Ακόμα μια μελέτη, αυτή τη φορά από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ των ΗΠΑ, έρχεται να συμπληρώσει το «κατηγορώ» κατά της τοξικής χημικής ουσίας δισφαινόλη Α (bisphenol A, BPA) η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται στις συσκευασίες τροφίμων από τη δεκαετία του 1960.
Οι αμερικανοί ερευνητές μελέτησαν 114 έγκυες γυναίκες και διαπίστωσαν ότι όσες είχαν υψηλές συγκεντρώσεις δισφαινόλης Α στο αίμα τους αντιμετώπιζαν 80% μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής, συγκριτικά με τις γυναίκες που είχαν χαμηλά ή μέτρια επίπεδα.
«Πρόκειται για πολύ σημαντικό εύρημα καθώς οι αποβολές είναι πολύ συχνές λόγω της δισφαινόλης Α», ανέφερε η κύρια συγγραφέας της μελέτης δρ Ρουθ Λάθι και συνέχισε: «Αποφύγετε τρόφιμα σε κονσέρβες, αποφύγετε τη μαγειρική ή το ζέσταμα σε πλαστικά δοχεία και αποφύγετε οποιαδήποτε περιττή επαφή με αποδείξεις ταμειακών μηχανών»
Όμως η δισφαινόλη Α είναι πανταχού παρούσα και η επαφή μαζί της δεν είναι δυνατόν να αποφευχθεί πλήρως. Υπάρχει στα αλουμινένια δοχεία για να εμποδίζει την διάβρωσή τους, ως εσωτερική επένδυση σε πλαστικά είδη, όπως μπουκάλια, επιτραπέζια σκεύη και δοχεία φαγητού και τέλος υπάρχει σε κονσέρβες ως εσωτερική επίστρωση.
Η κατανάλωση ποτών (νερό και αναψυκτικά) που εμφιαλώνονται σε σκληρά πλαστικά μπουκάλια αυξάνει σημαντικά τη δισφαινόλη Α στον οργανισμό μας, ιδιαίτερα όταν αυτά έχουν εκτεθεί στον ήλιο. Επίσης, μελέτη από ειδικούς του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ βρήκε ότι κάποιες συσκευασίες τροφίμων περιέχουν 1.000 φορές παραπάνω δισφαινόλη Α σε σχέση με τα φρέσκα τρόφιμα.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι θα ήταν καλό να περιοριστεί όσο γίνεται η επαφή με τη δισφαινόλη Α κατά την εγκυμοσύνη. Βέβαια, η πλήρης αποφυγή είναι αδύνατη αφού ακόμα και τα ψώνια αποτελούν κίνδυνο (η δισφαινόλη Α περιέχεται ακόμα και στο θερμοευαίσθητο χαρτί των αποδείξεων ταμειακών μηχανών).
Οι ερευνητές συστήνουν στις έγκυες γυναίκες να μη μαγειρεύουν ή να θερμαίνουν γεύματα σε πλαστικά δοχεία (π.χ. στον φούρνο μικροκυμάτων), ή να πίνουν νερό από πλαστικά μπουκάλια που έχουν αφεθεί στον ήλιο. Οι οδηγίες αυτές ισχύουν και προς τους άνδρες ιδιαίτερα σ’ αυτούς που θέλουν να τεκνοποιήσουν. Μια μελέτη στο παρελθόν έδειξε ότι η δισφαινόλη Α περιορίζει τη γονιμότητα των ανδρών κατά 20%.
Αντίσταση στην ινσουλίνη και παχυσαρκία
Στο παρελθόν δύο μελέτες είχαν βρει ότι τα παιδιά που «μολύνονται» με τη δισφαινόλη Α είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν αντίσταση στην ινσουλίνη και παχυσαρκία.
Η δρ Τζόις Λι, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής, ανέλυσε στοιχεία από 3.370 παιδιά και εφήβους, ηλικίας 6-18 ετών και διαπίστωσε ότι τα παιδιά που είχαν τα υψηλότερα επίπεδα δισφαινόλης Α στα ούρα τους είχαν διπλάσια ποσοστά κοιλιακής παχυσαρκίας.
Πολλοί ειδικοί ήταν δύσπιστοι για τον βλαβερό ρόλο της δισφαινόλης Α διότι ήταν άγνωστος ο μηχανισμός δράσης της. Ωστόσο ισπανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ουσία διπλασιάζει την έκκριση ινσουλίνης οδηγώντας σε παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2. Βρήκαν ότι ακόμη και σε απειροελάχιστες ποσότητες – ένα τέταρτο του δισεκατομμυριοστού του γραμμαρίου – η δισφαινόλη Α επιδρά στο πάγκρεας πυροδοτώντας διπλάσια έκκριση ινσουλίνης από το κανονικό.
Επίσης η δισφαινόλη Α φαίνεται ότι μιμείται τα οιστρόγονα και «ξεγελά» τους υποδοχείς τους. Έτσι έχει ενοχοποιηθεί για μια σειρά από παρενέργειες όπως οι ορμονικές διαταραχές, οι καρδιοπάθειες, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, ο καρκίνος του προστάτη και ο καρκίνος του μαστού.
Καθώς πολλές μελέτες έχουν δείξει τους κινδύνους από τη δισφαινόλη Α, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων στις ΗΠΑ έχει απαγορεύσει τη χρήση της σε προϊόντα όπως μπιμπερό, πιπίλες κ.ά. Έκρινε ωστόσο για τις συσκευασίες των τροφίμων ότι είναι απίθανο να βλάπτει την υγεία ενηλίκων ή παιδιών. Να σημειωθεί ότι δεν έχουν προσδιοριστεί «ασφαλείς» ποσότητες γι’ αυτή τη χημική ουσία. Ο Καναδάς έχει κρίνει το χημικό ως «τοξικό» ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Κίνα έχουν απαγορεύσει τη χρήση στα μπιμπερό. Η Γαλλία έχει κάνει ένα βήμα παραπάνω ψηφίζοντας νόμο που απαγορεύει της χρήση της δισφαινόλης Α στις συσκευασίες τροφίμων.
