Ερευνητές από τη Φινλανδία έδειξαν σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Proceedings of the National Academies of Sciences», ότι τα συναισθήματα συνδέονται με φυσιολογικές μεταβολές στο σώμα μας, οι οποίες είναι οι ίδιες σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα φυλή ή πολιτισμό. Οι επιστήμονες υπονοούν ότι τα συναισθήματα υπάρχουν για να επηρεάζουν το σώμα με συγκεκριμένο τρόπο.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η ευτυχία κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ανεβασμένη θερμοκρασία σ’ όλο τους το σώμα. Ανάλογη ζεστασιά νιώθουν και οι ερωτευμένοι, αλλά ο έρωτας αφήνει ανεπηρέαστα τα πόδια, από τα γόνατα και κάτω. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό ίσως να εξηγεί γιατί νιώθουμε να «τρέμουν τα γόνατά μας» στη θέα του αγαπημένου μας προσώπου.
Από την άλλη μεριά, όσοι βιώνουν ερωτική απογοήτευση – και έχει ραγίσει η καρδιά τους – νιώθουν πραγματικά πόνο ή βάρος στο στήθος. Γενικά, η θλίψη προκαλεί αδυναμία στα άκρα και εντονότερη δραστηριότητα στην καρδιά (κατ’ επέκταση στο στήθος), ενώ η κατάθλιψη «παγώνει» το σώμα και «κόβει» χέρια και πόδια.
Συναισθήματα όπως ο θυμός και η οργή γίνονται κυρίως αισθητά στο επάνω μέρος του σώματος – κάτι που ίσως σημαίνει ότι υποσυνείδητα ετοιμαζόμαστε για καυγά, όπως λένε οι ερευνητές. Ενώ η αηδία ερεθίζει τον λαιμό και το πεπτικό σύστημα.
Συναίσθημα και θερμοκρασία
Ερευνητές από διάφορα φινλανδικά πανεπιστήμια με επικεφαλής τους Λάουρι Νουμενμάα και Ενρίκο Γκλέρεαν έδειξαν σε 701 άνδρες και γυναίκες διαφόρων φυλών και πολιτισμών ταινίες ή εκφράσεις προσώπων ή τους διάβασαν ιστορίες οι οποίες είχαν σχεδιαστεί έτσι ώστε να προκαλούν συγκεκριμένα συναισθήματα.
Μετά το κάθε τεστ οι ερευνητές έδιναν στους συμμετέχοντες το περίγραμμα ενός ανθρώπινου σώματος και τους ζητούσαν να χρωματίσουν με διαφορετικά χρώματα τα σημεία στα οποία ένιωθαν περισσότερη ή λιγότερη δραστηριότητα. Η ζωγραφική έγινε πάνω σε μια προσχεδιασμένη φιγούρα στην οποία τοποθετήθηκαν από τους εθελοντές χρώματα στις περιοχές του σώματος όπου ένιωσαν δυνατότερη επίδραση (κόκκινο και κίτρινο χρώμα) ή πιο ασθενή επίδραση (μπλε και μαύρο χρώμα).
Η άσκηση χαρτογράφησης ήταν περίπου αναμενόμενη: ο θυμός έφερνε κόκκινα ζωγραφισμένα κεφάλια, η κατάθλιψη έφερε μπλε χρώμα και η ευτυχία ελαφρά χρώματα. Τα συναισθήματα που προκάλεσαν αλλαγές στην περιοχή της κεφαλής, είχαν να κάνουν με χαμόγελο και συνοφρύωμα, ενώ συναισθήματα όπως χαρά και θυμός προκάλεσε χρώματα στα άκρα, ίσως επειδή είμαστε έτοιμοι να αγκαλιάσουν, ή να γρονθοκοπήσουμε τον συνομιλητή που μας προκάλεσε αυτά τα συναισθήματα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα διάφορα συναισθήματα προκαλούσαν την παρόμοια σωματική αντίδραση στους εξεταζόμενους, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή και πολιτισμό. Οι συσχετίσεις μεταξύ διαφορετικών χαρτών του σώματος των συναισθημάτων ήταν ισχυρή-πάνω από 71% για καθένα από τα διαφορετικά ερεθίσματα (λέξεις, ιστορίες και ταινίες). «Η αποκρυπτογράφηση των υποκειμενικών σωματικών αισθημάτων που συνδέονται με τα ανθρώπινα συναισθήματα μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα διαταραχές της διάθεσης όπως η κατάθλιψη και το άγχος», γράφουν οι ερευνητές.
Από την πλευρά του, ο Πολ Ζακ, πρόεδρος του Κέντρου Νευροοικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κλερμόντ στην Καλιφόρνια, σχολιάζοντας τα ευρήματα επεσήμανε ότι η μελέτη δεν ρίχνει περισσότερο φως στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα συναισθήματα. Κάτι τέτοιο, όπως έπε ο Ζακ, θα ήταν ίσως εφικτό με ταυτόχρονες μετρήσεις διαφόρων παραμέτρων δραστηριότητας στο σώμα, όπως ο ιδρώτας και η θερμοκρασία.
