Σε γενικές γραμμές, δυο είναι οι συνήθεις ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούν οι καρδιολόγοι για να ελέγξουν αν η καρδιά λειτουργεί φυσιολογικά ή αν υπάρχει κάποια ανωμαλία που πρέπει να ελεγχθεί περαιτέρω. Η πρώτη συσκευή είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, ενώ η δεύτερη το ηχοκαρδιογράφημα.
Τι είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα και τι εξετάζει;
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) αποτελεί ασφαλή και ανώδυνη διαδικασία και περιλαμβάνει την τοποθέτηση ηλεκτροδίων από ειδικευμένο άτομο στο στήθος σας. Τα ηλεκτρόδια αυτά καταγράφουν την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και μεταδίδουν τα σήματα στο μηχάνημα του ΗΚΓ το οποίο εκτυπώνει το ίχνος τους. Η εκτύπωση του ίχνους του ΗΚΓ αντικατοπτρίζει την ηλεκτρική δραστηριότητα σε ένα τμήμα της καρδιάς. Τα υψηλά και χαμηλά σημεία («κορυφές και κοιλάδες») δείχνουν την ακριβή στιγμή κατά την οποία συστέλλονται οι κόλποι και οι κοιλίες ή χαλαρώνει η καρδιά.
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς και των μυϊκών κυττάρων της. Αποκαλύπτει πάρα πολλές πληροφορίες σχετικά με την υγεία της καρδιάς σας -συστολές, παλμό και ρυθμούς- και είναι σημαντικό για τη διάγνωση πολλών καρδιακών παθήσεων. Παράγει ένα συνεχές διάγραμμα ή ίχνος της αλληλοδιάδοχης ηλεκτρικής δραστηριότητας των καρδιακών κυττάρων καθώς προκαλούν τον χτύπο της καρδιάς.
Συχνά, το ηλεκτροκαρδιογράφημα αποκαλύπτει διάφορες χαρακτηριστικές ανωμαλίες που υποδηλώνουν την ύπαρξη οξείας (ή παλαιότερης) καρδιακής προσβολής, αλλά μπορεί το ΗΚΓ να έχει απολύτως φυσιολογική μορφή κατά τη διάρκεια ή μετά από μία καρδιακή προσβολή.
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τον εντοπισμό αρρυθμιών γιατί μετρά με αξιοπιστία τον τρόπο με τον οποίο η ηλεκτρική αγωγή επιταχύνεται ή καθυστερείται εντός ή μεταξύ των θαλάμων. Όταν ένας θάλαμος διογκώνεται ή βρίσκεται υπό καταπόνηση ή όταν η καρδιά επηρεάζεται από ορισμένα φάρμακα, το ΗΚΓ μπορεί να εμφανίσει χαρακτηριστικά σχήματα.
Τι αποκαλύπτει το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Το ΗΚΓ αποτελεί ακριβή απεικόνιση της χρονικής προόδου της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς. Έτσι, μετρά με ακρίβεια τον χρόνο που μεσολαβεί ενώ η δραστηριότητα μεταδίδεται από τον ένα καρδιακό θάλαμο στον άλλο. Καταγράφει αξιόπιστα τον ρυθμό της καρδιάς και αξιολογεί την κατάσταση των καρδιακών κυττάρων.
Η ηλεκτρική δραστηριότητα αρχίζει στον φλεβοκολπικό κόμβο και εξαπλώνεται στις δύο κοιλίες. Στο ΗΚΓ, το κύμα αυτό ονομάζεται κύμα Ρ. Η ώση φτάνει στον κολποκοιλιακό κόμβο όπου η μετάδοση καθυστερεί για μια στιγμή, πριν προχωρήσει, στη συνέχεια, και στις δύο κοιλίες, προκαλώντας τη συστολή τους. Στο ΗΚΓ, αυτό απεικονίζεται με το κύμα QRS, το οποίο ακολουθεί το κύμα Τ, που αντιπροσωπεύει την επανευθυγράμμιση των ηλεκτρικών φορτίων ώστε να μπορέσει να γίνει νέα εκφόρτιση (αυτό ονομάζεται κύμα επαναπολώσεως).
Τι είναι ο υπέρηχος καρδιάς και τι εξετάζει
Ο υπέρηχος καρδιάς γίνεται με μια συσκευή υπέρηχων που παρέχει απεικονίσεις των δομών της καρδιάς σε μια οθόνη. Τα υπερηχητικά κύματα «αναπηδούν» όταν προσκρούουν σε αντικείμενα, όπως π.χ. στην αριστερή κοιλία, και η ηχώ τους μεταφράζεται σε μορφή απεικόνισης.
Τα ηχοκαρδιογραφήματα εξετάζουν τους θαλάμους και τις βαλβίδες της καρδιάς χρησιμοποιώντας υπερηχητικά κύματα. Το μέγεθος και η λειτουργία της καρδιάς μετρώνται από την «εν κινήσει» απεικόνιση της καρδιάς που χτυπά. Η ηχώ υποδεικνύει την κατεύθυνση της ροής του αίματος παράγοντας διαφορετικά χρώματα και ανιχνεύει οποιαδήποτε διαταραχή μπορεί να υποδηλώνει βαλβιδικό πρόβλημα.
Το ηχοκαρδιογράφημα απεικονίζει με ακρίβεια την ανατομία της καρδιάς και τη λειτουργία των συστατικών της στοιχείων και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη διάγνωση των βαλβιδικών ασθενειών (των βαλβίδων της καρδιάς).
Πώς γίνεται το ηχοκαρδιογράφημα
Επισκέπτεστε το γραφείο του καρδιολόγου ή το ειδικό τμήμα του νοσοκομείου, όπου ξαπλώνετε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο ώστε ο τεχνικός να μπορεί να βλέπει καθαρά την οθόνη. Απλώνεται στο στήθος σας ένα είδος γέλης που επιτρέπει τη βέλτιστη μετάδοση των υπερηχητικών «δεσμίδων» μέσω του δέρματος. Το ηχοκαρδιογράφημα διαρκεί περίπου 20 με 30 λεπτά και μπορείτε να το παρακολουθείτε στην οθόνη.
Σε ορισμένα ηχοκαρδιογραφήματα, χρειάζεται ο ασθενής να καταπιεί έναν σωλήνα;
Ναι. Πρόκειται για το διοισοφαγικό ηχοκαρδιογράφημα, το οποίο παίρνει φωτογραφίες από τον οισοφάγο που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην καρδιά και παρέχει πολύ περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις βαλβίδες και τους θρόμβους. Αν και ο σωλήνας είναι μικρός, η αίσθηση δεν είναι ευχάριστη, οπότε θα σας χορηγηθεί χαλαρωτικό φάρμακο και τοπικό αναισθητικό.
