Στους ενήλικες τα σπυράκια εμφανίζονται κυρίως γύρω από τα γεννητικά όργανα, στο μέσα μέρος των μηρών, στην περιοχή του πρωκτού, στις μασχάλες και στην κοιλιά.
Ο ιός προσβάλλει επίσης και η περιοχή γύρω από τα μάτια (στο εξωτερικό μέρος του οφθαλμού). Τα σπυράκια εµφανίζονται συνήθως στα σηµεία τριβής µε ρούχα, όπως στον λαιµό, στη µασχάλη και στον κορµό, αλλά και στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια και τα γεννητικά όργανα.
Τα σπυράκια της μολυσματικής τερμίνθου συνήθως δεν προκαλούν πόνο εκτός εάν μολυνθούν ή παρουσιάσουν φλεγμονή. Συχνά μπορεί να προκαλέσουν κνησμό (φαγούρα). Σε ένα 10% των περιπτώσεων μπορεί να εμφανιστεί έκζεμα πέριξ των αλλοιώσεων. Μπορεί επίσης στο κέντρο τους να παρουσιάσουν και μικρή αιμορραγία. Η βλάβη περιορίζεται στο ανώτερο στρώμα της επιδερμίδας.
Μετάδοση
Η μολυσματική τέρμινθος συνήθως μεταδίδεται με τη δερματική επαφή (συχνά μέσω του σεξ στους ενήλικες) αλλά και με κοινά χρησιμοποιούμενα αντικείμενα όπως ρούχα, πετσέτες, σεντόνια κ.λ.π.
Επίσης μπορεί να μεταδοθεί από το βρώμικο νερό και από την άμμο στην οποία ξαπλώνουμε όταν κάνουμε μπάνιο το καλοκαίρι. Εµφανίζεται πιο συχνά σε παιδιά που αθλούνται σε κολυµβητήρια και γυµναστήρια αλλά και σε παιδιά που πάσχουν ξηροδερµία.
Κάτω από το σπυράκι, στο εσωτερικό του μέρος, υπάρχει η αποικία των ιών της νόσου.
Επίσης ο ιός μεταδίδεται στο ίδιο άτομο από το ένα σημείο του σώματος σε άλλο με αφή ή ξύσιμο, μια διαδικασία που ονομάζεται αυτοενοφθαλμισμός. Η μολυσματική τέρμινθος μπορεί να ξεκινήσει από ένα σπυράκι και µε αυτοενοφθαλµισµό να γίνουν πολλά, συνήθως µέχρι και 20, αλλά και περισσότερα.
Ο ιος μεταδίδεται όσο είναι εμφανείς οι δερματικές αλλοιώσεις (σπυράκια). Ο χρόνος όπου κάποιος μπορεί να έχει κολλήσει έως ότου γίνουν εμφανείς οι δερματικές αλλοιώσεις μπορεί να φτάσει και τους 6 μήνες αλλά ο μέσος όρος είναι 2-7 εβδομάδες (χρόνος επώασης).
Την τελευταία δεκαετία έχει αυξηθεί η μετάδοση του ιού μέσω του σεξ στους ενήλικες. Επειδή ο ιός μεταδίδεται σχετικά εύκολα όταν κάποιος ξύνει τα σπυράκια και μετά αγγίζει άλλο σημείο του δέρματος του, είναι πιθανό οι μικροτραυματισμοί της αποτρίχωσης γύρω από τα γεννητικά όργανα να διευκολύνουν την μετάδοση. Αποφύγετε το σεξ με άτομα που έχουν αυτή τη δερματική νόσο καθώς τα προφυλακτικά δεν προσφέρουν πλήρη προστασία.
Τέλος, πρέπει να ξέρετε ότι οι πιο συνηθισμένες ιώσεις που είναι δυνατόν να κολλήσει κάποιος μέσω της άμμου είναι η μυρμηγκιά και ο ιός της μολυσματικής τερμίνθου.
Θεραπεία
Η μολυσματική τέρμινθος συνιστά άμεση επίσκεψη στον δερματολόγο.
Η διάγνωση δεν είναι δύσκολη και σε αρκετές περιπτώσεις η θεραπεία δεν είναι αναγκαία, καθώς η νόσος υποχωρεί από μόνη της και δεν αφήνει ουλές (ο οργανισμός αναπτύσσει αντισώματα στον ιό). Αν οι κηλίδες αρχίσουν να ερεθίζονται ή να πληγιάζουν, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ελαφρές κρέμες κορτιζόνης. Ορισμένες φορές όμως η νόσος μπορεί να διαρκέσει ακόμη και χρόνια κυρίως όμως σε παιδιά με τάση για έκζεμα ή σε ανοσοκατεσταλμένα.
Οι θεραπείες, όταν αυτές κριθούν απαραίτητες μπορεί να είναι διάφορες όλες όμως παρουσιάζουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο είναι αποτελεσματική αλλά προκαλεί πόνο όταν εφαρμόζεται και η υπερβολική χρήση της μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές.
Η χειρουργική αντιμετώπιση συνίσταται στην αφαίρεση και σύνθλιψη των βλαβών με χειρουργική λαβίδα (απόξεση) και στη συνέχεια εφαρμογή βάμματος ιωδίου, αλλά αυτή είναι μια επώδυνη διαδικασία και στα παιδιά συνήθως γίνεται υπό τοπική ή γενική αναισθησία.
Μια άλλη αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία είναι η χρήση υπερπαλμικού laser αλλά και αυτή επειδή προκαλεί πόνο εφαρμόζεται τοπική ή στα παιδιά και γενική αναισθησία.
