Πολύ καλά νέα για χιλιάδες Έλληνες με χρόνια ηπατίτιδα C αλλά και πολλά εκατομμύρια ασθενών παγκοσμίως. Για πρώτη φορά στα ιατρικά χρονικά, οι επιστήμονες ανέφεραν ότι εκρίζωσαν τον ιό της ηπατίτιδας C από το σώμα ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες θεραπείες, χορηγώντας δύο νέα αντιιικά φάρμακα. Πρόκειται για ένα σημαντικό αποτέλεσμα που δίνει ελπίδες για οριστική θεραπεία της ασθένειας.
Στο πλαίσιο της μελέτης, ο ιός της ηπατίτιδας C εξαφανίστηκε μέσα σε 8-12 εβδομάδες σχεδόν από όλους τους ασθενείς που συμμετείχαν στην κλινική δοκιμή συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν αποκρίνονταν στα υπάρχοντα φάρμακα.
Η νέα θεραπεία παρουσιάστηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet» και αποτελείται από τα πειραματικά φάρμακα sofosbuvir και ledipasvir.
Πρόκειται για μια μεγάλη πρόοδο αν σκεφτεί κανείς ότι τα υπάρχοντα φάρμακα θεραπεύουν το 70% των νέων ασθενών αλλά απαιτούν 6-12 μήνες ενέσεις και έχουν πολλές παρενέργειες.
Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο, ο αριθμός των ανθρώπων που μολύνονται παγκοσμίως με ηπατίτιδα C αυξάνεται κατά 3-4 εκατομμύρια και προστίθεται στα 170 εκατομμύρια αυτών που έχουν ήδη μολυνθεί.
Πολλά άτομα που φέρουν τον ιό δεν εμφανίζουν συμπτώματα αλλά οι ειδικοί λένε ότι το 80% των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα θα εμφανίζει κίρρωση του ήπατος. Σήμερα, ο ιός της ηπατίτιδα C θεωρείται περισσότερο θανάσιμος από τον ιό HIV.
Τα υπάρχοντα φάρμακα
Η ηπατίτιδα C προκαλείται από έναν ιό ο οποίος μεταδίδεται μέσω των σωματικών υγρών, κυρίως με την μετάγγιση αίματος, και εξαπλώνεται από τους χρήστες ναρκωτικών. Μπορεί να καταστρέψει το συκώτι προκαλώντας κίρρωση του ήπατος. Αν δεν υπάρξει θεραπευτική αντιμετώπιση, η πάθηση δεν αποκλείεται να προκαλέσει καρκίνο του ήπατος. Η ασθένεια είναι ο κύριος λόγος των μεταμοσχεύσεων συκωτιού.
Δεν υπάρχει σήμερα εμβόλιο για την ηπατίτιδα C –σε αντίθεση με την ηπατίτιδα Α και την ηπατίτιδα Β– ενώ οι τρέχουσες θεραπείες περιλαμβάνουν συνδυασμούς φαρμάκων που είναι γνωστά ως ιντερφερόνες και αναστολείς της πρωτεάσης. Τα φάρμακα αυτά έχουν πολλές παρενέργειες ενώ σε έναν κοινό τύπο ηπατίτιδας C (τον γονότυπο 1 που αποτελεί το 70% των περιπτώσεων) δεν είναι αποτελεσματικά.
Στο πλαίσιο της κλινικής δοκιμής 100 ασθενείς με ηπατίτιδα C γονότυπου 1 χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και έλαβαν τα φάρμακα sofosbuvir και ledipasvir σε μορφή ενός και μόνο χαπιού επί οκτώ ή 12 εβδομάδες. Σαράντα από τους συμμετέχοντες δεν είχαν ανταποκριθεί στις συμβατικές θεραπείες ενώ οι μισοί εξ αυτών εμφάνιζαν σημάδια κίρρωσης του ήπατος.
Εξαφάνιση του ιού
Μετά από 12 εβδομάδες, το 97% των ασθενών εμφάνισε σταθερή ιολογική απόκριση, γεγονός που σημαίνει ότι ο ιός της ηπατίτιδας C σταμάτησε να πολλαπλασιάζεται στον οργανισμό τους.
Τα φάρμακα sofosbuvir και ledipasvir είναι σχεδιασμένα για να εμποδίζουν την ανάπτυξη των ενζύμων που χρησιμοποιεί ο ιός για να πολλαπλασιαστεί, μια προσέγγιση παρόμοια με τον έλεγχο του ιού HIV. Η διαφορά με τον ιό HIV είναι ότι διαμορφώνει ένα “λανθάνων απόθεμα» μέσα στο σώμα και πρέπει τα φάρμακα να λαμβάνονται εφ’ όρου ζωής. Οι ιός της ηπατίτιδας C δεν το κάνει αυτό και μπορεί να εξοντωθεί για πάντα.
Εάν μετά από 12 εβδομάδες ο ιός της ηπατίτιδας C δεν είναι ανιχνεύσιμος στο αίμα δεν υπάρχει σχεδόν καμία πιθανότητα να επανέλθει και ο ασθενής θεωρείται ότι έχει ιαθεί. Η ζημιά που έχει υποστεί το συκώτι του μπορεί να θεραπευτεί από μόνης της ωστόσο κάποιος αυξημένος κίνδυνος για καρκίνος παραμένει.
Σε ό,τι αφορά τις παρενέργειες από τη λήψη των πειραματικών φαρμάκων, υπήρξαν αρκετές και περιελάμβαναν κυρίως ναυτία, αναιμία, λοιμώξεις του αναπνευστικού και πονοκεφάλους, αλλά κατά τους ειδικούς δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρές.
Ο καθηγητής Ερικ Λάβιτζ από το Πανεπιστήμιο του Τέξας που ήταν επικεφαλής της μελέτης σημείωσε ότι τα νέα ευρήματα προσφέρουν ελπίδα σε άτομα που αυτή τη στιγμή δεν έχουν θεραπευτικές επιλογές. «Τα αποτελέσματα μαρτυρούν ότι ο συνδυασμός του sofosbuvir και του ledipasvir μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς με ηπατίτιδα C μια από του στόματος θεραπεία που μπορεί να είναι αποτελεσματική και ασφαλής για τους ασθενείς που δεν αποκρίνονται καλά στις υπάρχουσες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με κίρρωση του ήπατος και εκείνων που έχουν μολυνθεί με ανθεκτικά στελέχη του ιού».
Αισιοδοξία
Η καθηγήτρια Μάργκαρετ Χέλαρντ από το Ινστιτούτο Burnet στη Μελβούρνη της Αυστραλίας ανέφερε: «Αυτή η κλινική δοκιμή δείχνει πολύ υψηλά επίπεδα απόκρισης στην πειραματική θεραπεία, ασχέτως αν ο ασθενής εμφανίζει κίρρωση του ήπατος ή αποτυχία στη λήψη προηγούμενων θεραπειών ή ανθεκτικό γονότυπο ηπατίτιδας C». Η Χέλαρντ πάντως προειδοποίησε ωστόσο ότι η μελέτη ήταν μικρή και ότι δεν ήταν μεγάλος ο χρόνος παρακολούθησης των ασθενών. Αυτό, όπως είπε, θέτει ένα θέμα για το πόσο αντιπροσωπευτικό ήταν το δείγμα των ασθενών που έλαβε μέρος καθώς και για το πόσο ασφαλή είναι αυτά τα πρώτα θετικά αποτελέσματα. «Παρ’ ότι είναι αδιαμφισβήτητο πως τα αποτελέσματα είναι αισιόδοξα, πρέπει να είμαστε υπομονετικοί» σημείωσε.
Για την ώρα τα δύο νέα φάρμακα είναι πανάκριβα και η θεραπεία κοστίζει 60.000-100.000 δολάρια. Πάντως, τα επόμενα τρία χρόνια αναμένονται και άλλα νέα φάρμακα τα οποία πιστεύεται ότι θα θεραπεύουν από τον ιό της ηπατίτιδας C. Οι ειδικοί ελπίζουν ότι δεν θα αργήσει η μέρα που ένας ασθενής θα λαμβάνει ένα μοναδικό χάπι καθημερινά για οκτώ εβδομάδες και να θεραπεύεται από την ηπατίτιδα C με ελάχιστες παρενέργειες.
