Η εξέταση μαστού (αυτοεξέταση) μπορεί να σώσει ζωές, γιατί μπορεί να σας προειδοποιήσει εξογκώματα των μαστών που μπορεί να είναι καρκινικά (κακοήθη).
Τα περισσότερα εξογκώματα στο στήθος, περίπου το 75%, δεν είναι καρκινικά (καλοήθη), αλλά, αν βρείτε κάποιο, επισκεφθείτε το γιατρό σας, για να αποκλείσει την περίπτωση του καρκίνου. Αν το εξόγκωμα είναι καρκινικό, η θεραπεία για τον καρκίνο των μαστών είναι πιο αποτελεσματική, όταν βρίσκεται στα αρχικά του στάδια.
Όλες οι γυναίκες πρέπει να εξετάζουν το στήθος τους μία φορά το μήνα. Αν είστε πριν την εμμηνόπαυση, η καλύτερη περίοδος είναι λίγες ημέρες μετά το τέλος της περιόδου σας, γιατί τότε είναι μικρότερες πιθανότητες το στήθος σας να είναι ευαίσθητο ή πρησμένο. Αν δεν έχετε πια περίοδο, επιλέξτε μία ημέρα του μήνα και κάντε την εξέταση στήθους συστηματικά την ίδια περίπου ημέρα κάθε μήνα.
Η αυτοεξέταση των μαστών χρειάζεται λίγο χρόνο, αλλά δεν είναι δύσκολη. Δείτε παρακάτω ένα τρόπο εξέτασης του στήθους σας:
- Σταθείτε γυμνή μπροστά από έναν καθρέπτη. Με τα χέρια στο πλάι, κοιτάξτε τους μαστούς σας για πτυχώσεις ή λακκάκια ή για αλλαγές στο μέγεθος ή στο σχήμα τους. Εκτός και αν οι θηλές σας ήταν πάντα αντεστραμμένες, βεβαιωθείτε ότι δεν κοιτάζουν προς τα μέσα. Ακουμπήστε τα χέρια σας στους γοφούς και στη συνέχεια πίσω από το κεφάλι σας. Ελέγξτε για τα ίδια σημεία σε κάθε στάση.
- Στη συνέχεια μπείτε στη μπανιέρα και βρέξτε και σαπουνίστε το στήθος σας. Βάλτε το αριστερό σας χέρι πίσω από το κεφάλι και εξετάστε το αριστερό σας στήθος με το δεξιό χέρι. Σκεφτείτε τους μαστούς σαν ένα ρολόι και τοποθετήστε το δεξιό σας χέρι στις 12 η ώρα, στο πάνω μέρος των μαστών, περίπου 1 εκ. κάτω από την κλείδα. Κρατήστε το χέρι σας ανοιχτό πιέζοντας τις άκρες των δαχτύλων σας μαζί και χρησιμοποιώντας το μεσαίο κομμάτι των δαχτύλων (όχι τις άκρες), κάντε μία μικρή κυκλική κίνηση αναζητώντας εξογκώματα. Χρησιμοποιήστε λίγη, μέτρια και μεγάλη πίεση σε κάθε θέση. Μετακινήστε το χέρι σας στη θέση 1, 2 κ.ο.κ. Όταν επιστρέψετε στη θέση ρολογιού 12, κυλήστε τα δάχτυλα σας προς τη θηλή (περίπου 1 εκ.) και επαναλάβετε τις ίδιες κινήσεις ακολουθώντας την κίνηση του ρολογιού σε έναν κύκλο μέσα από τον πρώτο κύκλο και στη συνέχεια σε ακόμα μικρότερο κύκλο. Συνεχίστε με τον ίδιο τρόπο, μέχρι να έχετε ελέγξει όλα τα σημεία των μαστών σας, συμπεριλαμβανομένης και της θηλής.
- Για να ελέγξετε για εκκρίσεις από τη θηλή, σχηματίστε ένα V με τον αντίχειρα σας και το δείκτη και τοποθετήστε το δεξιά και αριστερά από τη θηλή. Πιέστε πάνω στη θηλαία άλω και αφήστε. Στη συνέχεια αλλάξτε τη θέση του σχήματος V έτσι, ώστε ο αντίχειρας και ο δείκτης να ακουμπούν στη θηλαία άλω πάνω και κάτω από τη θηλή. Πιέστε και στη συνέχεια αφήστε αργά.
- Τελειώνοντας, εξετάστε την περιοχή δίπλα στους μαστούς, κάτω από τη μασχάλη σας, γιατί περιέχει και αυτή ιστό των μαστών και λεμφαδένες που αποχετεύουν τα λεμφικά κανάλια στον ιστό των μαστών.
- Επαναλάβετε την όλη διαδικασία χρησιμοποιώντας το αριστερό χέρι στο δεξιό σας στήθος.
- Αφού τελειώσετε στην μπανιέρα, ξαπλώστε και εξετάστε τους μαστούς σας ξανά. Για να εξετάσετε το δεξιό στήθος, τοποθετήστε ένα μαξιλάρι κάτω από το δεξιό ώμο, βάλτε το δεξιό χέρι κάτω από το κεφάλι σας και πιέστε κυκλικά, όπως περιγράψαμε παραπάνω. Για να εξετάσετε το αριστερό στήθος, τοποθετήστε ένα μαξιλάρι κάτω από τον αριστερό σας ώμο, το αριστερό σας χέρι κάτω από το κεφάλι και ελέγξτε ξανά ολόκληρο το στήθος για εξογκώματα.
- Αν ο μαστός σας έχει φυσιολογικά εξογκώματα εξαιτίας ινοκυστικής νόσου, σημειώστε τον αριθμό, τη θέση και το μέγεθος τους. Κάθε μήνα ελέγχετε για αλλαγές. Αφού γνωρίζετε τι είναι φυσιολογικό για τους μαστούς σας, αν βρείτε ένα ή περισσότερα νέα εξογκώματα που επιμένουν για δύο ή τρεις κύκλους ή μεγαλώνουν, επισκεφθείτε το γιατρό σας.
