Ξέρουμε ότι η άσκηση κάνει καλό στην υγεία αλλά πάντα ισχύει τη ρήση «παν μέτρο άριστον». Οι επιστήμονες της άσκησης ερευνούν για δεκαετίες το ανώτατο όριο της καταπόνησης πάνω από το οποίο η άσκηση, αντί να παρέχει όφελος, κάνει κακό στην υγεία και πιο συγκεκριμένα στην καρδιά των αθλητών.
Υπάρχει η άποψη ότι ο πρωταθλητισμός μπορεί να είναι βλαπτικός. Ένας λόγος γι’ αυτό θεωρείται πως είναι ότι η υπερβολική άθληση η οποία μεγαλώνει την καρδιά και βέβαια η πιθανή χρήση των απαγορευμένων ουσιών.
Τα αποτελέσματα όμως των μελετών δεν είναι σαφή. Μια έρευνα που έγινε το 2011 σε υγιείς άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών, οι οποίοι συμμετείχαν σε πολλούς αγώνες αντοχής, έδειξε πως είχαν περισσότερη ίνωση (ουλές) στο μυοκάρδιο σε σχέση με άλλους άνδρες ίδιας ηλικίας οι οποίοι αν και γυμνάζονταν δεν συμμετείχαν σε αγώνες.
Αντίθετα, μια άλλη έρευνα που έγινε το 2013 σε Γάλλους ποδηλάτες που λαμβάνουν μέρος στον Ποδηλατικό Γύρο της Γαλλίας, έδειξε ότι ζουν 6 χρόνια περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό και ότι έχουν λιγότερα προβλήματα καρδιάς. Οι ερευνητές αυτής της μελέτης είπαν ότι οι παλιότερες πληροφορίες για τη ζημιά που ενδεχομένως επιφέρει η συμμετοχή στον Ποδηλατικό Γύρο της Γαλλίας ήταν λάθος.
Σκιέρ και αρρυθμίες
Μια πρόσφατη μελέτη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Uppsala εξέτασε το ιατρικό ιστορικό 53.000 σκιέρ και ανακάλυψε πως όσο περισσότερους μαραθώνιου του σκι είχαν ολοκληρώσει οι αθλητές την περίοδο 1989-1999 στο Vasaloppet (διεξάγονται την πρώτη Κυριακή κάθε Μαρτίου στη Βορειοδυτική Σουηδία) τόσο πιθανότερο ήταν να χρειαστούν νοσηλεία την επόμενη δεκαετία εξαιτίας καρδιακών αρρυθμιών.
Στη μελέτη αυτή, το 1,7% των σκιέρ εμφάνισε κάποια μορφή αρρυθμίας, ένα ποσοστό πολύ υψηλότερο από ό,τι αναμενόταν. Οι περισσότεροι δρομείς είχαν εκδηλώσει κολπική μαρμαρυγή, τη συνηθέστερη μορφή αρρυθμίας ενώ άλλοι είχαν εμφανίσει βραδυκαρδία. Μάλιστα, οι άνδρες και οι γυναίκες σκιέρ που είχαν ολοκληρώσει τους περισσότερους υπερμαραθώνιους εμφάνισαν αρκετά έντονη αρρυθμία και χρειάστηκαν ιατρική βοήθεια.
Δεν είναι γνωστό το γιατί η συμμετοχή στους υπερμαραθώνιους του σκι μπορεί να προκαλέσει καρδιακή αρρυθμία στους σκιέρ. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις για το τι μπορεί να συμβαίνει από μια καναδική μελέτη που έγινε σε τρωκτικά.
Ίνωση και τρωκτικά
Σε αυτήν την μελέτη ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ έβαλαν μία ομάδα αρουραίων να τρέχει επί 1 ώρα κάθε μέρα επί 2 μήνες. Στο τέλος αυτής της περιόδου, τα τρωκτικά αδυνάτισαν και είχαν πολύ καλή φυσική κατάσταση, αλλά η καρδιά τους δεν ήταν η ίδια. Τομογραφίες και άλλες εξετάσεις έδειξαν πως οι καρδιές των τρωκτικών που έτρεχαν μεγάλωσαν. Η διαφορά στο μέγεθος ήταν εντονότερη στους κόλπους (θάλαμοι στο πάνω μέρος της καρδιάς). Επιπλέον, αλληλεπιδρούσαν διαφορετικά με το νευρικό σύστημα των ζώων σε σχέση μια μια άλλη ομάδα αρουραίων που δεν έτρεχαν.
Αυτές οι δύο αλλαγές είναι φυσιολογικές στην προπόνηση αντοχής. Όμως, οι καρδιές των τρωκτικών που έτρεχαν είχαν ενδείξεις ίνωσης στον καρδιακό μυ. Όταν οι επιστήμονες τους χορήγησαν ορισμένα φάρμακα που προκαλούν καρδιακή αρρυθμία, τα τρωκτικά που έτρεχαν είχαν περισσότερες πιθανότητες να την εμφανίσουν. Ο συνδυασμός της ίνωσης με τις αλλαγές στο νευρικό σύστημα φαίνεται πως έκανε τα τρωκτικά πιο επιρρεπή στις διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή της μελέτης Στάνλεϊ Νέιτελ, καθηγητή Καρδιαγγειακής Ηλεκτροφυσιολογίας Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ.
Παραμένει άγνωστο αν η ίδια διαδικασία λαμβάνει χώρα και στις καρδιές των αθλητών αντοχής αλλά τα ευρήματα που αφορούν τους αθλητές του μαραθωνίου του Vasaloppet δείχνουν ότι δεν είναι απίθανο να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Παρά αυτά τα αποτελέσματα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι η άσκηση παραμένει πολύτιμη για την υγεία.
