Μια νέα θεραπεία για την πρόληψη των ημικρανιών θα μπορούσε να αλλάξει τις ζωές πολλών πασχόντων και πράγματι κορυφαίοι νευρολόγοι λένε ότι «προαναγγέλλει μια νέα εποχή».
Το καινούργιο φάρμακο που βρέθηκε δρα ως αντίσωμα και επιτίθεται σε ένα μόριο που πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στον οργανισμό οι οποίες τελικά οδηγούν στην ημικρανία.
Είναι η πρώτη φορά που δοκιμάζεται μια θεραπεία ειδικά σχεδιασμένη για την πρόληψη των ημικρανιών και το νέο φάρμακο μπορεί να αποδειχθεί μεγάλο επίτευγμα.
Αιτίες
Η ημικρανία είναι ένας πολύ έντονος πονοκέφαλος ο οποίος συνήθως – αλλά όχι πάντα – εμφανίζεται στη μια πλευρά του κεφαλιού. Ορισμένοι ασθενείς έχουν επίσης οπτικά συμπτώματα, π.χ. βλέπουν φώτα που αστράφτουν σαν φλας ή γραμμές στο οπτικό τους πεδίο (αύρα), ενώ κάποιοι έχουν ναυτία και κόπωση.
Η ημικρανία μπορεί να προκληθεί από έντονες οσμές ή δυνατά φώτα, από ορμονικές αλλαγές ή αλλαγές στον καιρό, ωστόσο δεν έχει εντοπιστεί η ακριβής αιτία. Να σημειωθεί ότι ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν πως ένα αέριο που βρίσκεται στα καυσαέρια των αυτοκινήτων, το μονοξείδιο του άνθρακα, μπορεί να συμμετέχει στην ημικρανία και σε άλλους πονοκεφάλους. Το μονοξείδιο του άνθρακα, είναι τοξικό σε υψηλές δόσεις και βρίσκεται στον καπνό από τα τσιγάρα και τις ξυλόσομπες. Πιστεύεται ότι μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους είτε μειώνοντας τα επίπεδα οξυγόνου, είτε επηρεάζοντας αρνητικά τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο.
Στο παρελθόν πιστευόταν ότι η αύρα της ημικρανίας έχει αιτία τη στένωση των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου ενώ ο πονοκέφαλος οφειλόταν σε απότομη διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων. Ωστόσο οι επιστήμονες εκτιμούν πλέον ότι η ημικρανία έχει αιτία αλλαγές που συμβαίνουν στον ίδιο τον εγκέφαλο οι οποίες οδηγούν με τη σειρά τους σε μεταβολές στη ροή του αίματος.
Η υπάρχουσα θεραπεία περιλαμβάνει σπασμολυτικά φάρμακα, αντικαταθλιπτικά αλλά και β-αναστολείς. Ορισμένες από αυτές τις θεραπείες χρησιμοποιούνται και προληπτικά, ωστόσο δεν έχουν αναπτυχθεί ειδικά για τις ημικρανίες και τα ποσοστά επιτυχίας τους δεν είναι σταθερά.
Η νέα θεραπεία είναι η πρώτη που σχεδιάστηκε για την πρόληψη των ημικρανιών και έχει ήδη δοκιμαστεί σε ασθενείς στο πλαίσιο δοκιμών. Στοχεύει ένα πεπτίδιο (μικρή πρωτεΐνη) που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (calcitonin gene-related peptide, CGRP). Το πεπτίδιο αυτό εκλύεται από τις νευρικές απολήξεις στον εγκέφαλο, ανοίγει τα αιμοφόρα αγγεία και μεταφέρει τα σήματα του πόνου.
Οι δύο μελέτες για το CGRP
Οι πάσχοντες από ημικρανίες φαίνεται ότι διαθέτουν υψηλότερα επίπεδα του CGRP, γεγονός που πιστεύεται ότι οδηγεί σε φλεγμονές και σε άλλες αλλαγές στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να προκύπτουν οι ημικρανίες.
Η θεραπεία δρα ως αντίσωμα που προσδένεται στους υποδοχείς του CGRP και μπλοκάρει τη δράση του του πεπτιδίου. Μέχρι στιγμής έχουν δοκιμαστεί δύο μορφές της σε ασθενείς και έχουν δώσει καλά αποτελέσματα.
Η πρώτη θεραπεία δοκιμάστηκε στο Κing’s College του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας σε 160 άτομα τα οποία εμφάνιζαν κρίσεις ημικρανίας αρκετές φορές το μήνα. Ορισμένοι ασθενείς έλαβαν μια μόνο δόση του φαρμάκου ενδοφλεβίως ενώ οι υπόλοιποι ένα εικονικό φάρμακο. Όπως προέκυψε, στους τρεις μήνες που διήρκεσε η δοκιμή, το 33% των ασθενών που έλαβαν το φάρμακο παρουσίασε μείωση κατά 50% των ημερών που εμφάνιζε ημικρανία ενώ το 16% δεν παρουσίασε καμία κρίση ημικρανίας στο διάστημα του τριμήνου. Στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, το 9% παρουσίασε μείωση των ημικρανιών ωστόσο κανένας πάσχων δεν απαλλάχθηκε πλήρως από τους πονοκεφάλους.
Η δεύτερη μελέτη περιελάμβανε 217 ασθενείς που εμφάνιζαν ημικρανίες περίπου τις μισές μέρες μήνα. Οι μισοί από τους ασθενείς λάμβαναν δύο ενέσεις του φαρμάκου την εβδομάδα επί 12 εβδομάδες ενώ οι υπόλοιποι ένα εικονικό φάρμακο. Οι ερευνητές της Κλινικής Mayo στις ΗΠΑ που διεξήγαγαν αυτή τη μελέτη παρατήρησαν ότι το 33% της ομάδας του φαρμάκου δεν εμφάνισε ημικρανία στη διάρκεια των 12 εβδομάδων ενώ στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 17%.
Ο Peter Goadsby, καθηγητής νευρολογίας στο King s College του Λονδίνου, ανέφερε. «Είναι η πρώτη φορά που μια θεραπεία ειδικά για την πρόληψη της ημικρανίας έχει ελεγχθεί». Ο Nicholas Silver, σύμβουλος νευρολόγος στο Κέντρο Walton Το NHS Trust, Λίβερπουλ, πρόσθεσε: «Αυτό το νέο φάρμακα θα μπορούσε δυνητικά να φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση για πολλούς πάσχοντες από πονοκέφαλο. Έχουμε ήδη πολλές χρήσιμες στρατηγικές θεραπείας για τους περισσότερους ασθενείς με σοβαρή και συχνή ημικρανία, αλλά για κάθε θεραπεία υπάρχουν εκείνοι που ανταποκρίνονται καλά και εκείνοι που δεν ανταποκρίνονται».
Νέες μεγαλύτερες μελέτες σχεδιάζονται για το CGRP.
