Τα τελευταία χρόνια επικρατεί ανησυχία γύρω από την αυξανόμενη εμφάνιση διαφόρων ψυχικών ασθενειών και διαταραχών της διάθεσης, με πιο κοινό από όλα την κατάθλιψη. Η κατάθλιψη αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία προβλημάτων των ατόμων που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία (15 έως 44 ετών). Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να προλαμβάνουν την κατάθλιψη. Τα ωμέγα-3 είναι απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Οι γυναίκες παρουσιάζουν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη από ό,τι οι άνδρες ενώ οι συνέπειες έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο κατά τη διάρκεια ή μετά από μια εγκυμοσύνη. Η κατάθλιψη που εμφανίζεται μετά από τη γέννηση ενός παιδιού ονομάζεται επιλόχεια. Σύμφωνα με μια μελέτη, εκτιμάται ότι το 19% των νέων μητέρων μπορεί να υποφέρουν από κατάθλιψη μέσα στους πρώτους 3 μήνες μετά τον τοκετό. Διαχρονικές μελέτες έχουν δείξει, ότι η κατάθλιψη κατά την περίοδο μετά τον τοκετό μπορεί να διαρκέσει για μήνες ή ακόμη και χρόνια μετά τον τοκετό.
Οι παράγοντες κινδύνου της κατάθλιψης περιλαμβάνουν τόσο τη γενετική προδιάθεση και κάποιους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όσο και την ανεπαρκή διατροφή. Έχουν αναφερθεί συνδέσεις κατάθλιψης με την έλλειψη σε φολλικό οξύ, βιταμίνη Β12, ασβέστιο, σίδηρο, σελήνιο, ψευδάργυρο, και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Τα τελευταία έχουν λάβει την περισσότερη προσοχή.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ονομάζονται απαραίτητα διότι ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνος του αλλά απαιτείται η πρόσληψή τους από την τροφή. Από την οικογένεια των ω-3 λιπαρών οξέων,τα σημαντικότερα για την ανάπτυξη και τη λειτουργία του εγκεφάλου είναι το εικοσαπεντανοϊκό (ΕΡΑ) και το δοκοσαεξαενοϊκό οξύ (DHA). Το DHA είναι το πιο σημαντικό για τον εγκέφαλο. Αυτά τα ω-3 βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά ψάρια.
Η επανεξέταση διαφόρων επιδημιολογικών στοιχείων έδειξε θετική συσχέτιση μεταξύ της χαμηλής πρόσληψης ω-3 και της κατάθλιψης. Όσον αφορά τη μητρική κατάθλιψη, φάνηκε ότι οι γυναίκες που βρίσκονται σε κίνδυνο κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ηλικίας είναι σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο, αν τα επίπεδα των ω-3 τους είναι μειωμένα κατά την εγκυμοσύνη.
Μια ανάλυση μελετών από 23 χώρες αποκάλυψε ότι τόσο η χαμηλότερη περιεκτικότητα σε δοκοσαεξαενοϊκό οξύ (DHA) στο μητρικό γάλα, και η χαμηλότερη κατανάλωση θαλασσινών (πλούσια πηγή ω-3), σχετίζονται με υψηλότερα ποσοστά επιλόχειας κατάθλιψης.
Η βιβλιογραφία αιτιολογεί το γεγονός αυτό, στην πιθανή σύνδεση μεταξύ εγκυμοσύνης, ω-3 λιπαρών οξέων και της χημικής αντίδρασης που επιτρέπει την απελευθέρωση της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τη διάθεση.
Επειδή τα ω-3 λιπαρά οξέα μεταφέρονται από τη μητέρα στο έμβρυο και αργότερα στο βρέφος που θηλάζει, τα επίπεδα των ω-3 της μητέρας μειώνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα για τουλάχιστον 6 εβδομάδες μετά τη γέννηση. Γι’ αυτόν το λόγο, χωρίς επαρκή πρόσληψη ω-3, κι επειδή τα επίπεδα στον οργανισμό της μητέρας θα μειωθούν σημαντικά αμέσως μετά τον τοκετό, ο κίνδυνος εμφάνισης της επιλόχειας κατάθλιψης είναι υψηλότερος.
