Είναι γνωστό ότι η τηλεόραση παχαίνει. Έρευνες στο παρελθόν έχουν προσπαθήσει να μετρήσουν τις επιπτώσεις από την παρακολούθηση της τηλεόρασης και διαπίστωσαν ότι κάθε μία ώρα τηλεθέασης μπορεί να οδηγήσει σε 167 παραπανίσιες θερμίδες.
Αλλά φαίνεται πως δεν έχουν όλα τα προγράμματα της τηλεόρασης την ίδια επίδραση. Οι εκπομπές που παχαίνουν περισσότερο είναι αυτές που παρουσιάζουν μαγείρεμα φαγητών, λένε Aμερικανοί ψυχολόγοι, και αυτό συμβαίνει ακόμα κι αν μια εκπομπή μαγειρικής προτείνει υγιεινά φαγητά.
Μαγειρική και τσιμπολόγημα
Μια ομάδα ψυχολόγων από τα αμερικανικά Κολέγια Hobart και William Smith στη Νέα Υόρκη ανακάλυψε ότι οι εκπομπές μαγειρικής -οι οποίες κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια στη τηλεόραση των αναπτυγμένων χωρών- κάνουν τους τηλεθεατές να τσιμπολογούν την ώρα που τις βλέπουν, και μάλιστα τους ωθούν να διαλέγουν ιδιαίτερα παχυντικές τροφές. Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση που η συνταγή του σεφ έχει λίγες θερμίδες.
Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι ερευνητές χώρισαν 80 ενήλικες σε δύο ομάδες: οι μισοί παρακολούθησαν μία εκπομπή μαγειρικής και οι άλλοι μισοί ένα ντοκιμαντέρ για τη φύση. Πριν από την έναρξη των δύο εκπομπών, δόθηκαν σε όλους από τρεις σακούλες οι οποίες περιείχαν σοκολατένια γλυκά, σνακ τυριού και καρότα συνολικής αξίας 800 θερμίδων. Όλα τα υλικά είχαν ζυγιστεί πριν από τις εκπομπές, ενώ ζυγίστηκαν και μετά, για να καταγράψουν οι ειδικοί την ποσότητα που έφαγαν οι συμμετέχοντες.
Διαπιστώθηκε ότι αυτοί που παρακολούθησαν το πρόγραμμα μαγειρικής είχαν καταναλώσει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες γλυκισμάτων με σοκολάτα και τυριού από αυτούς που παρακολούθησαν το ντοκιμαντέρ. Επιπλέον, όσοι είδαν το ντοκιμαντέρ είχαν περισσότερες πιθανότητες να καταναλώσουν πολλά καρότα.
Όπως γράφουν οι επιστήμονες στο επιστημονικό περιοδικό Appetite, η παρακολούθηση τηλεοπτικών εκπομπών έχει συσχετισθεί με την υπερφαγία και την παχυσαρκία, αλλά έως τώρα δεν είχε εξετασθεί η τυχόν επίδραση των τηλεοπτικών εκπομπών μαγειρικής στη πρόσληψη θερμίδων.
Η “έκθεση” στις συνταγές μαγειρικής
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι μία ώρα τηλεόραση την ημέρα μπορεί να αυξήσει το σωματικό βάρος ενός παιδιού κατά 6 κιλά μέσα σε έναν χρόνο. Αυτό συμβαίνει πρώτον επειδή τα παιδιά κινούνται λιγότερο και δεύτερον επειδή τείνουν να τσιμπολογούν περισσότερο την ώρα που βλέπουν τηλεόραση.
Η νέα μελέτη δείχνει ότι ανάλογο κίνδυνο διατρέχουν και οι ενήλικες, έστω κι αν παρακολουθούν εκπομπές μαγειρικής που προωθούν την υγιεινή διατροφή.
Φαίνεται πως, στην πράξη, οι εκπομπές μαγειρικής δεν συμβάλλουν στην ορθή διατροφική διαπαιδαγώγηση του κοινού. Ίσως αυτό να συμβαίνει επειδή όλες οι εκπομπές μαγειρικής προωθούν την ιδέα των νόστιμων τροφών, έστω και των υγιεινών, με αποτέλεσμα να παρασύρεται ο θεατής σε αυξημένη κατανάλωση θερμίδων.
Ακόμα κι όταν μια εκπομπή δίνει το μήνυμα των λίγων θερμίδων μπορεί να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα γιατί ο εγκέφαλος του θεατή επικεντρώνεται στις εικόνες που παρακολουθεί παρά στο υποτιθέμενο μήνυμα της εκπομπής. Μια εικόνα που κάνει τα “σάλια να τρέχουν” επηρεάζει περισσότερο τον εγκέφαλο από τα λόγια του σεφ που εκείνη την ώρα προτείνει ένα λάιτ φαγητό.
Οι ειδικοί υποψιάζονται ότι η “έκθεση” στις διάφορες συνταγές μαγειρικής μπορεί να έχει παχυντική επίδραση ακόμα κι αν προέρχεται από άλλα μέσα, εκτός τηλεόρασης, όπως είναι π.χ. τα περιοδικά.
