Όπως υποδηλώνει και το όνομα του, ο παγωμένος ώμος (frozen shoulder) χαρακτηρίζεται από δυσκαμψία στην άρθρωση του ώμου μαζί με πόνο.
Είναι μια παράξενη πάθηση που χαρακτηρίζεται από πόνο και περιορισμό των κινήσεων της άρθρωσης του ώμου. Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να μην είναι σε θέση να σηκώσει το χέρι του πολύ ψηλά. Συνήθως πάσχουν άτομα άνω των 40 ετών και κυρίως οι γυναίκες ενώ παράγοντας κινδύνου είναι ο διαβήτης.
Αυτή η πάθηση, που είναι επίσης γνωστή και ως συμφυτική φλεγμονή της κάψας του ώμου ή συμφυτική θυλακίτιδα (adhensive capsulitis) ή περιαρθρίτιδα του ώμου, προσβάλλει μόνο τον έναν ώμο. Ο ασθενής ταλαιπωρείται αρκετά και για πολλούς μήνες, δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στον αυχένα, ούτε στην πλάτη πίσω και πονάει φρικτά. Συνήθως ο πόνος είναι πιο έντονος τη νύχτα. Η πάθηση εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία έχει τρία στάδια και διαρκεί 12-24 μήνες.
Ο ώμος είναι σφαιρική άρθρωση. Η στρογγυλή πλευρά του οστού του πάνω μέρους του χεριού (βραχιόνιο οστό) ταιριάζει μέσα σε μία ρηχή εσοχή στην ωμοπλάτη. Σκληρός συνδετικός ιστός, που ονομάζεται κάψα της άρθρωσης του ώμου, περιβάλλει την άρθρωση και επιτρέπει την κίνηση. Στον παγωμένο ώμο η κάψα φλεγμαίνει και γίνεται δύσκαμπτη προκαλώντας έτσι πόνο και περιορισμό της κινητικότητας. Η συμφυτική θυλακίτις είναι πάθηση συνήθης στην ηλικία 50-80 ετών. Συνήθως αρχίζει με πόνο στο δελτοειδή μυ του ώμου και κατά κανόνα ακολουθεί μια κρίση αυχενικής ριζοπάθειας.
Συμπτώματα
Ο παγωμένος ώμος εκδηλώνεται συνήθως αργά και σε τρία στάδια: πόνος, πάγωμα και τήξη.
- Πρώτο στάδιο (πόνος) : Εισβολή πόνου και έναρξη μείωσης του εύρους κινήσεων απαγωγής και στροφών.
- Δεύτερο στάδιο (πάγωμα): Μείωση του πόνου με σταθεροποίηση, και εγκατάσταση μεγάλης δυσκαμψίας. Ο ώμος δεν απάγεται, και δεν κάνει στροφές.
- Τρίτο στάδιο (τήξη): Ο πόνος μειώνεται σταδιακά και οι κινήσεις επανέρχονται επίσης σταδιακά
Κατά τη διάρκεια του επώδυνου σταδίου, που μπορεί να κρατήσει από 2 μέχρι 9 μήνες, εκδηλώνεται πόνος κατά την κίνηση του ώμου. Ο πόνος συχνά επιδεινώνεται τη νύχτα. Η κίνηση, ιδιαίτερα η έκταση του χεριού στο πλάι ή το φόρεμα ενός παλτού, μπορεί να προκαλέσουν ή να αυξήσουν τον πόνο. Μερικές φορές οι άνθρωποι κρατούν το προσβεβλημένο χέρι κοντά στο σώμα και αποφεύγουν να το κινούν. Οι σύνδεσμοι και οι υπόλοιποι ιστοί γύρω από την άρθρωση αρχίζουν να πιάνονται. Αυτό είναι το στάδιο του παγώματος. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε τον προσβεβλημένο ώμο στις καθημερινές δραστηριότητες όσο το επιτρέπει ο πόνος και οι περιορισμοί του εύρους κινητικότητας.
Ο πόνος μπορεί να υποχωρήσει κατά τη διάρκεια του σταδίου παγώματος, που μπορεί να διαρκέσει από 4 μέχρι 12 μήνες, αλλά το εύρος κινητικότητας του ώμου μειώνεται κατά 50 έως 75%. Η κίνηση μπορεί να προκαλεί πόνο.
Κατά τη διάρκεια του σταδίου τήξης, που μπορεί να κρατήσει από 1 έως 3,5 χρόνια, η κατάσταση μπορεί να αρχίσει να βελτιώνεται.
Δυστυχώς υπάρχουν και σπάνιες περιπτώσεις ηλικιωμένων ατόμων που οδηγούνται σε χρόνια δυσκινησία , σχεδόν “αγκύλωση” του ώμου. Εάν γίνουν θεραπευτικές παρεμβάσεις, τότε τα στάδια βραχύνονται χρονικά και έχουμε θεαματική βελτίωση του πόνου και της κινητικότητας.
Σημεία και συμπτώματα
- Άλγος ή καυστικός πόνος στον ώμο.
- Περιορισμένη κινητικότητα του ώμου.
- Πόνος στο πάνω μέρος του χεριού ή πιθανότατα στον αυχένα.
- Συχνά πόνος στον ώμο που επιδεινώνεται τη νύχτα.
Αιτίες
Κανείς δε γνωρίζει τι προκαλεί τον παγωμένο ώμο, αλλά μπορεί να συμβεί μετά από έναν τραυματισμό ή παρατεταμένη ακινητοποίηση του ώμου, όπως μετά από μία εγχείρηση ή ένα κάταγμα στο χέρι. Σύμφωνα πάντως με το video που παρουσιάζεται παρακάτω, η θέση του κεφαλιού μπορεί να επηρεάζει ένα νεύρο το οποίο εμπλέκεται στη διαδικασία κίνησης του ώμου
Το 20% των ατόμων με διαβήτη εκδηλώνουν παγωμένο ώμο, που οδηγεί στην πιθανότητα να σχετίζεται με κάποιο αυτοάνοσο μηχανισμό, που σημαίνει ότι ο ίδιος ο οργανισμός μπορεί να επιτίθεται στην κάψα του ώμου προκαλώντας τη φλεγμονή.
Πιο πολλές γυναίκες από ό,τι άνδρες εκδηλώνουν τον παγωμένο ώμο, συχνότατα ανάμεσα στα 40 και στα 65 χρόνια.
Διάγνωση
Ο βασικός τρόπος διάγνωσης του παγωμένου ώμου είναι η κλινική εξέταση. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να σηκώσει και να κατεβάσει ο ασθενής το χέρι του προς τα εμπρός, στα πλάγια και στο πίσω μέρος του σώματος του. Μπορεί επίσης να κινήσει τα χέρια του ασθενούς, για να εκτιμήσει το παθητικό εύρος κινητικότητας της άρθρωσης του ώμου, ή να πιέσει σε μέρη του ώμου, για να ελέγξει για ευαίσθητα σημεία.
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει ακτινογραφία του ώμου και πιθανότατα μαγνητική τομογραφία, για να αποκλείσει άλλα δομικά προβλήματα.
Πόσο σοβαρή είναι η συμφυτική θυλακίτιδα; Σε μερικές περιπτώσεις η κινητικότητα μπορεί να μειωθεί σε τέτοιο βαθμό, που θα είναι δύσκολο να εκτελεστούν πολλές καθημερινές εργασίες, όπως το χτένισμα των μαλλιών, το φόρεμα ενός παλτού ή το βούρτσισμα των δοντιών. Συνήθως ωστόσο, η πάθηση υποχωρεί από μόνη της με τον καιρό και οι περισσότεροι άνθρωποι ανακτούν σχεδόν το πλήρες εύρος κινητικότητας και τη δύναμη στον ώμο τους.
Θεραπεία
Ασκήσεις. Τις περισσότερες φορές η θεραπεία της συμφυτικής θυλακίτιδας γίνεται με τις απαλές και σταδιακές διατάσεις του ώμου (ασκήσεις) για την αποκατάσταση του εύρους κινητικότητας. Οι διατάσεις μπορεί να μετριάσουν το πρόβλημα αλλά και να βοηθήσουν στην ανάκτηση αρκετής ευλυγισίας, έτσι ώστε να μπορούν να εκτελεστούν οι καθημερινές δραστηριότητες. Η χρησιμοποίηση πάγου στον ώμο μπορεί επίσης να βοηθήσει.
Φάρμακα. Η παρακεταμόλη (Depon, κ.ά.) και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως είναι η ιβουπροφαίνη (Brufen κ.ά.) και η ναπροξαίνη (Naprosyn κ.ά.), μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου. Επίσης, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει αναστολείς COX-2, όπως είναι η σελεκοξίμπη (Celebrex), η ροφεκοξίμπη (Vioxx) και η βαλντεκοξίμπη (Bextra).
Θεραπεία με υαλουρονικό νάτριο: Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται η θεραπεία με ενδαρθρικές ενέσεις υαλουρονικού νατρίου στον ώμο σε συνδυασμό με φυσικοθεραπεία. Από την επόμενη μέρα ο ασθενής κάνει ασκήσεις απαγωγής και στροφών μόνος του ή με τη βοήθεια φυσικοθεραπευτή. Τα αποτελέσματα μερικές φορές είναι θεαματικά, και η κινητικότητα αποκαθίσταται μέσα σε 30 μέρες ή και λιγότερο.
