Αμερικανοί ερευνητές από την Ιατρική Σχολή Φάινμπεργκ του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν του Σικάγου διαπίστωσαν ότι μια θεραπεία που καταπολεμά τους φόβους μπορεί να γίνει ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτό εντυπωσιάζει καθώς αποδεικνύει ότι για να αντιμετωπίσει κάποιος μια φοβία δεν χρειάζεται απαραίτητα μια ψυχοθεραπεία όπου να συμμετέχει το συνειδητό μέρος του εγκεφάλου.
Σήμερα οι ασθενείς με φοβίες ή μετατραυματικό στρες ακολουθούν θεραπείες κατά τις οποίες καλούνται να βιώσουν τον φόβο τους προκειμένου να τον αντιμετωπίσουν. Πρόκειται ωστόσο για μια διαδικασία που μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη. Αλλά στη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Nature Neuroscience», οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια υπνοθεραπεία θα μπορούσε να βοηθήσει τα άτομα που αντιμετωπίζουν φοβίες και μετατραυματικό στρες.
Ηλεκτροσόκ και οσμές
Με σκοπό τη δημιουργία αναμνήσεων φόβου, οι ειδικοί προχώρησαν σε ένα πείραμα. Προκάλεσαν ήπιο ηλεκτροσόκ στους εθελοντές την ώρα που έβλεπαν ορισμένες φωτογραφίες προσώπων και παράλληλα μύριζαν συγκεκριμένες οσμές. Στην πορεία του πειράματος, κάθε φορά που οι συμμετέχοντες έβλεπαν τις συγκεκριμένες φωτογραφίες και παράλληλα μύριζαν τις συγκεκριμένες οσμές, έτειναν να ιδρώνουν, φοβούμενοι το επερχόμενο ηλεκτροσόκ (έχοντας αποκτήσει εξαρτημένα αντανακλαστικά).
Στη συνέχεια, οι ερευνητές ζήτησαν από τους εθελοντές να κοιμηθούν, ενώ οι ίδιοι παρακολουθούσαν την δραστηριότητα του εγκεφάλου τους με τη βοήθεια ηλεκτροδίων. Ενόσω μάλιστα βρίσκονταν στο στάδιο ύπνου βραδέων κυμάτων (στάδιο κατά το οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και ενισχύει πρόσφατες αναμνήσεις) οι επιστήμονες ψέκαζαν το χώρο με οσμές που είχαν προηγουμένως συνδεθεί με το συναίσθημα του φόβου.
Παρά το γεγονός ότι οι εθελοντές κοιμούνταν, εμφάνισαν παρόμοια συμπεριφορά εφίδρωσης, όπως ακριβώς συνέβαινε όταν ήταν ξύπνιοι, με τάση όμως σταδιακής υποχώρησης.
Υπνοθεραπεία
Οταν οι εθελοντές ξύπνησαν, εμφάνιζαν πλέον μειωμένες φοβικές αντιδράσεις όταν έβλεπαν εικόνες συνδεδεμένες με τις οσμές τις οποίες είχαν μυρίσει κατά τη διάρκεια του ύπνου τους.
Κατά την παρακολούθηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας, εντοπίστηκαν αλλαγές στην περιοχή της αμυγδαλής (περιοχή που σχετίζεται με τον φόβο) οι οποίες υποδεικνύουν ότι αν και η θεραπεία δεν «έσβησε» την επώδυνη ανάμνηση οδήγησε στη δημιουργία νέων πιο ήπιων συσχετισμών ως προς τον συνδυασμό εικόνας-οσμής.
«Είναι εντυπωσιακό», σχολιάζει για τη νέα μελέτη η νευροεπιστήμονας Ντανιέλα Σίλερ της Ιατρικής Σχολής «Ορος Σινά» της Νέας Υόρκης. «Μέχρι σήμερα, πιστεύαμε ότι για οποιαδήποτε αντιμετώπιση στις συναισθηματικές μας αντιδράσεις, όπως είναι οι φοβίες, έπρεπε να έχουμε συνειδητή αντίληψη αλλά φαίνεται πως υπνοθεραπεία μπορεί να δώσει λύση».
