Το 80% των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Έτσι για πολλά χρόνια η καθιερωμένη άποψη ήταν ότι η αιτία για το διαβήτη τύπου 2 ήταν η κατανάλωση πολλών θερμίδων. Κι επειδή το λίπος έχει διπλάσιες θερμίδες σε σχέση με τους υδατάνθρακες είχε θεωρηθεί υπεύθυνο για το διαβήτη τύπου 2. Από την άλλη πλευρά οι υδατάνθρακες (είτε οι απλοί όπως η ζάχαρη είτε οι σύνθετοι), όχι μόνο θεωρούνταν ότι δεν σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου 2 αλλά διαφημίζονταν ως υγιεινό υποκατάστατο του λίπους.
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η αντίληψη αυτή άρχισε να αλλάζει καθώς το ποσοστό του λίπους μειώθηκε στη διατροφή αλλά η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2 αυξήθηκαν. Στη συνέχεια η ζάχαρη και ιδιαίτερα η φρουκτόζη άρχισε να κατηγορείται ως άμεσα υπεύθυνη για το διαβήτη τύπου 2.
Η ζάχαρη σχετίζεται με το διαβήτη
Τώρα, σύμφωνα με μια νέα επιδημιολογική μελέτη, η ζάχαρη και όχι το λίπος ή οι πολλές θερμίδες από διάφορες τροφές είναι αυτή που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου2 (υψηλό ζάχαρο στο αίμα). Αυτό ισχύει είτε κάποιος είναι αδύνατος, είτε είναι υπέρβαρος. Να σημειωθεί ότι η επιτραπέζια ζάχαρη αποτελείται από ένα μόριο γλυκόζης και ένα μόριο φρουκτόζης.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, στο πλαίσιο της οποίας αναλύθηκαν στοιχεία από τη διαθεσιμότητα ζάχαρης και τα κρούσματα διαβήτη τύπου 2 την τελευταία δεκαετία σε 175 χώρες, για κάθε 150 επιπλέον θερμίδες την ημέρα από ζάχαρη, η συχνότητα του διαβήτη αυξάνεται 1%.
Όταν όμως αυτές οι 150 επιπλέον θερμίδες προέρχονται από οποιοδήποτε άλλο τρόφιμο, τα κρούσματα της νόσου στον πληθυσμό αυξάνονται κατά μόλις 0,1%, λένε οι επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια Στάνφορντ και Μπέρκλεϊ.
Είναι η πρώτη φορά που επιστημονική ομάδα αμφισβητεί την καθιερωμένη άποψη ότι η υπερκατανάλωση οποιουδήποτε τροφίμου μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία, η οποία με τη σειρά της είναι αυτή που οδηγεί στον διαβήτη τύπου 2.
Στη νέα μελέτη οι ερευνητές έλαβαν υπόψη την παχυσαρκία και πλήθος άλλων παραγόντων που σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η αυξημένη ζάχαρη στη διατροφή προκαλεί περισσότερα κρούσματα διαβήτη, ανεξάρτητα από τα ποσοστά παχυσαρκίας στον πληθυσμό.
Η παχυσαρκία
«Τα ευρήματά μας εξέπληξαν και εμάς τους ίδιους», δήλωσε ο δρ Σάντζεϊ Μπάσου, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στο Κέντρο Έρευνας της Πρόληψης του Πανεπιστήμιου του Στάνφορντ. «Δεν υποτιμάμε διόλου την σημασία της παχυσαρκίας, αλλά αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι σε πληθυσμιακό επίπεδο υπάρχουν και πρόσθετοι παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στον κίνδυνο διαβήτη. Δείχνουν επίσης ότι η ζάχαρη διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο», πρόσθεσε.
Η μελέτη έδειξε πώς όχι μόνον συσχετιζόταν με τον κίνδυνο διαβήτη η διαθεσιμότητα της ζάχαρης, αλλά όσο περισσότερο καιρό ήταν εκτεθειμένος ο πληθυσμός στην πρόσθετη ζάχαρη, τόσο υψηλότερα ήταν τα ποσοστά του διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, τα κρούσματα της νόσου μειώνονταν με το πέρασμα του χρόνου, όταν ελαττωνόταν η διαθεσιμότητα της ζάχαρης – και μάλιστα ανεξάρτητα από το αν συνυπήρχε αλλαγή στην κατανάλωση θερμίδων και στη φυσική δραστηριότητα ή στα ποσοστά της παχυσαρκίας.
Ο δρ Μπασού διευκρινίζει πως τα νέα ευρήματα δεν αποδεικνύουν ότι η ζάχαρη είναι αιτία του διαβήτη τύπου 2, αλλά ενισχύουν τα δεδομένα από προγενέστερες μελέτες, οι οποίες είχαν δείξει ότι η ζάχαρη επηρεάζει το πάγκρεας με τρόπους με τους οποίους δεν το επηρεάζουν άλλα τρόφιμα ή η ίδια η παχυσαρκία.
Η ζάχαρη πάντως εκτός από αυτήν που μπορούμε να μετρήσουμε, υπάρχει σε υψηλές ποσότητες σε διάφορα τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά και δεν είναι γνωστή η προσθήκη της, ακόμη και στις περιπτώσεις που αναγράφεται στις συσκευασία.
