Η αύξηση των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα τον χειμώνα αποδιδόταν στο ότι ο οργανισμός καταπονείται από το κρύο, αλλά έως τώρα οι γιατροί δεν ήξεραν την ακριβή βιολογία πίσω από την εποχιακή αύξησή τους. Το μυστήριο πιστεύουν ότι έλυσαν επιστήμονες από τη Σουηδία και την Κίνα, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι εμφράγματα (καρδιακές προσβολές) και εγκεφαλικά είναι συχνότερα και πιο επικίνδυνα τον χειμώνα και αιτία είναι το καφέ λίπος.
Η διεθνής ομάδα επιστημόνων, όμως, διαπίστωσε ότι το καφέ λίπος, το οποίο έως τώρα εθεωρείτο ωφέλιμο, οδηγεί σε στένωση των αιμοφόρων αγγείων, όταν οι άνθρωποι εκτίθενται σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Το καφέ λίπος είναι αυτό που χρησιμοποιεί ο οργανισμός για να παράγει θερμότητα. Ωστόσο η νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Cell Metabolism», αποκαλύπτει πως όταν ενεργοποιείται το καφέ λίπος από το κρύο για να παραχθεί θερμότητα, επιταχύνει την ανάπτυξη της αθηρωματικής πλάκας – δηλαδή της συσσώρευσης λιπωδών ιζημάτων τα εσωτερικά αγγεία των αρτηριών, η οποία αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία των καρδιαγγειακών νοσημάτων.Όταν η πλάκα αυτή σπάσει, οδηγεί σε έμφραγμα, εγκεφαλικό και άλλα δεινά.
Η νέα μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια τα οποία τροποποίησαν γενετικά οι επιστήμονες για να τα καταστήσουν επιρρεπή στην αθηροσκλήρωση. Όπως διαπίστωσαν, όταν εξέθεταν τα ποντίκια σε χειμερινές θερμοκρασίες, η αθηροσκλήρωσή τους επιταχυνόταν, με συνέπεια να παθαίνουν με αυξημένη συχνότητα καρδιαγγειακά επεισόδια.
Ασταθής αθηρωματική πλάκα
«Στην αρχή νομίζαμε ότι η ενεργοποίηση του καφέ λίπους από το κρύο θα έκανε τα ποντίκια αδύνατα και υγιή, αλλά διαπιστώσαμε ότι τα έκανε να αποθηκεύουν περισσότερο λίπος στα αιμοφόρα αγγεία τους», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Yihai Cao, καθηγητής Αγγειακής Βιολογίας στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα – το φημισμένο ιατρικό πανεπιστήμιο της Σουηδίας.
«Επιπλέον, η ενεργοποίηση του καφέ λίπους είχε ως συνέπεια να απελευθερώνεται περισσότερη “κακή” (LDL) χοληστερόλη στο αίμα τους. Τα ευρήματα αυτά μας εξέπληξαν, διότι είναι ακριβώς τα αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύαμε», πρόσθεσε.
Τα ευρήματα της νέας μελέτης υποδηλώνουν ότι το κρύο αυξάνει τους κινδύνους για τα άτομα με στενώσεις στις αρτηρίες τους, διότι καθιστά τις αθηρωματικές πλάκες ασταθείς και αυξάνει τον κίνδυνο ρήξεως.
Ο δρ Cao εκτίμησε ότι είναι πολύ πιθανό να συμβαίνει το ίδιο και στους ανθρώπους – και αν αυτό επιβεβαιωθεί, θα πρέπει οι πάσχοντες από καρδιαγγειακά νοσήματα να αποφεύγουν πάση θυσία την έκθεση στο κρύο, στη διάρκεια των χειμερινών μηνών.
Καφέ και λευκό λίπος
Υπάρχουν δύο είδη σωματικού λίπους στα θηλαστικά: το καφέ και το λευκό. Το καφέ υπάρχει εν αφθονία κυρίως στα νεογέννητα και η κύρια λειτουργία του είναι η παραγωγή θερμότητας.
Αυτή επιτυγχάνεται με διέγερση του μεταβολισμού που προκαλεί την καύση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας, ούτως ώστε ο οργανισμός να αρχίσει να καίει το λευκό λίπος. Όταν ενεργοποιείται το καφέ λίπος, παράγει 300 φορές περισσότερη θερμότητα απ’ ό,τι οποιοσδήποτε άλλος ιστός του σώματος.
Το λευκό λίπος, από την άλλη πλευρά, αποτελεί το περίπου 20% του σωματικού βάρους ενός υγιούς ενήλικα άντρα και το 25% μιας υγιούς ενήλικης γυναίκας. Αυτό χρησιμοποιείται ως αποθήκη ενέργειας και βοηθεί το σώμα να μένει ζεστό δρώντας ως μονωτικό υλικό.Το λευκό λίπος παραδοσιακά θεωρείται επιβλαβές, ενώ το καφέ λίπος ωφέλιμο.
