Ιγμορίτιδα: Συμπτώματα, αιτίες και αντιμετώπιση

Η ιγμορίτιδα είναι η μόλυνση του βλεννογόνου σε ένα από τα ιγμόρεια σας. Τα ιγμόρεια είναι κοιλότητες στα κόκαλα γύρω από τη μύτη σας.

Υπάρχουν τέσσερα ζεύγη ιγμορείων:

•  Μετωπιαίοι κόλποι που βρίσκονται στο μέτωπο σας.
•  Ηθμοειδείς κυψέλες που βρίσκονται ανάμεσα στα μάτια σας.
•  Σφηνοειδείς κόλποι που βρίσκονται πιο βαθιά μέσα στο κεφάλι σας, πίσω από τη μύτη σας.
•  Ιγμόρεια άντρα που βρίσκονται στα μάγουλα σας.

Κάθε μία από αυτές τις κοιλότητες διαθέτει ένα μικρό άνοιγμα στη μύτη σας που επιτρέπει την ελεύθερη ανταλλαγή αέρα και βλέννας.

Οι κόλποι και η μύτη σας είναι επικαλυμμένα με βλεννογόνους υμένες. Συνεπώς, οτιδήποτε προκαλεί οίδημα ή απόφραξη των ρινικών διόδων — όπως είναι ένα κρυολόγημα ή μία αλλεργική αντίδραση – μπορεί να επηρεάσει τα ιγμόρεια με τον ίδιο τρόπο. Το αποτέλεσμα είναι ο πόνος και η πίεση στα οποία πολύ συχνά αναφέρονται τα άτομα πού έχουν εκδηλώσει την πάθηση.

Η ιγμορίτιδα συμβαίνει, όταν μολυνθεί ο βλεννογόνος σε ένα ή περισσότερα από τα ιγμόρεια σας. Η αιτία της λοίμωξης μπορεί να είναι βακτηριακή, ιογενής ή από μύκητες.

Συμπτώματα

Περίπου τα δύο τρίτα από τις ιγμορίτιδες είναι οξείες. Τα βακτήρια εγκαθίστανται στους παραρρίνιους κόλπους και προκαλούν οίδημα των βλεννογόνων υμένων, παραγωγή παχύρρευστης κιτρινοπράσινης βλέννας, πυρετό και πόνο στο πρόσωπο. Το οίδημα εμποδίζει τη βλέννα στα ιγμόρεια σας να διοχετευθεί σωστά στις ρινικές διόδους.

Σε μερικούς ανθρώπους η ιγμορίτιδα γίνεται χρόνια. Τα συμπτώματα δε φαίνεται να υποχωρούν ποτέ παρά την κατάλληλη θεραπεία. Μερικές χρόνιες ιγμορίτιδες φαίνεται να σχετίζονται με ευαισθησία σε εισπνεόμενους μύκητες. Αυτό το είδος της ιγμορίτιδας σχετίζεται συχνά με πολύποδες και άσθμα.

Σημεία και συμπτώματα

•  Πόνος κοντά στα μάτια και στα μάγουλα.
•  Ευαισθησία της περιοχής των ιγμορείων, όταν τα πιέζετε ή τα ακουμπάτε.
•  Πονοκέφαλος.
•  Οίδημα των βλεφαρίδων ή του ιστού γύρω από τα μάτια.
•  Πυρετός.
•  Δυσκολία στην αναπνοή.
•  Παχύρρευστο κιτρινοπράσινο ρινικό έκκριμα.
•  Δυσοσμία στην αναπνοή που δε σχετίζεται με οδοντιατρικά προβλήματα.
•  Πονόδοντος (σπάνια).

Παραρρίνιοι κόλποι 

Αιτίες

Η οξεία και η χρόνια ιγμορίτιδα προκαλούνται από μία σειρά από καταστάσεις, απλές ή σύνθετες:

Κρυολογήματα. Οι περισσότερες περιπτώσεις ιγμορίτιδας ξεκινούν με ένα ιογενές κρυολόγημα. Μερικές φορές ένα κρυολόγημα παράγει τόσο πολλή βλέννα, ώστε οι πρησμένες και μπουκωμένες ρινικές σας δίοδοι φράζουν. Τα βακτήρια, που συνήθως υπάρχουν σε μικρούς αριθμούς στις κοιλότητες σας, μπορεί να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται και να δημιουργήσουν βακτηριακή ιγμορίτιδα.

Αλλεργίες. Αν είστε αλλεργικοί σε εισπνεόμενα αλλεργιογόνα, όπως η γύρη, η σκόνη από χώρους που ζουν κατοικίδια ζώα ή ακάρεα σκόνης, το σώμα σας περνάει αυτά τα ακίνδυνα σωματίδια για εχθρούς. Το ανοσοποιητικό σας σύστημα αμύνεται προκαλώντας γνωστά αλλεργικά συμπτώματα, ιδιαίτερα βουλωμένη μύτη και μάτια που δακρύζουν. Αυτή η ανοσοποιητική αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε ιγμορίτιδα. Επειδή οι αλλεργίες είναι συχνά επίμονες, μπορεί να προκαλέσουν χρόνια ιγμορίτιδα.

Μυκητιασικές λοιμώξεις. Μερικές μορφές χρόνιας ιγμορίτιδας προέρχονται από την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε κάποιο μύκητα στις ρινικές και παραρρίνιες κοιλότητες. Όσο ο μύκητας παραμένει, το ίδιο θα συμβαίνει και με τον ερεθισμό.

Δομικές διαταραχές. Οι δομικές διαταραχές της μύτης όπως, είναι οι ρινικοί πολύποδες και η σκολίωση του διαφράγματος, στην οποία ο χόνδρος που διαχωρίζει τις δυο κοιλότητες γέρνει προς τη μία πλευρά, είναι προβλήματα που μπορεί να εμποδίσουν τη ροή της βλέννας στις κοιλότητες και να οδηγήσουν σε χρόνια ιγμορίτιδα.

Οδοντικά προβλήματα. Τα βακτήρια που σχετίζονται με λοιμώξεις ή επεμβάσεις στα δόντια μπορεί να εισβάλουν στις παραρρίνιες κοιλότητες στα μάγουλα. Για παράδειγμα, ένα οδοντικό απόστημα μπορεί να εκτείνεται από τη ρίζα ενός πάνω δοντιού μέχρι το ιγμόρειο άντρο.

Η ιγμοριτιδα μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωσθεί, γιατί αρχικά μοιάζει πολύ με το κοινό κρυολόγημα. Αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν σε 5 με 7 ημέρες, τότε μάλλον είχατε κρυολόγημα. Αν τα συμπτώματα επιμένουν και δεν ανταποκρίνονται στα κοινά αποσυμφορητικά, μπορεί να έχετε λοίμωξη των ιγμορειων. Ο γιατρός σας μπορεί να εξακριβώσει αν πρόκειται για οξεία ή χρόνια ιγμορίτιδα λαμβάνοντας υπόψη του τη διάρκεια και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Αν έχετε επαναλαμβανόμενα επεισόδια ή χρόνια ιγμορίτιδα, ο γιατρός σας μπορεί να κάνει μία ρινική ενδοσκόπηση. Ένας λεπτός εύκαμπτος σωλήνας με ένα φως οπτικής ίνας (ενδοσκόπιο) εισέρχεται μέσα από τη μύτη σας και επιτρέπει στο γιατρό σας να εξετάσει οπτικά τα ανοίγματα των ιγμορείων σας.

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει μία ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία, για να δει ποιες κοιλότητες αφορά και αν εμφανίζονται αποφραγμένες ή ερεθισμένες. Αν υπάρχει βλέννα ή πύο, ένα δείγμα τους μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναλυθεί στο εργαστήριο.

Αν υποπτεύεστε αλλεργίες, τότε οι εξετάσεις για αλλεργία μπορεί να δώσουν πληροφορίες για τις αλλεργικές ευαισθησίες σας. Αυτές οι εξετάσεις είναι ασφαλείς και η ταλαιπωρία είναι ελάχιστη έως καθόλου.

Πόσο σοβαρή είναι η ιγμορίτιδα;

Για τις περισσότερες περιπτώσεις ιγμορίτιδας η αντιμετώπιση γίνεται με αντιβιοτικά και θεραπεύονται εύκολα. Σπάνια κάποιοι παθαίνουν σοβαρές επιπλοκές. Η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί στα κόκαλα γύρω από τα μάτια σας ή στους υμένες που προστατεύουν τον εγκέφαλο σας (μήνιγγες) προκαλώντας μηνιγγίτιδα, που μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του εγκεφάλου.

Πρόληψη

Ίσως να μην μπορείτε να προλάβετε όλα τα προβλήματα των ιγμορείων, αλλά μπορείτε να λάβετε μέτρα, για να μειώσετε τον αριθμό και τη σοβαρότητα των κρίσεων και να εμποδίσετε μία οξεία περίπτωση να μετατραπεί σε χρόνια.

•  Πλένετε τα χέρια σας. Όταν είστε κοντά σε κάποιον που έχει κρυολόγημα, πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό, για να μειώσετε τις πιθανότητες να κολλήσετε.
•  Μείνετε σε απόσταση. Ελαχιστοποιήστε τη στενή επαφή με άτομα που έχουν κρυολόγημα.
•  Μην καπνίζετε. Ο καπνός του τσιγάρου μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και φλεγμονή των υμένων των ιγμορείων και της μύτης. Η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των ρινικών διόδων.
•  Αποφύγετε το μολυσμένο αέρα. Η μόλυνση του αέρα είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό μέρος του σπιτιού μπορούν να ερεθίσουν ή να προκαλέσουν φλεγμονή στους πνεύμονες και στις ρινικές διόδους.
•  Αποφύγετε γνωστά αλλεργιογόνα. Αυτά μπορεί να είναι η γύρη, η μούχλα ή η γάτα. Τοποθετήστε ένα ηλεκτροστατικό φίλτρο στο κλιματιστικό, για να απομακρύνετε τα αλλεργιογόνα από τον αέρα.
•  Χρησιμοποιήστε υγραντήρες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό το χειμώνα, όταν τα συστήματα θέρμανσης μπορεί να ξεραίνουν πολύ τον αέρα. Βεβαιωθείτε ότι οι υγραντήρες είναι καθαροί. Οι μολυσμένοι υγραντήρες μπορεί να αποτελέσουν πηγή βακτηρίων και μυκήτων για τον αέρα.
•  Χρησιμοποιήστε αποσυμφορητικά πριν από αεροπορικά ταξίδια. Προσέξετε τους συνδυασμούς των αντιισταμινικών και των αποσυμφορητικών φαρμάκων, γιατί τα αντισταμινικά μπορεί να προκαλέσουν υπνηλία.
•  Μιλήστε με το γιατρό σας. Ρωτήστε τον για πιθανή χρήση ρινικού σπρέι φυσιολογικού ορού, για να διατηρείτε τις ρινικές διόδους σας υγρές, ή κάποιου φαρμάκου για μείωση της φλεγμονής.
•  Αποφύγετε το αλκοόλ. Μπορεί να προκαλέσει οίδημα των ρινικών και παραρρίνιων βλεννογόνων υμένων.
• Σε μία πάθηση, που ονομάζεται θρόμβωση των πορωδών κόλπων, αίμα μπορεί να πήξει στις φλέβες γύρω από τα ιγμόρεια και να διακόψει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο, όπως και ένα εγκεφαλικό.

Αντιμετώπιση – Θεραπεία

Κάποια σπιτικά γιατρικά μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας:

•  Μείνετε στο σπίτι σε σταθερή θερμοκρασία.
•  Αποφύγετε να σκύβετε με το κεφάλι προς τα κάτω. Αυτή η κίνηση αυξάνει συνήθως τον πόνο.
•  Δοκιμάστε να τοποθετήσετε ζεστές κομπρέσες στο πρόσωπο, να εισπνεύσετε ατμό από τσαγιέρα ή κάποια λεκάνη (προσοχή μην καείτε) ή να κάνετε ένα ζεστό ντους.
•  Πίνετε πολλά υγρά, για να βοηθήσετε τη διάλυση των βλεννωδών εκκρίσεων. Μην πίνετε αλκοόλ, που μπορεί να χειροτερεύσει το οίδημα της μύτης και των παραρρινίων κόλπων.

Φάρμακα. Ανάλογα με την αιτία της ιγμορίτιδας σας και την οξεία ή χρόνια εκδήλωση της ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα φάρμακα:

•  Αντιαλλεργικά φάρμακα. Αν οι αλλεργίες προκαλούν τη χρόνια ιγμορίτιδα σας, ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει φάρμακα, για να μειώσει τα αλλεργικά συμπτώματα και συνεπώς να μειώσει τον αριθμό και τη σοβαρότητα των κρίσεων στα ιγμόρεια σας.
•  Αντιβιοτικά. Αν η μόλυνση σας είναι βακτηριακή, ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει μία θεραπεία με αντιβιοτικά από το στόμα για 10 με 14 ημέρες. Η χρόνια ιγμορίτιδα μπορεί να χρειάζεται αντιβιοτική θεραπεία μεγαλύτερης διάρκειας με φάρμακα ευρύτερου φάσματος από αυτά που χρησιμοποιούνται για την οξεία ιγμορίτιδα. Ένα φάρμακο ευρέος φάσματος είναι αποτελεσματικό εναντίον περισσότερων βακτηρίων.
•  Αντιμυκητιασικά φάρμακα. Αν η ιγμορίτιδα σας οφείλεται σε ευαισθησία ή λοίμωξη από μύκητες, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη χρήση μίας ενδορρινικής αλοιφής που περιέχει κάποια αντιμυκητιασική ουσία. Πιέζετε την αλοιφή μέσα στη μύτη σας και αυτή ξεπλένει τα ιγμόρεια σας.
•  Κορτικοστεροειδή. Για έντονες φλεγμονές των ιγμορείων ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει ένα κορτικοστεροειδές φάρμακο. Ρινικά σπρέι κορτικοστεροειδών χρησιμοποιούνται συχνά, αλλά οι σοβαρές φλεγμονές ιγμορίτιδας μπορεί να απαιτούν τη χρήση κορτικοστεροειδών φαρμάκων σε ενέσιμη ή από του στόματος μορφή. Αφού κάνετε την ένεση ή πάρετε το χάπι μπορεί να συνεχίσετε με τη χρήση ρινικού σπρέι κορτικοστεροειδών, για να εμποδίσετε την επανεμφάνιση του πρηξίματος.
•  Αποσυμφορητικά. Τα αποσυμφορητικά μειώνουν το μπούκωμα και σας βοηθούν να αναπνεύσετε ευκολότερα. Ωστόσο, οι ρινικές σταγόνες ή τα σπρέι από το φαρμακείο δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται περισσότερο από λίγες ημέρες. Σε αντίθετη περίπτωση τα φάρμακα μπορεί να έχουν αντίθετα αποτελέσματα και να οδηγήσουν ακόμα και σε μεγαλύτερη συμφόρηση και σε οίδημα. Μπορούν επίσης να αυξήσουν την πίεση και τους παλμούς σας.
•  Παυσίπονα. Ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη (Brufen κ.ά.) και παρακεταμόλη (Depon κ.ά.).

Εγχείρηση. Μερικές φορές η ιγμοριτιδα επιμένει παρά τη θεραπεία με φάρμακα. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ο ΩΡΛ μπορεί να επέμβει ενδοσκοπικά στα ιγμόρεια, για να αποκαταστήσει τη ρινική παροχέτευση. Τα ενδοσκόπια είναι όργανα διαφόρων μεγεθών με οπτικές ίνες, εξοπλισμένα με οπτικές συσκευές. Αυτό το είδος της επέμβασης προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα και δεν προκαλεί εξωτερικές ουλές ή σημάδια.

Οι περισσότερες ενδοσκοπικές επεμβάσεις στα ιγμόρεια γίνονται με ολική αναισθησία. Ο γιατρός σας εισάγει ένα ενδοσκόπιο και ευαίσθητα εργαλεία τομών στα ρουθούνια σας και στους αποφραγμένους κόλπους.

Δουλεύοντας με βάση την εικόνα που προβάλλεται από το ενδοσκόπιο σε μία οθόνη, ο γιατρός σας αφαιρεί τους μολυσμένους υμένες από τους κόλπους, τους πολύποδες και μικρά θραύσματα οστών που αποφράσσουν τους κόλπους σας.

Ο χειρουργός μπορεί επίσης να μεγαλώσει τα ρινικά ανοίγματα και να χρησιμοποιήσει μία μικρή αναρρόφηση, για να ρουφήξει τα παγιδευμένα υγρά. Αυτό δεν απαιτεί συνήθως παραμονή στο νοσοκομείο και μερικές φορές μπορείτε να επιστρέψετε στην εργασία σας σε μερικές ημέρες.

Μπορεί να έχετε ένα ελαφρύ πονοκέφαλο μετά την επέμβαση και μπορεί να χρειαστεί να πάρετε αντιβιοτικά και παυσίπονα. Κατά τις 2 πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση είναι φυσιολογικό να έχετε ενοχλήσεις και αιμορραγία από τη μύτη. Θα πρέπει να επισκεφθείτε σύντομα το γιατρό σας μετά την επέμβαση, για να αφαιρέσει το ξεραμένο αίμα και τις εκκρίσεις από τη μύτη.

Κάποιες φορές η απόφραξη των ιγμορείων υποτροπιάζει και η επέμβαση πρέπει να επαναληφθεί. Οι επιπλοκές, αν και σπάνιες, μπορεί να είναι σοβαρές, όπως βλάβη στο μάτι, απόστημα στον εγκέφαλο και μόνιμο μούδιασμα στο πρόσωπο.

Αν η ιγμορίτιδα προκαλείται από σκολίωση του διαφράγματος, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μία χειρουργική επέμβαση, για να ευθυγραμμίσει το διάφραγμα σας.