Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια συχνή διαταραχή και αποτελεί συνήθως ένα σύμπτωμα στα πλαίσια κάποιας άλλης πάθησης. Για τη στυτική δυσλειτουργία, η οποία οφείλεται σε οργανικά αίτια και όχι σε ψυχογενή, οι σημαντικότερες θεραπείες που υπάρχουν είναι:
- Φάρμακα από το στόμα. Υπάρχουν, σήμερα, τρία διαφορετικά φάρμακα (Cialis, Levitra και Viagra).
- Θεραπεία με κρουστικά κύματα. Είναι μία νέα μορφή και ίσως η μοναδική θεραπεία που υπάρχει ως σήμερα, η οποία στοχεύει στην αιτία της αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας.
- Ενδοπεϊκές ενέσεις. Ο γιατρός σας θα σας εκπαιδεύσει να κάνετε μία ένεση στο πέος, όταν θέλετε να έχετε στύση.
- Πεϊκή πρόθεση. Εφαρμόζεται, όταν αποτύχουν όλες οι προηγούμενες μορφές θεραπείας.
- Ορμονοθεραπεία. Εφαρμόζεται σε μικρό ποσοστό ασθενών, οι οποίοι έχουν έλλειψη τεστοστερόνης.
Τα χάπια από το στόμα
Κυκλοφορούν τρεις διαφορετικές φαρμακευτικές ουσίες για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας: η βαρδεναφίλη (LevitraΤΜ), η σιλδεναφίλη (ViagraΤΜ και πρόσφατα τα γεννόσημά του ActavisΤΜ, Sildenafil PfizerΤΜ, Sildenafil SandozΤΜ) και η ταδαλαφίλη (CialisΤΜ). Και τα τρία φάρμακα ανήκουν στους αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 και έχουν ίδιο μηχανισμό δράσης.
Η βαρδεναφίλη (Levitra) κυκλοφορεί σε χάπι στα 10 και 20 mg, ενώ κυκλοφορεί και σε μορφή διαλυόμενου δισκίου στο στόμα στα 10 mg (που δεν επηρεάζεται από την λήψη τροφής).
H σιλδεναφίλη (Viagra) κυκλοφορεί σε χάπι σε δοσολογία 25, 50 και 100 mg.
Τέλος, η ταδαλαφίλη (Cialis) κυκλοφορεί σε χάπι σε δοσολογία 10 και 20 mg.
Τα παραπάνω φάρμακα έχουν ένδειξη για λήψη μία περίπου ώρα πριν από την σεξουαλική επαφή. Η διάρκεια δράσης της ταδαλαφίλης (Cialis) είναι 36 ώρες, ενώ των άλλων δύο φαρμάκων (Levitra και Viagra) 8-12 ώρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι τόσο θα διαρκέσει η στύση, – τα φάρμακα αυτά δεν προκαλούν στύση από μόνα τους, αλλά μόνο μετά από ερωτικό ερεθισμό – αλλά ότι προσφέρουν τη δυνατότητα στον ασθενή να κάνει όποτε το θελήσει μέσα στις ώρες που δρουν.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τροφή επηρεάζει αρνητικά τη δράση της σιλδεναφίλης (Viagra) και της βαρδεναφίλης (Levitra) στη μορφή του χαπιού για κατάποση, αλλά όχι στη μορφή που διαλύεται στο στόμα), ενώ η ταδαλαφίλη (Cialis) δεν επηρεάζεται από τη λήψη τροφής και περισσότερο όταν περιέχει λιπαρά.
Συνεπώς, το Viagra και το Levitra της κλασικής μορφής θα πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι γιατί αν έχει προηγηθεί, ειδικά λιπαρό, γεύμα μειώνεται και καθυστερεί η δράση τους. Να σημειωθεί ότι το αλκοόλ, όταν λαμβάνεται σε μικρές ποσότητες, δεν επηρεάζει κανένα από τα τρία φάρμακα.
Το Cialis κυκλοφορεί και σε χάπι στα 5 mg για καθημερινή λήψη ανεξάρτητα από το αν θα ακολουθήσει σεξουαλική πράξη. Η μορφή αυτή έχει ένδειξη σε ασθενείς που έχουν συχνές σεξουαλικές πράξεις ή πάσχουν από καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Η υπερπλασία του προστάτη είναι πιο συχνή πάθηση που προκαλεί δυσκολία στην ούρηση σε άντρες μετά την ηλικία των 50 ετών. Το Cialis έχει αποδειχτεί ότι βοηθά όχι μόνο τη στύση, αλλά και την ούρηση των αντρών με αυξημένο μέγεθος προστάτη και σε συμπτώματα όπως η συχνουρία, δυσουρία, επιτακτική ούρηση.
Η αποτελεσματικότητα των παραπάνω φαρμάκων για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας ανέρχεται στο 70%, ενώ τα ποσοστά μειώνονται στο 50% σε ασθενείς που έχουν ορισμένες ασθένειες όπως σακχαρώδης διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις ή αν έχει προηγηθεί ριζική προστατεκτομή για καρκίνο του προστάτη.
Απόλυτη αντένδειξη για τη χορήγηση αυτών των φαρμάκων είναι σε ασθενείς που λαμβάνουν νιτρώδη (κατηγορία φαρμάκων για στεφανιαία νόσο). Ο λόγος είναι ότι η χορήγηση των φαρμάκων για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργία και των νιτρωφώ μπορεί να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Οι πιο συχνές παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν είναι πονοκέφαλος, δυσπεψία, μυαλγία, ρινική συμφόρηση και διαταραχές στην όραση. Οι παρενέργειες ακόμα και όταν συμβούν είναι ήπιες και υποχωρούν συνήθως μετά τις πρώτες δόσεις και σίγουρα με την διακοπή της αγωγής.
Μετά 15 χρόνια εμπειρίας, Levitra, Viagra και Cialis έχουν αποδείξει ότι είναι ασφαλή, όταν χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού. Απόδειξη της ασφάλειάς τους αποτελεί το γεγονός ότι τα δύο από αυτά (Viagra και Cialis) ήδη χρησιμοποιούνται σε ημερήσια και χρόνια λήψη (σε διαφορετικές δοσολογίες) για την αντιμετώπιση μιας άλλης σοβαρής πάθησης, της πνευμονικής υπέρτασης.
Ενδοπεϊκές ενέσεις
Με μια λεπτή σύριγγα γίνεται από τα πλάγια, μέσα στους δύο κυλίνδρους που υπάρχουν στο πέος – τα δύο σηραγγώδη σώματα-, ένεση διαφόρων φαρμάκων που προκαλούν διαστολή των αγγείων και άρα αύξηση της ροής αίματος στο πέος (παπαβερίνη, φαιντολαμίνη και αλπροσταδίλη).
Η χορήγηση αυτών των φαρμάκων γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή αφού έχει προηγηθεί η κατάλληλη εκπαίδευση από τον ουρολόγο του και έχει βρεθεί η σωστή και εξατομικευμένη δόση. Τα φάρμακα δρουν τοπικά και μετά από 10-15 λεπτά επιτυγχάνεται η στύση ανεξάρτητα από την ύπαρξη σεξουαλικής επιθυμίας.
Η διαδικασία είναι πρακτικά ανώδυνη και οι επιπλοκές σπάνιες. Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι ο πριαπισμός: με την ένεση θέλουμε να πετύχουμε στύση για 30 λεπτά έως το πολύ 1 ώρα. Πριαπισμός είναι μια παρατεταμένη, επώδυνη στύση που δεν υποχωρεί μετά πάροδο 3-4 ωρών. Ο ασθενής πρέπει να είναι ενήμερος ώστε αν συμβεί να ενημερώσει τον γιατρό του για να αντιμετωπιστεί ως επείγον, αφού παράταση της στύσης για πάνω από 6-8 ώρες μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο πέος και μόνιμη σοβαρή στυτική δυσλειτουργία (προκαλεί ίνωση μέσα στα σηραγγώδη σώματα).
Η αποτελεσματικότητα των ενέσεων για την επίτευξη ικανοποιητικής στύσης είναι πάνω από 80%. Από τους ασθενείς που θα επιλέξουν αυτή την μορφή θεραπείας το 30-50% συνεχίζει να την χρησιμοποιεί μετά το πρώτο 3μηνο.
Από τα φάρμακα που έχουν χρησιμοποιηθεί το μόνο διαθέσιμο στα φαρμακεία είναι η αλπροσταδίλη (εμπορική ονομασία CaverjectΤΜ). Κυκλοφορεί σε φιαλίδιο το οποίο περιέχει 20 μg φαρμάκου. Η δόση εξατομικεύεται για κάθε ασθενή, με μια συνηθισμένη δόση μεταξύ 5-20 μg. Αγοράζεται μόνο με ιατρική συνταγή. Η ένεση θα πρέπει να γίνεται περίπου 10 λεπτά πριν από το προγραμματισμένο σεξ και η δράση του φαρμάκου κυμαίνεται από 30 λεπτά έως 1 ώρα.
Ο πιο γνωστός συνδυασμός φαρμάκων για ενδοπεϊκές ενέσεις περιλαμβάνει τρεις αγγειοδιασταλτικές ουσίες (παπαβερίνη, φαιντολαμίνη και αλπροσταδίλη) και είναι το γνωστό tri-mix. Ο συνδυασμός tri-mix, παρότι χρησιμοποιείται παγκόσμια ως η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργία με ενδοπεϊκές ενέσεις για πάνω από 20 χρόνια, αλλά δεν είναι διαθέσιμος σήμερα στα φαρμακεία.
Κρουστικά κύματα
Η θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας με κρουστικά κύματα είναι μια ανώδυνη και αποτελεσματική μέθοδος, αποκλειστικά για την αγγειακής αιτιολογίας στυτική δυσλειτουργία. Αναπτύχθηκε την τελευταία 10ετία. Τα κρουστικά κύματα είναι ηλεκτροϋδραυλικά κύματα (συσκευή Omnispec™), παρόμοια με τα κύματα που χρησιμοποιούνται θεραπευτικά από πολλές ιατρικές ειδικότητες, όπως η Ουρολογία, η Ορθοπεδική, η Καρδιολογία και η Ωτορινολαρυγγολογία. Ο Ουρολόγος χρησιμοποιεί ειδική κεφαλή με κάτοπτρα πάνω στο δέρμα του πέους, μέσω των οποίων μεταφέρονται στην περιοχή-στόχο (σηραγγώδη σώματα του πέους).
Η εφαρμογή της τεχνολογίας των κρουστικών κυμάτων στα σηραγγώδη σώματα του πέους προκαλεί την δημιουργία νέων αγγείων (αγγειογένεση) και την αύξηση της αιματικής ροής με αποτέλεσμα τη βελτίωση της αιμάτωσης του πέους και την επίτευξη καλύτερης ποιότητας στύσης.
Η θεραπεία διαρκεί 6-9 εβδομάδες. Τις πρώτες 2-3 εβδομάδες γίνονται 2 ή 3 συνεδρίες την εβδομάδα, ακολουθούν 2-3 εβδομάδες χωρίς θεραπεία, ενώ τις επόμενες εβδομάδες επαναλαμβάνεται το ίδιο σχήμα. Συνολικά το σύνολο των συνεδριών είναι 12, η κάθε συνεδρία διαρκεί περίπου 15 με 20 λεπτά, είναι εντελώς ανώδυνες χωρίς επιπλοκές.
Ως προς την αποτελεσματικότητα από τις μελέτες φαίνεται ότι για ασθενείς που ανταποκρίνονται άριστα στα χάπια για στυτική δυσλειτουργία, μετά την εφαρμογή των κρουστικών κυμάτων το 60-75 % δεν θα τα χρειάζεται, και καταφέρνει να έχει ικανοποιητικές σεξουαλικές επαφές. Σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με χάπια από το στόμα, ένα ποσοστό 70% μετά τα κρουστικά κύματα θα ανταποκρίνεται στα φάρμακα από το στόμα.
Μακροπρόθεσμα, η θεραπεία με κρουστικά κύματα παραμένει αποτελεσματική για τουλάχιστον δύο χρόνια, εφόσον ο ασθενής ρυθμίζει τους παράγοντες κινδύνου που επιδρούν αρνητικά στα αγγεία (π.χ. διακοπή καπνίσματος, καλός έλεγχος σακχαρώδη διαβήτη – υπερλιπιδαιμίας – υπέρτασης). Σε ασθενείς με σοβαρή αγγειακή στυτική δυσλειτουργία τα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου μειώνονται στο 50%, η δε αποτελεσματικότητα φθίνει με το χρόνο.
Πεϊκές προθέσεις
Η πεϊκή πρόθεση είναι μια συσκευή η οποία τοποθετείται μέσα στο πέος, βοηθώντας τον άντρα να επιτυγχάνει στύση για ένα επιτυχές σεξ. Αποτελεί θεραπευτική επιλογή για ασθενείς που οι άλλες μορφές θεραπείας (φάρμακα, ενδοπεϊκές ενέσεις) έχουν αποτύχει. Οι πεϊκές προθέσεις είναι δύο ειδών: οι σταθερές και οι διογκούμενες.
Οι σταθερές προθέσεις αποτελούνται από δύο κυλίνδρους που τοποθετούνται μέσα στα σηραγγώδη σώματα με αποτέλεσμα το πέος να είναι μόνιμα σε μια στύση ικανοποιητική για την σεξουαλική πράξη.
Οι διογκούμενες προθέσεις εκτός από τους κυλίνδρους αποτελούνται και από μία αντλία και ένα ρεζερβουάρ που τοποθετούνται σε σημείο του σώματος που δεν φαίνονται. Ο ασθενής όποτε επιθυμεί να έχει στύση πατά την αντλία που τοποθετείται δίπλα στους όρχεις και το υγρό που περιέχει το ρεζερβουάρ διογκώνει τους κυλίνδρους που βρίσκονται μέσα στα σηραγγώδη σώματα. Όταν τελειώσει η σεξουαλική επαφή πατά ξανά την αντλία και το υγρό επιστρέφει στο ρεζερβουάρ με αποτέλεσμα την υποχώρηση της στύσης. Οι διογκούμενες προθέσεις έχουν το πλεονέκτημα του άριστου αισθητικού αποτελέσματος, αλλά έχουν πολύ υψηλότερο κόστος συγκριτικά με τις μη διογκούμενες. Η εκσπερμάτιση και ο οργασμός δεν επηρεάζονται από την επέμβαση.
Η τοποθέτηση της πρόθεσης γίνεται με χειρουργική επέμβαση διαρκείας μίας ώρας περίπου. Ο ασθενής σε 2-3 μέρες μετά το χειρουργείο επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ μπορεί να έχει σεξουαλική επαφή μετά από ένα μήνα. Η ικανοποίηση σε καλά ενημερωμένους ασθενείς αλλά και των συντρόφων τους είναι ιδιαίτερα υψηλή και ξεπερνά το 90 %. Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και συνήθως εντοπίζονται σε επιμόλυνση της πρόθεσης ή μηχανική βλάβη, οπότε και θα πρέπει να αφαιρεθεί και να τοποθετηθεί νέα.
