Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο οι στατίνες, όσο και η σωματική άσκηση, μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος (καρδιακής προσβολής), εγκεφαλικού επεισοδίου και γενικότερα πρόωρου θανάτου τόσο από καρδιοπάθεια όσο και από κάθε αιτία. Κανονικά, ο συνδυασμός στατινών και άσκησης θα ήταν η ιδανική λύση, όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι οι στατινες μπορεί να έχουν μια παρενέργεια: να εξουδετερώνουν το όφελος που προκύπτει από την άσκηαη.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζον Ντάιφολτ του Πανεπιστημίου του Μισούρι, διενήργησαν επί τρεις μήνες εργαστηριακά τεστ με δύο ομάδες εθελοντών. Η μια ομάδα απλώς γυμναζόταν επί 45 λεπτά τη μέρα, ενώ η δεύτερη, εκτός από την άσκηση, έπαιρνε καθημερινά και μια δόση σιμβαστατίνης, των 40 mg.
Μετά το τέλος των τεστ, οι επιστήμονες έλεγξαν την φυσική και βιολογική κατάσταση των συμμετεχόντων και διαπίστωσαν ότι: οι εθελοντές της πρώτης ομάδας, που δεν έπαιρναν στατίνες, είχαν βελτιώσει σημαντικά την αεροβική κατάστασή τους, πάνω από 10% κατά μέσον όρο. Τα μέλη της δεύτερης ομάδας, που έκαναν και φαρμακευτική θεραπεία, εμφάνιζαν οριακό αεροβικό όφελος της τάξης μόλις του 1%, ενώ μερικοί μάλιστα είχαν χειρότερη αερόβια κατάσταση μετά το τέλος της τρίμηνης περιόδου σωματικής άσκησης.
Παρενέργειες στα μιτοχόνδρια
Το απρόσμενο αυτό εύρημα, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει ότι εν μέρει οι στατίνες ακυρώνουν τα οφέλη της άσκησης. Αν αυτό πράγματι συμβαίνει, πρόκειται για μια σημαντική παρενέργεια. Η μικροσκοπική εξέταση δειγμάτων μυϊκών ιστών από μέλη των δύο ομάδων έδειξε ότι σε όσους δεν έπαιρναν στατίνες παράλληλα με την άσκηση, τα μιτοχόνδρια, τα ενεργειακά «εργοστάσια» των κυττάρων, είχαν αυξηθεί σε αριθμό και ισχύ, χάρη στην άσκηση. Αντίθετα, σε όσους έπαιρναν στατίνες, η υγεία των μιτοχονδρίων εμφανιζόταν χειρότερη.
Σύμφωνα με τον Δρ Ντάιφολτ, όσοι παίρνουν στατίνες παράλληλα με τη σωματική άσκηση, δεν έχουν το ίδιο όφελος. Η διαπίστωση αυτή έρχεται να προστεθεί σε άλλες, από προηγούμενες μελέτες, οι οποίες επίσης παρέχουν ενδείξεις ότι η συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην αποτελεσματικότητα της σωματικής άσκησης.
Για παράδειγμα, ποντίκια στα οποία δόθηκαν στατίνες, δεν μπορούσαν να τρέξουν τόσο όσο τα πειραματόζωα που δεν έπαιρναν το φάρμακο. Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι οι μαραθωνοδρόμοι που παίρνουν στατίνες, εμφανίζουν περισσότερες ενδείξεις μυϊκής βλάβης μετά από έναν αγώνα, σε σχέση με όσους αθλητές δεν παίρνουν τα ίδια φάρμακα.
Ο Δρ Ντάιφολτ επισήμανε ότι όλα αυτά δεν σημαίνουν πως οι στατίνες δεν έχουν σημαντική αξία. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι στατινες σώζουν ζωές», τόνισε, ιδίως όσον αφορά τους ανθρώπους που έχουν οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερόλης (χοληστερίνης) και καρδιοπάθειας.
Από την άλλη, πρόσθεσε, για άλλους ανθρώπους, πιθανώς είναι πιο δύσκολο να υπολογιστεί σωστά το ισοζύγιο κινδύνου-οφέλους αναφορικά με τις στατίνες, αν ληφθεί υπόψη ότι η χαμηλή αεροβική ικανότητα ενός ανθρώπου αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πρόωρο θάνατο. Αν, όπως είπε ο επιστήμονας, οι στατίνες όντως αντισταθμίζουν μερικά ή πλήρως το όφελος της σωματικής άσκησης, τότε αυτό θα έπρεπε να αποτελεί πηγή ανησυχίας. Να σημειωθεί ότι οι στατινες θεωρούνται πολύ ασφαλή φάρμακα αλλά καταβάλλεται προσπάθεια να εκτιμηθούν οι διάφορες παρενέργειες που μπορεί να υπάρχουν από τη χρήση των στατινών.
