O 85άχρονος νομπελίστας Τζέιμς Γουάτσον, ο οποίος μαζί με τον Φράνσις Κρικ ανακάλυψε τη διπλή έλικα του DNA, είχε διατυπώσει πριν περίπου ένα χρόνο την άποψη ότι τα πολλά αντιοξειδωτικά βλάπτουν, αντί να κάνουν καλό στην υγεία.
Πρόσφατα έκανε ένα βήμα παραπάνω γράφοντας το ιατρικό περιοδικό The Lancet ότι η αιτία του διαβήτη τύπου 2 δεν είναι οι πολλές ελεύθερες ρίζες που παράγονται μέσα στο σώμα, όπως θεωρούν αρκετοί γιατροί, αλλά οι λίγες ελεύθερες ρίζες.
Στο άρθρο λέει ότι η αιτία του διαβήτη τύπου 2 δεν είναι το οξειδωτικό στρες του οργανισμού που έχει ως αποτέλεσμα τη φλεγμονή αλλά το αντίθετο: “Η βασική αιτία εκτιμώ ότι είναι η έλλειψη βιολογικών οξειδωτικών και όχι το πλεόνασμά τους”, γράφει.
Το υπεροξείδιο του υδρογόνου και οι πρωτεΐνες
Ο Γουάτσον ανέπτυξε τη εναλλακτική του θεωρία όταν άρχισε να αναρωτιέται για ποιον λόγο η άσκηση ωφελεί τους διαβητικούς. Μια μελέτη του Ματίας Μπλίερ του Πανεπιστημίου της Λειψίας έδειξε ότι τα ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που παράγονται κατά τη διάρκεια της άσκησης μειώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη, τα οφέλη αυτά εξαφανίζονται όταν κάποιος λαμβάνει αντιοξειδωτικά συμπληρώματα πριν από την άσκηση.
Κατά τον Γουάτσον, τα κύτταρα του σώματος δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τα οξειδωτικά και τα αντιοξειδωτικά. “Υπάρχει μια λεπτή ισορροπία” μεταξύ των δύο, παρατηρεί ο νομπελίστας. Τα οξειδωτικά μόρια όπως π.χ. το υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η2Ο2) είναι σημαντικά για την υγεία. Το υπεροξείδιο του υδρογόνου εξασφαλίζει ότι οι πρωτεΐνες διατηρούν σταθερό το σχήμα τους. Αν τα επίπεδα των ελεύθερων ριζών είναι πολύ χαμηλά, υποστηρίζει, οι πρωτεΐνες χάνουν τη σωστή δομή τους και προκαλούν φλεγμονή κάτι που μερικές φορές καταστρέφει το πάγκρεας. Η ίδια διαδικασία αφορά και πολλές άλλες ασθένειες όπως είναι η άνοια, η καρδιοπάθειες και ο καρκίνος.
Η σωματική άσκηση έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται πολλές ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και κατά την άποψη του 85χρονου νομπελίστα τα συμπληρώματα διατροφής δεν προσφέρουν τίποτα στον οργανισμό. “Δεν είμαι γιατρός και δεν μπορώ να προσφέρω συμβουλές σχετικά με το πώς οι άνθρωποι θα πρέπει να κάνουν τη θεραπεία για το διαβήτη τους”, λέει ο Γουάτσον. “Προωθώ μια νέα ιδέα για το πώς μπορεί να συμβεί ο διαβήτης τύπου 2. Νομίζω ότι η άσκηση μάς βοηθά να παράγονται υγιείς, λειτουργικές πρωτεΐνες. Αλλά πρέπει πραγματικά γίνει κάποια υψηλής ποιότητας έρευνα για να αποδείξει αυτό”.
Η κριτική
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γουάτσον εκφράζει αμφιλεγόμενες απόψεις. Το 2007 παραιτήθηκε από τη θέση του διευθυντή στο Εργαστήριο Cold Spring Harbor στη Νέα Υόρκη, όταν η εφημερίδα The Times δημοσίευσε την άποψή του ότι οι μαύροι δεν τόσο έξυπνοι όσο οι λευκοί.
Ενας καθηγητής Ιατρικής ανέφερε ότι η ιδέα του Γουάτσον δεν είναι καινούργια, προσθέτοντας. «Μόνο επειδή το όνομά του είναι Τζέιμς Γουότσον έχει την ελευθερία να διατυπώνει τις ασαφείς σκέψεις του στο Lancet».
Να σημειωθεί ότι η ιδέα του Γουάτσον στηρίζεται ουσιαστικά σε μια μελέτη η οποία όμως μπορεί να αποδειχτεί στο μέλλον ότι ήταν λανθασμένη. Η άσκηση μπορεί να κάνει καλό όχι επειδή παράγει ελεύθερες ρίζες αλλά επειδή αλλάζει την έκφραση των γονιδίων.
Πάντως ο νομπελίστας έχει απολύτως δίκιο όταν λέει ότι πρέπει να γίνει μια πολύ σοβαρή και ενδελεχή επιστημονική μελέτη σχετικά με τους μηχανισμούς μέσω των οποίων η άσκηση βελτιώνει την υγεία μας.
