Τα τελευταία αποτελέσματα μιας μελέτης 25 ετών που αφορά το ρόλο της διατροφής στη γήρανση δείχνουν σημαντική μείωση θνησιμότητας και ασθενειών σε πιθήκους που καταναλώνουν μια δίαιτα με λίγες θερμίδες.
Η μελέτη, η οποία ξεκίνησε στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison το 1989, είναι μία από τις δύο εν εξελίξει, μακροπρόθεσμες μελέτες που γίνονται στις ΗΠΑ για να εξεταστούν οι επιπτώσεις μιας δίαιτας μειωμένων θερμίδων.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, η μείωση της πρόσληψης θερμίδων κατά 30% (αλλά όχι των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών) μπορεί να επιμηκύνει τη ζωή. Ο περιορισμός των θερμίδων επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης και μειώνει την εμφάνιση ορισμένων ασθενειών όπως οι καρδιοπάθειες και ο διαβήτης τύπου 2. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ρίτσαρντ Γουάιντρατς, καθηγητή στο Τμήμα Γηριατρικής του πανεπιστημίου πιστεύουν ότι ακόμα και μια μείωση θερμίδων γύρω στο 10% επιβραδύνει τη γήρανση.
Στην έρευνά τους συμπεριέλαβαν 76 πιθήκους ρέζους που έτρωγαν χωρίς περιορισμό μέχρι την ηλικία των 7-14 ετών, αλλά μετά οι ερευνητές μείωσαν τις θερμίδες τους κατά 30%. Μία άλλη ομάδα πιθήκων αφέθηκε να τρώει όσο ήθελε. Στα επόμενα 25 χρόνια, όσοι πίθηκοι έτρωγαν όσο ήθελαν είχαν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν και τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από διάφορες αιτίες.
Το εύρημα αυτό συμφωνεί με εκείνα των μελετών που έγιναν σε μυγάκια φρούτων και ποντίκια, και έχουν δείξει ότι η μείωση των θερμίδων μπορεί να παρατείνει τη ζωή μέχρι και 40%.
Παρόλα αυτά μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2012 και αφορά πιθήκους κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι λιγότερες θερμίδες δεν παρατείνουν τη ζωή τους. Ωστόσο, ο Γουάιντρατς πιστεύει ότι αυτό οφείλεται στον διαφορετικό σχεδιασμό των δύο ερευνών. Όπως εξηγεί, η δική του μελέτη άρχισε σε ενήλικα ζώα καταγράφοντας τις διατροφικές συνήθειές τους αναλυτικά ώστε η μείωση των θερμίδων να γίνει στην υπάρχουσα διατροφή τους.
Η μελέτη του 2012 είχε βασιστεί σε ένα τυποποιημένο διάγραμμα διατροφής, σχεδιασμένο από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών. Αυτό, λένε οι ερευνητές του Wisconsin-Madison είχε ως επακόλουθο οι πίθηκοι να τρώνε λιγότερο απ’ ό,τι κανονικά θα ήθελαν. Και επισημαίνουν ότι ακόμα και κατά 10% να μειώσει ένας άνθρωπος τις ημερήσιες θερμίδες του, μπορεί να παρατείνει τη ζωή του. Ωστόσο, δεν συνιστούν σε κανέναν να προχωρήσει σε ιδιαίτερα στερητικές δίαιτες (κάτω από 1.000 θερμίδες την ημέρα).
Διατροφή λίγων θερμίδων και διαβήτης
Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα αφορά τον σακχαρώδη διαβήτη. Πολλοί από τους πιθήκους που τρώνε όσο θέλουν έχουν εκδηλώνουν διαβήτη, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί σε κανέναν από αυτούς που καταναλώνουν λίγες θερμίδες. “Η μελέτη μας είναι σημαντική και πιστεύουμε ότι ο περιορισμός των θερμίδων προσφέρει πλεονέκτημα έναντι των φαρμάκων για το διαβήτη”, λέει ο Γουάιντρατς.
Να σημειωθεί ότι οι δύο αυτές μελέτες στους πιθήκους έχουν κοστίσει εκατομμύρια δολάρια και χρειάστηκαν δεκαετίες για να εκτελεστούν. Επειδή είναι απίθανο να επαναληφθούν, όλοι οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες προσπαθούν να βγάλουν τα σωστά συμπεράσματα.
Ο περιορισμός των θερμίδων έγινε κάτι σαν μανία πριν από δύο δεκαετίες, όταν μερικά άτομα στις ΗΠΑ άρχισαν να μειώνουν τις θερμίδες τους κατά 30% προκειμένου να επιβραδύνουν τη γήρανση.
Ο περιορισμός των θερμίδων προκαλεί ουσιαστικά ένα νέο προγραμματισμό του μεταβολισμού. Σε όλα τα είδη, όπου έχει αποδειχθεί ότι καθυστερεί τις ασθένειες της γήρανσης, ο περιορισμός των θερμίδων επηρεάζει θετικά την ρύθμιση της ενέργειας και την ικανότητα των κυττάρων να ανταποκρίνονται στις μεταβολές του περιβάλλοντος.
