Οι μακροπρόθεσμες θετικές επιπτώσεις του χαμόγελου αποδεικνύονται από μια μελέτη που έγινε στην Καλιφόρνια. Οι ερευνητές ανέλυσαν τις φωτογραφίες ενός μεγάλου δείγματος γυναικών από κολέγια στα τέλη του 1950. Τριάντα χρόνια αργότερα επικοινώνησαν με τις γυναίκες. Βρήκαν ότι οι αυτές που στα φοιτητικά τους χρόνια είχαν τα πλατύτερα χαμόγελα είχαν σημειώσει μεγαλύτερη επιτυχία στη ζωή τους. Είχαν πιο σταθερούς γάμους και είχαν βιώσει λιγότερα σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα.
Να σημειωθεί ότι οι γυναίκες χαμογελούν περισσότερο από τους άνδρες. Αντίθετα, το χαμόγελο για έναν άνδρα μερικές φορές μπορεί να ληφθεί ως σημάδι κατωτερότητας και χαμηλής επιτυχίας.
Τύποι χαμόγελων
Η μεγάλη σημασία που έχει το χαμόγελο τα μηνύματα που δίνει παρακίνησε Βρετανούς ερευνητές από την Οξφόρδη, με επικεφαλής τον ψυχολόγο Πίτερ Κολέτ, να αναλύσουν διάφορους τύπους χαμόγελου, ο καθένας εκ των οποίων αποκαλύπτει διαφορετικά χαρακτηριστικά, όπως υποταγή, ειλικρίνεια , κυριαρχία, φλερτ και εχεμύθεια.
«Υπάρχουν διάφοροι τύποι χαμόγελων, κάποιοι ακούσιοι και κάποιοι εκούσιοι, και όλοι συνδέονται με διακριτικά μηνύματα. Παρατηρώντας προσεκτικά τον τρόπο με τον οποίο οι γύρω μας χαμογελούν μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα πώς νιώθουν και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και τι είδους άτομα είναι», λέει ο Κολέτ.
Στη διαδικασία του χαμόγελου εμπλέκονται 12 διαφορετικοί μυς του προσώπου. Οι κυριότεροι είναι οι ζυγωματικοί μυς, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για το σήκωμα των χειλιών στο πλάι και την έκθεση των πάνω δοντιών, καθώς και οι μυς γύρω από τα μάτια, η σύσπαση των οποίων δημιουργεί τις μικροσκοπικές ρυτίδες έκφρασης γύρω από αυτά.
Υπάρχουν πολλά στοιχεία που διαχωρίζουν ένα γνήσιο από ένα ψεύτικο χαμόγελο. Ένα από αυτά είναι η ασυμμετρία – το κατά πόσο, δηλαδή, το χαμόγελο δεν βρίσκεται στο κέντρο του προσώπου αλλά «γέρνει» περισσότερο προς τη μία ή την άλλη πλευρά. Ενα δεύτερο αποτελεί το πόσο γρήγορα μπορεί το χαμόγελο να εξαφανιστεί από τα χείλη κάποιου. Τρίτο και πολύ σημαντικό είναι το αν το χαμόγελο συνοδεύεται από ακούσιες εκφράσεις των ματιών. Στην περίπτωση του ψεύτικου χαμόγελου συσπώνται μόνο οι μύες γύρω από το στόμα και όχι γύρω από τα μάτια.
Τα φρύδια
Οι ερευνητές παρατήρησαν πως αυτό που δηλώνει το χαμόγελο αλλάζει από τον τρόπου που κινούνται τα φρύδια. Όταν το χαμόγελο συνοδεύεται από ανασηκωμένα φρύδια δηλώνει υποταγή. Αντίθετα, η διατήρησή τους των φρυδιών στο κανονικό ύψος τους χαρίζει στο χαμόγελο μεγαλύτερη δύναμη, γεγονός που θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμο κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης ή επαγγελματικής συμφωνίας.
«Στον κόσμο των εκφράσεων του προσώπου υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στα μηνύματα που λαμβάνουμε όταν π.χ. κάποιος μας χαμογελάει με τα φρύδια ανασηκωμένα ή στο φυσιολογικό τους ύψος. Στην πρώτη περίπτωση το μήνυμα είναι υποταγή ενώ στο δεύτερο κυριαρχία», αναφέρει ο Bρετανός ψυχολόγος. «Οταν κάποιος ακολουθεί την εκδοχή των ανασηκωμένων φρυδιών σημαίνει ότι δεν προσπαθεί να επιβληθεί, με αποτέλεσμα να λαμβάνει τον ρόλο του μη απειλητικού συνομιλητή», λέει ο ίδιος.
Το πλατύ χαμόγελο, επειδή ακριβώς απαιτεί μεγαλύτερη κίνηση των μυών του προσώπου, δίνει την εντύπωση του «γνήσιου». Σύμφωνα με τους επιστήμονες, «αποτελεί έναν έξυπνο τρόπο να περάσει κανείς τα θετικά συναισθήματά του στους γύρω του».
«Οταν πάλι κάποιος γέρνει το κεφάλι του προς τα πίσω και ανοίγει το στόμα του διάπλατα, μοιάζει περισσότερο να γελάει από το να χαμογελάει», λέει ο Κολέτ.
Το χαμόγελο που συνοδεύεται με ένα βλέμμα «από κάτω προς τα πάνω» πάλι δίνει ένα προκλητικό μήνυμα στον απέναντι. «Κάποια άτομα τείνουν να χαμηλώνουν ελαφρώς το κεφάλι τους όταν χαμογελούν. Αυτό σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μεταφραστεί και ως ντροπή. Ωστόσο το χαμόγελο “από κάτω προς τα πάνω” συνήθως στέλνει μηνύματα σαγήνης και γι’ αυτό υιοθετείται πολλές φορές από γυναίκες», αναφέρει ο Κολέτ.
Κατά τους ερευνητές, όταν κάποια άτομα χαμογελούν ασύμμετρα (κατευθύνοντας τα χείλη είτε προς τα αριστερά είτε προς τα δεξιά), κοιτάζοντας παράλληλα τον απέναντι κατευθείαν στα μάτια, αυτή η σαρκαστική έκφραση μπορεί να σημαίνει ότι γνωρίζουν κάτι που δεν πρόκειται να μοιραστούν.
Να σημειωθεί τέλος ότι δημοσκόπηση που διενήργησε η τσίκλα Wringley και στην οποία έλαβαν μέρος 2.000 άτομα έδειξε ότι πάνω από το 50% των γυναικών θεωρεί πως το χαμόγελο αποτελεί σημάδι επιτυχίας σε έναν άνδρα -προφανώς οι ευτυχισμένοι άνδρες χαμογελούν περισσότερο. Οι άνδρες μάλιστα αποδίδουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία στο χαμόγελο μιας γυναίκας (μεγαλύτερη από ό,τι δίνουν στο στήθος ή στα πόδια της).