Μία στις τέσσερις Αμερικανίδες κάτω των 45 ετών χρησιμοποιεί αντισυλληπτικά χάπια και περίπου 1 στις 100 από αυτές τις γυναίκες μένει έγκυος κάθε χρόνο.
Σήμερα τα αντισυλληπτικά χάπια είναι πολύ διαφορετικά από τα αρχικά, επειδή οι κατασκευαστές έχουν περιορίσει τη δόση των γυναικείων ορμονών. Όταν τα αντισυλληπτικά χάπια είχαν υψηλά επίπεδα οιστρογόνων, συνεπάγονταν σημαντικό κίνδυνο θρόμβωσης του αίματος, κι αυτό είναι μια υπολογίσιμη παρενέργεια.
Εξακολουθείτε να διατρέχετε κίνδυνο θρόμβωσης, αν παίρνετε τα νεότερα αντισυλληπτικά με τη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε οιστρογόνα, αλλά ο κίνδυνος είναι πολύ μικρότερος.
Το κάπνισμα αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο παρενεργειών από τα αντισυλληπτικά χάπια. Οι καπνίστριες άνω των 35 ετών δεν πρέπει να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια.
Να σημειωθεί ότι πρόσφατα εντοπίστηκε μια άλλη παρενέργεια των αντισυλληπτικών χαπιών, ότι επηρεάζουν τον εγκέφαλο.
Τα χάπια που χορηγούνται συνήθως περιέχουν συνδυασμό οιστρογόνων και προγεστερόνης. Περιέχουν μόνο το ένα δέκατο των οιστρογόνων που είχε το αρχικό χάπι και τη μισή προγεστερόνη.
Το λεγόμενο μίνι χάπι που περιέχει μόνο προγεστερόνη περιέχει επίσης μικρή δόση.
Όταν υπάρχει μωρό και θηλασμός
Στις γυναίκες που θηλάζουν και θέλουν να πάρουν αντισυλληπτικό χάπι, για να προστατευθούν από μια άλλη εγκυμοσύνη, οι γιατροί συχνά θα δώσουν το χάπι που περιέχει μόνο προγεστερόνη, επειδή τα οιστρογόνα μπορεί να μειώσουν την παραγωγή γάλακτος.
Το χάπι προγεστερόνης είναι λιγότερο αποτελεσματικό από το μικτό χάπι, αλλά, όταν συνδυάζεται με θηλασμό, ο οποίος καταστέλλει την ωορρηξία, είναι συνήθως αρκετό. Ο ίδιος ο θηλασμός περιορίζει, αλλά δεν εξαφανίζει την πιθανότητα εγκυμοσύνης.
Όταν το μωρό μπορεί να τρώει δημητριακά ή αν πίνει μητρικό γάλα σε συνδυασμό με γάλα του εμπορίου, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει το χάπι οιστρογόνων – προγεστερόνης.
Το μωρό τρέφεται επαρκώς, ακόμα και αν τα οιστρογόνα περιορίζουν την παραγωγή γάλακτος από τη μητέρα και η ωορρηξία δεν καταστέλλεται πια από το θηλασμό.
Πώς λειτουργεί το χάπι
Τα αντισυλληπτικά χάπια εμποδίζουν τον υποθάλαμο, το κέντρο ελέγχου των ορμονών του εγκεφάλου, να δώσει εντολή στην υπόφυση, ώστε να κινητοποιήσει τη θυλακιοτρόπο και την ωχρινοποιητική ορμόνη. Όταν οι ορμόνες αυτές καταστέλλονται, δεν έχετε ωορρηξία.
Επιπλέον το αντισυλληπτικό χάπι εμποδίζει τη βλέννα του τραχήλου να γίνει υδαρής, όπως συμβαίνει κανονικά κατά την ωορρηξία. Αντίθετα, η βλέννα παραμένει ανεπαρκής σε όλο τον κύκλο δυσκολεύοντας έτσι τα σπερματοζωάρια να φτάσουν στις σάλπιγγες.
Το χάπι δε σταματάει την περίοδο σας, αλλά το αίμα δεν είναι τόσο πολύ και δε διαρκεί τόσες ημέρες όσο στην κανονική περίοδο. Σε μερικές γυναίκες η ροή μπορεί να είναι τόσο ελαφριά, ώστε να διερωτώνται αν έχουν περίοδο.
Οι πιο πολλές γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικο χαπι δε νιώθουν πόνους πριν και κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
Πώς να αρχίσετε
Για να αρχίσετε να παίρνετε το χάπι, χρειάζεστε συνταγή και οδηγίες από το γιατρό σας. Μια συνηθισμένη μέθοδος είναι να αρχίσετε να παίρνετε το χάπι την πρώτη Κυριακή μετά την αρχή της περιόδου σας.
Οι πιο πολλές συσκευασίες σήμερα έχουν 28 χάπια, 21 με ορμόνες και 7 με αδρανή συστατικά. Παίρνετε ένα χάπι κάθε ημέρα, ώστε να μη διακόψετε το ρυθμό. Αρχίζετε νέο πακέτο την επόμενη ημέρα που τελείωσε το προηγούμενο. Περίπου 3 ημέρες μετά τη λήψη του τελευταίου ενεργού χαπιού θα αρχίσει η περίοδος σας.
Με μια άλλη μέθοδο παίρνετε ένα πακέτο με 21 μόνο ενεργά χάπια. Παίρνετε ένα την ημέρα, σταματάτε για 7 ημέρες και μετά αρχίζετε νέο πακέτο.
Μην ανησυχήσετε αν δεν έχετε περίοδο. Αν έχετε πακέτο με 28 χάπια, συνεχίστε να τα παίρνετε. Αν έχετε πακέτο με 21 χάπια, απλά αρχίστε το νέο πακέτο μια εβδομάδα μετά το τέλος του προηγούμενου. Αν χάσετε και άλλη περίοδο, συμβουλευτείτε το γιατρό σας, αλλά μη σταματήσετε να παίρνετε τα χάπια σας.
Τα αντισυλληπτικά χάπια δε συνιστώνται σε μερικές γυναίκες. Δεν πρέπει να πάρετε το συνδυασμένο χάπι, αν έχετε ιστορικό εγκεφαλικού, θρόμβωσης του αίματος, βαριάς μορφής διαβήτη ή καρκίνο του μαστού ή της μήτρας, ή αν έχετε ενεργό ηπατική διαταραχή ή δρεπανοκυτταρική νόσο. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με το αντισυλληπτικό χάπι αυξάνονται με το κάπνισμα και οι μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να αυξάνονται ελαφρά με την ηλικία.
Για να ελαττώσετε την πιθανότητα να ξεχάσετε να πάρετε το αντισυλληπτικό χάπι σας, συνηθίστε να το παίρνετε την ίδια ώρα κάθε ημέρα. Αυτό θα σας βοηθήσει επίσης να διατηρήσετε σταθερά τα επίπεδα των ορμονών στο αίμα σας.
Παρενέργειες
Αν και είναι αποτελεσματικά και εύχρηστα, τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να έχουν παρενέργειες που οι περισσότερες είναι μικρές. Αυτές είναι ναυτία, ευαισθησία στους μαστούς, κατακράτηση υγρών, κατάθλιψη, μειωμένη λίμπιντο (επιθυμία για σεξ) και νευρικότητα. Επιπλέον, μπορεί να πάρετε βάρος, είτε λόγω κατακράτησης υγρών είτε επειδή το χάπι σάς ανοίγει την όρεξη και τρώτε περισσότερο.
Μπορεί επίσης να έχετε κηλίδες αίματος ή αιμορραγία μεταξύ των περιόδων ή να μην έχετε καθόλου περίοδο, ειδικά όταν αρχίζετε να παίρνετε το χάπι για πρώτη φορά. Στην αγορά υπάρχουν δεκάδες αντισυλληπτικά χάπια και συχνά ο γιατρός σας μπορεί να εξαλείψει αυτά τα προβλήματα δίνοντας σας διαφορετική μάρκα.
Μερικές γυναίκες έχουν κανονική περίοδο, όσο παίρνουν το χάπι, αλλά σταματούν να έχουν περίοδο, όταν διακόψουν τη χρήση του. Αυτό είναι σχεδόν πάντα προσωρινό.
Επειδή υπάρχει πάντα ένας μικρός κίνδυνος να προκαλέσει το αντισυλληπτικό χάπι σοβαρές παρενέργειες, αν το παίρνετε, παρακολουθήστε για σημεία και συμπτώματα κινδύνου. Αν έχετε πόνο ή οίδημα στα πόδια ή έντονο πονοκέφαλο, ελάτε σε επαφή με το γιατρό σας.
Η πιο σοβαρή παρενέργεια είναι η τάση δημιουργίας θρόμβων στις φλέβες σας, που μπορεί να αποβούν μοιραίοι, αν αποσπασθούν και πάνε στους πνεύμονες σας. Η συχνότητα σχηματισμού θρόμβων είναι λίγο μεγαλύτερη στις γυναίκες που παίρνουν το χάπι από όσο σ’ εκείνες που δεν το παίρνουν.
Επιπλέον, το 5% περίπου των γυναικών που παίρνουν το χάπι παρουσιάζουν ήπια αύξηση της πίεσης του αίματος μετά από 5 χρόνια περίπου. Στις πιο πολλές περιπτώσεις η πίεση επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα, αν σταματήσουν να παίρνουν το χάπι.
Το συνδυασμένο χάπι δε φαίνεται να αυξάνει τη συχνότητα καρκίνου των οργάνων αναπαραγωγής. Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να ελαττώνουν τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου. Επιπλέον, το χάπι είναι ευεργετικό για τη μείωση των κυστεων των ωοθηκών και των μαστών, της αναιμίας, που είναι αποτέλεσμα υπερβολικής εμμήνου ρύσεως και της συχνότητας της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και των λοιμώξεων της πυέλου.
Αλληλεπίδραση με φάρμακα
Πριν αρχίσετε ένα νέο φάρμακο, θυμηθείτε να πείτε στο γιατρό σας ότι παίρνετε αντισυλληπτικά χάπια. Μπορεί να αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα, όπως με μερικά σπασμολυτικά και αντιβιοτικά και να υπάρξουν παρενέργειες.
