Το έκζεμα (ekzema) ή ατοπική δερματίτιδα είναι μια φλεγμονή του δέρματος με κνησμό (φαγούρα) που συνοδεύεται συνήθως από άσθμα και αλλεργίες, όπως η αλλεργική ρινίτιδα. Συχνά είναι κληρονομικό σε οικογένειες όπου κάποια μέλη πάσχουν από άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα. Η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει έντονο κνησμό και μεγάλο εκνευρισμό.
Το έκζεμα είναι συνηθισμένο. Στις ΗΠΑ προσβάλλει περίπου το 10% των βρεφών και το 3% όλων των Αμερικανών. Όταν προσβάλλει τα βρέφη, λέγεται βρεφικό έκζεμα. Η κατάσταση αυτή τυπικά εμφανίζεται στη βρεφική ηλικία και η σοβαρότητα της μπορεί να ποικίλλει στη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Τείνει να υποχωρεί κατά την ενηλικίωση, εκτός αν προκαλείται από ερεθιστικούς ή αλλεργιογόνους παράγοντες στο χώρο εργασίας.
Συμπτώματα
Στα μωρά η κατάσταση συχνά εμφανίζεται ως ένα εξάνθημα με κρούστα που βγάζει υγρό κυρίως στο πρόσωπο και στο τριχωτό της κεφαλής, αλλά μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε. Τυπικά η κατάσταση βελτιώνεται πριν την ηλικία των δυο ετών. Μέχρι τότε η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει να υποχωρήσει η φαγούρα. Μετά τη βρεφική ηλικία το εξάνθημα γίνεται πιο ξηρό και το χρώμα του τείνει να γίνει κόκκινο έως καστανό γκρι. Το δέρμα μπορεί να αποκτήσει φολίδες ή να γίνει πιο παχύ. Ο έντονος κνησμός μπορεί να συνεχιστεί.
Στους έφηβους και νεαρούς ενήλικες οι βλάβες εμφανίζονται τυπικά στα χέρια και στα πόδια, αλλά μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε, όπως στην καμπή των αγκώνων, στο πίσω μέρος των γονάτων, στους αστραγάλους, στους καρπούς, στο πρόσωπο, στο λαιμό και στο επάνω μέρος του θώρακα. Δείτε περισσότερα για το έκζεμα.
Σημεία και συμπτώματα
- Δέρμα παχύ, με ρωγμές, πιο συχνά στις πτυχές των αγκώνων ή πίσω από τα γόνατα, στο πρόσωπο, στο λαιμό, στα χέρια και στα πόδια.
- Εξάνθημα.
- Κνησμός.
Θεραπεία
Αν και το έκζεμα σχετίζεται με αλλεργίες, η εξάλειψη του αλλεργιογόνου σπάνια βοηθάει στη θεραπεία του. Περιστασιακά αντικείμενα που παγιδεύουν τη σκόνη, όπως μαξιλάρια με φτερά, πουπουλένια παπλώματα, χαλιά και κουρτίνες, μπορεί να επιδεινώνουν την κατάσταση. Οι θεραπείες απευαισθητοποίησης κατά της αλλεργίας συνήθως δεν επιτυγχάνουν τη θεραπεία του εκζέματος ή μπορεί ακόμα και να το επιδεινώσουν.
Αποφύγετε τα τραχιά, σφιχτά, μάλλινα ρούχα. Οι απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, ο ιδρώτας –και το στρες μπορούν επίσης να επιδεινώσουν την κατάσταση. Αποφεύγετε την άμεση επαφή με μάλλινα είδη, όπως χαλιά, κλινοσκεπάσματα και ρούχα, καθώς και με δυνατά σαπούνια και απορρυπαντικά.
Η θεραπεία συνήθως συνίσταται στην επάλειψη των προσβεβλημένων περιοχών με κρέμες που περιέχουν υδροκορτιζόνη ή άλλες μη στεροειδείς ουσίες.
Οι κρέμες τακρόλιμους (Prograf) και πιμεκρόλιμους (Elidel) είναι μη στεροειδείς και βοηθούν στην ύφεση του κνησμού, της ερυθρότητας και της φλεγμονής. Και οι δύο ουσίες είναι εγκεκριμένες για μακροχρόνια ή βραχυπρόθεσμη διακοπτόμενη θεραπεία, γενικά όταν οι άλλες θεραπείες δεν αποδίδουν ή δε γίνονται καλά ανεκτές, και χρησιμοποιούνται συνήθως στο ελαφρό έως μέτριο έκζεμα.
Αν ανοίγει το δέρμα σας, ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει ελαφρά στυπτικές κομπρέσες για πρόληψη της μόλυνσης. Αν ο κνησμός είναι έντονος, μπορεί να βοηθήσουν τα αντιισταμινικά από το στόμα. Η διφενυδραμίνη (Benadryl) έχει σημαντική ηρεμιστική ενέργεια και μπορεί να βοηθάει την ώρα του ύπνου.
