Η εκμάθηση ξένης γλώσσας, ακόμα κι όταν γίνεται πολύ μετά την ενηλικίωση, ωφελεί σημαντικά την λειτουργία του εγκεφάλου και προστατεύει από την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ, αναφέρουν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Annals of Neurology.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει πως στους δίγλωσσους ανθρώπους η εμφάνιση της άνοιας καθυστερεί αρκετά χρόνια. Ωστόσο, το ερώτημα ήταν αν η ξένη γλώσσα βελτιώνει τις νοητικές λειτουργίες ή αν όσοι εξ αρχής έχουν καλύτερη νοητική λειτουργία έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν δίγλωσσοι.
Στο ερώτημα αυτό προσπάθησε να δώσει απάντηση μια νέα, μακροχρόνια μελέτη, στην οποία οι νοητικές λειτουργίες των εθελοντών αξιολογήθηκαν σε ηλικία 11 ετών και στη συνέχεια την περίοδο 2008-2010, όταν πια ήταν 70άρηδες.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι ήξεραν ξένες γλώσσες είχαν σημαντικά καλύτερες νοητικές λειτουργίες στην τρίτη ηλικία, ιδίως όσον αφορά την γενική νοημοσύνη και την ικανότητα ανάγνωσης – και αυτό ήταν ανεξάρτητο από το πότε είχαν διδαχθεί την ξένη γλώσσα.
«Οι βελτιώσεις που παρατηρήσαμε ήταν σημαντικές και ειδικά όσες αφορούν την προσοχή, την ικανότητα εστίασης και την ευφράδεια δεν μπορούν να εξηγηθούν από την αρχική νοημοσύνη», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Τόμας Μπέικ, από το Κέντρο Νοητικής Γήρανσης & Νοητικής Επιδημιολογίας του πανεπιστημίου.
Και συνέχισε: «Τα ευρήματα αυτά έχουν σημαντική πρακτική αξία, διότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα μετά την ενηλικίωση και τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η διγλωσσία, ακόμα και όταν αποκτάται αργότερα στη ζωή, μπορεί να ωφελήσει σημαντικά τον γηράσκοντα εγκέφαλο και πιθανώς να προστατεύσει από την άνοια».
Γνωστική εφεδρεία
Η μελέτη αφορούσε 835 εθελοντές, οι οποίοι είχαν γεννηθεί το 1936. Από αυτούς, οι 195 είχαν διδαχθεί τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα κατά την παιδική ηλικία, ενώ άλλοι 65 μετά τα 18 τους χρόνια. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως όσοι ήξεραν τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα είχαν σημαντικά καλύτερη ικανότητα ανάγνωσης, λεκτική ευφράδεια και νοημοσύνη μετά τα 70 τους, ανεξάρτητα από το αν είχαν διδαχθεί τη ξένη γλώσσα κατά την παιδική ηλικία ή οποιαδήποτε στιγμή μετά την ενηλικίωσή τους.
Να σημειωθεί ότι μια μελέτη τον περασμένο Νοέμβριο παρείχε παρόμοια αποτελέσματα δείχνοντας ότι το να είναι κάποιος δίγλωσσος, ακόμα και χωρίς να είναι σε θέση να διαβάσει, μείωνε τις πιθανότητες ενός ατόμου να αναπτύξει άνοια ή νόσο Αλτσχάιμερ. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι αυτό οφείλεται σε μια λεγόμενη γνωστική εφεδρεία σε ποιες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την εκτελεστική λειτουργία και την προσοχή, η οποία αναπτύχθηκε χάρη στη γνώση μιας δεύτερης γλώσσας.
Μια άλλη μελέτη έχει διαπιστώσει ότι τραγουδώντας τραγούδια από μιούζικαλ, όπως αυτές από The Sound of Music, φέρνει πίσω κάποια λειτουργία σε ασθενείς οι οποίοι ήδη είχαν άνοια. Φαίνεται μάλιστα ότι οποιαδήποτε μορφή ψυχική διέγερσης μπορεί να κάνει καλό στους ηλικιωμένους.
