Αν ένα παιδί έχει σπάνιες αλλά τακτικές κενώσεις, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υποφέρει από δυσκοιλιότητα.
Τα βρέφη που τρέφονται με μητρικό γάλα έχουν συχνότητα κενώσεων από 5 φορές την ημέρα ως 1 φορά κάθε 10 μέρες. Νήπια και μαθητές πηγαίνουν στην τουαλέτα από 3 φορές την ημέρα ως 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Το ίδιο διαφοροποιημένη μπορεί να ποικίλλει και η χρονική στιγμή της αφόδευσης. Αυτό που έχει σημασία είναι να υπάρχει ένας σταθερός ρυθμός.
Συμπτώματα και αιτίες
Μιλάμε για δυσκοιλιότητα όταν ένα παιδί έχει κενώσεις σπανιότερα από μία φορά κάθε 3 με 4 μέρες, όταν αυτές συνοδεύονται από πόνους και επιπλέον, όταν τα κόπρανα είναι σφιχτά και σκληρά.
Όταν οι κενώσεις είναι σπάνιες, τότε απορροφάται το νερό από την κοπρανώδη μάζα. Σχηματίζονται, λιγότερο ή περισσότερο, μεγάλες σκληρές μπάλες που τραυματίζουν κατά την έξοδο τους το βλεννογόνο του πρωκτού, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αίματος στα κόπρανα. Τα σκισίματα στο βλεννογόνο του πρωκτού (ραγάδες του πρωκτικού δακτυλίου] προκαλούν τσουχτερούς πόνους, ιδιαίτερα κατά την κένωση, με αποτέλεσμα το παιδί να καταπιέζει την έτσι κι αλλιώς σπάνια τάση που έχει για κενώσεις, προκειμένου να αποφεύγει τους πόνους.
Με αυτό τον τρόπο επιδεινώνεται η δυσκοιλιότητα, ενώ οι κοπρόλιθοι γίνονται ακόμη πιο μεγάλοι και πιο σκληροί. Το τελικό τμήμα του εντέρου διαστέλλεται και γεμίζει πλήρως, χάνει την ελαστικότητα του, και τα κόπρανα δεν μπορούν πια να αποβληθούν. Τα στερεοποιημένα κόπρανα μπορούν να ψηλαφιστούν ως σφιχτό «κυλινδρικό έντερο» στο πρησμένο τοίχωμα της κοιλιάς του παιδιού.
Λόγω της δυσκοιλιότητας, τα ρευστά κόπρανα περνούν από το λεπτό έντερο, δίπλα από τους σκληρούς κοπρόλιθους, στο τελικό τμήμα του παχέος εντέρου (λήκυθος) και λερώνουν ανεξέλεγκτα τον πρωκτό και τα εσώρουχα. Αν αυτή η κατάσταση διαρκέσει πάνω από 3 μήνες, έχουμε χρόνια δυσκοιλιότητα. Εφόσον οι αιτίες της εντοπίζονται σε σφάλματα διατροφής, σε μειωμένη σωματική κίνηση, ή και σε ψυχολογικά προβλήματα, τότε πρόκειται για μια συνήθη δυσκοιλιότητα.
Από την άλλη, υπάρχουν και οργανικές αιτίες δυσκοιλιότητας, όπως αυτές που παρουσιάζονται σε μια υπολειτουργία του θυρεοειδούς, σε όγκους του εντέρου, στο διαβήτη και σε εντερικές διαταραχές, όπως συμβαίνει σε μια συγγενή βλάβη των νεύρων στο τοίχωμα του εντέρου (νόσος του Hirschsprung).
Αντιμετώπιση
Κάθε περίπτωση δυσκοιλιότητας του παιδιού σας θα πρέπει να διερευνάται από κάποιον γιατρό. Σε μία και μοναδική κρίση δυσκοιλιότητας αρκεί συνήθως το λεγόμενο μίνι κλύσμα (ένας πολύ μικρός υποκλυσμός από το φαρμακείο) ώστε να ξεπεραστεί η κρίση.
Μια εξέταση αίματος δείχνει το ενδεχόμενο ύπαρξης κάποιας διαταραχής στο μεταβολισμό. Ο γιατρός μπορεί, ψηλαφώντας το τοίχωμα της κοιλιάς, να αναγνωρίσει την έκταση της δυσκοιλιότητας. Θα πραγματοποιήσει ένα υπερηχογράφημα και ενδεχομένως μια ακτινολογική απεικόνιση με σκιαγραφικό, για να αποκλείσει τις οργανικές αιτίες. Αν υφίστανται οργανικές παθήσεις, πρέπει αναλόγως αιτιολογίας να προχωρήσετε στη θεραπεία τους.
Αν τα αίτια μιας χρόνιας δυσκοιλιότητας είναι ψυχολογικά, τότε το παιδί σας χρειάζεται τη φροντίδα και υποστήριξη ψυχολόγου, για τη βελτίωση της κατάστασης του.
Πριν από τη ψυχοθεραπεία κάθε χρόνιας δυσκοιλιότητας, πρέπει να αδειάσει αρχικά το έντερο του παιδιού σας με κλύσματα. Στη συνέχεια, θα λαμβάνει για 5 ως 8 εβδομάδες τακτικά ένα καθαρτικό που θα του έχει συστήσει ο γιατρός, ώστε να μάθει το έντερο να δουλεύει και πάλι σωστά.
Αφού πρώτα αποκατασταθεί η κανονική λειτουργία των κενώσεων, μπορεί να αντικατασταθούν και τα καθαρτικά μέσα με μια διατροφή που θα περιλαμβάνει ωμά λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και πολλά υγρά. Στο πλαίσιο της διατροφής αυτής, η ποσότητα γάλακτος που καταναλώνεται καθημερινά θα πρέπει να περιοριστεί στα 300 ml.
