Ο βασικοκυτταρικός καρκίνος (λέγεται και βασικοκυτταρικό καρκίνωμα) είναι ένας αργά αναπτυσσόμενος όγκος του δέρματος. Ονομάζεται έτσι γιατί αναπτύσσεται στη βασική στοιβάδα της επιδερμίδας. Η βασική στιβάδα είναι η κατώτερη στοιβάδα της επιδερμίδας,και περιέχει μικρά στρογγυλά κύτταρα που ονομάζονται βασικά κύτταρα.
Τα βασικά κύτταρα διαιρούνται συνεχώς και νέα κύτταρα ωθούν συνεχώς τα παλαιότερα επάνω προς την επιφάνεια του δέρματος, όπου τελικά αποβάλλονται (η επιδερμίδα αποτελείται από 5 στιβάδες που συνεργάζονται για την ανοικοδόμηση της επιφάνειας του δέρματος: τη βασική στιβάδα, την ακανθωτή στιβάδα, την κοκκιώδη στιβάδα, τη διαυγή στιβάδα και την κεράτινη στιβάδα).
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (basal cell carcinoma) είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου του δέρματος (με δεύτερο το πλακώδες καρκίνωμα ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα). Περίπου 1.000.000 διαγνώσεις γίνονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Πάνω από 1 στα 3 νέα περιστατικά καρκίνου είναι καρκίνοι του δέρματος και η μεγαλύτερη πλειοψηφία αυτών είναι βασικοκυτταρικά καρκινώματα. Τα περισσότερα κρούσματα συμβαίνουν σε άνδρες παρά σε γυναίκες.
Συμπτώματα
Όταν τα βασικά κύτταρα της επιδερμίδας σας γίνονται καρκινικά, σχηματίζουν έναν όγκο σαν μαργαριτάρι ή κερί ή μια επίπεδη αλλοίωση. Η αλλοίωση μπορεί να εξελκωθεί μετά από μερικούς μήνες, να μεγαλώσει αργά και να μην επουλώνεται ποτέ πλήρως.
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα έχει διάφορες μορφές. Συχνά εμφανίζεται ως ένα μικρό εξόγκωμα στην επιφάνεια του δέρματος που μπορεί να περιλαμβάνει κρατήρα και να αιμορραγεί. Τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα εύκολα μπορεί να εκληφθούν λανθασμένα σαν έκζεμα ή ψωρίαση ή ξηροδερμία.
Το πιο πρώιμο σημάδι μπορεί να είναι μια κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό ογκίδιο, ένα μικρό σημείο που αιμορραγεί όταν έρχεται σε επαφή με την πετσέτα, μια μικρή πληγή, ή μια κρούστα στο δέρμα που επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν επουλώνεται. Αρχικά είναι μικρά, ρόδινα, σκληρά, σαν μαργαριτάρια μορφώματα αλλά σταδιακά διογκώνονται μέχρι να αναπτυχθεί μια κεντρική περιοχή ατροφικού δέρματος. Μερικοί πάσχοντες αντιλαμβάνονται για πρώτη φορά την ύπαρξη τους, όταν ξύνουν τη βλάβη και αυτή αιμορραγεί λίγο αλλά δεν επουλώνεται σωστά.
Δείτε φωτογραφίες στο video
Να σημειωθεί ότι το πλακώδες ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα έχει παρόμοια χαρακτηριστικά αλλά θέλει μεγαλύτερη προσοχή διότι η πορεία του μπορεί να είναι πιο βαριά.
Ο βασικοκυτταρικός καρκίνος εμφανίζεται συνήθως σε απροστάτευτα σημεία του δέρματος. Η κύρια αιτία αυτού του τύπου καρκίνου είναι η επανειλημμένη και παρατεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο ή από λάμπες μαυρίσματος. Παρόλα αυτά, άτομα πουείναι υψηλού κινδύνου, έχουν ανοιχτό δέρμα, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά και μπλε, πράσινα ή γκρι μάτια. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι σε ορισμένες περιπτώσεις η επαφή με αρσενικό, η έκθεση στην ραδιενέργεια, οι ανοικτές πληγές που δεν επουλώνονται, οι χρόνιες φλεγμαίνουσες δερματικές καταστάσεις και επιπλοκές από εγκαύματα, ουλές, μολύνσεις, εμβόλια ή ακόμη και από τατουάζ είναι
Ο βασικοκυτταρικός καρκίνος εμφανίζεται πιο συχνά μετά τα 40. Ο καρκίνος γενικά παραμένει τοπικός και σπάνια μόνο εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος. Όμως η έλλειψη ιατρικής φροντίδας μπορεί να επιτρέψει την εξάπλωση της βλάβης σε κοντινούς ιστούς και υποκείμενες δομές, όπως τα νεύρα, τα οστά ή ο εγκέφαλος.
Σημεία και συμπτώματα
- Ένας όγκος σαν μαργαριτάρι ή κερί στο πρόσωπο, στα αφτιά ή στο λαιμό.
- Μια επίπεδη στο χρώμα του δέρματος ή καφέ αλλοίωση, σαν ουλή, στο στήθος ή στην πλάτη.
Θεραπεία
Ο γιατρός σας, για να θέσει τη διάγνωση του βασικοκυτταρικού καρκίνου, θα χρειαστεί ένα δείγμα του όγκου ή της αλλοίωσης για εργαστηριακή εξέταση (βιοψία).
Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος του καρκίνου, τη θέση και το βάθος του. Η τάση κάθε δερματικού καρκίνου, είναι να μεγαλώνει σε μέγεθος είτε επιφανειακά, είτε σε βάθος. Έτσι, όσο περισσότερο χρόνο υφίσταται προτού υποβληθεί σε θεραπεία, τόσο μεγαλύτερος και βαθύτερο θα είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα.
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει απόξεση και καυτηρίαση του καρκίνου, κρυοθεραπεία (κρυοχειρουργική), ακτινοβολία, χειρουργική εκτομή ή μια σειρά μικροσκοπικά ελεγχόμενων αποξέσεων που λέγεται χειρουργική Mohs.
Επειδή πολλοί καρκίνοι του δέρματος αναπτύσσονται στο πρόσωπο, ο χειρουργός μπορεί επίσης να κάνει διορθωτική επέμβαση, όπως μεταμόσχευση δέρματος, αν είναι αναγκαίο.
Με την έγκαιρη θεραπεία ο βασικοκυτταρικός καρκίνος έχει ποσοστό θεραπείας μεγαλύτερο από 95%. Θα χρειαστεί επιμελής προστασία από τον ήλιο, για να αποφύγετε την περαιτέρω εμφάνιση νεοπλασιών. Να αποφεύγετε τον ήλιο το μεσημέρι, να φοράτε προστατευτικά ρούχα και να χρησιμοποιείτε αντηλιακό στο εκτεθειμένο δέρμα.
Επιπλέον, να κάνετε τακτικές ιατρικές εξετάσεις. Άτομα που έχουν ένα βασικοκυτταρικό καρκίνωμα βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν και άλλους καρκίνους του δέρματος, με την πάροδο του χρόνου είτε στην ίδια περιοχή είτε σε άλλη. Βρίσκονται επίσης σε μεγάλο κίνδυνο για άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος.
