Το κρανίο του χιμπατζή (επάνω) δεν ήταν τόσο ανθεκτικό στις γροθιές όσο αυτό του αυστραλοπίθηκου A.afarensis (κάτω).
Το κρανίο των ανδρών έχει εξελιχθεί να ελαχιστοποιεί τους τραυματισμούς από τους καυγάδες, υποστηρίζουν εξελικτικοί βιολόγοι στις ΗΠΑ σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Biological Reviews.
Η ασυνήθιστη μελέτη εξετάζει τη δομή του κρανίου στους αυστραλοπίθηκους, που έζησαν πριν από 4 με 5 εκατομμύρια χρόνια και θεωρούνται πρόγονοι του γένους Homo.
Το πρόσωπο και οι γνάθοι των προγόνων μας ήταν ισχυρότερα στις περιοχές που είναι πιθανότερο να δεχθούν πλήγμα από τη γροθιά κάποιου αντιπάλου τους.
«Είναι οι ίδιες περιοχές του κρανίου που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, τόσο στους αυστραλοπίθηκους όσο και στους ανθρώπους», λέει ο Ντέιβιντ Κάριερ του Πανεπιστημίου της Γιούτα στο Σολτ Λέικ Σίτι, συγγραφέας της μελέτης. «Τα ανδρικά πρόσωπα διαφέρουν από τα γυναικεία επειδή τα τμήματα του κρανίου που μπορεί να υποστούν κάταγμα στους τσακωμούς είναι μεγαλύτερα στους άνδρες» εξηγεί.
Η δίποδη θέση
Ο Κάριερ υποστηρίζει ότι οι συγκρούσεις μεταξύ των αρσενικών έπαιξαν μεγαλύτερο ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπου από ό,τι θέλουν να πιστεύουν οι συνάδελφοί του.
Σε προηγούμενες έρευνές του είχε υποστηρίξει ότι οι συγκρούσεις ήταν σημαντικός παράγοντας στην εμφάνιση της δίποδης βάδισης και της ανατομίας του σύγχρονου χεριού.
Η τελευταία μελέτη του, λέει, μπορεί να θεωρηθεί ως εναλλακτική πρόταση στην παλιά θεωρία που θέλει τα ισχυρά πρόσωπα των προγόνων μας να εξελίχθηκαν λόγω της μάσησης σκληρών τροφών.
Ο Κάριερ επισημαίνει ότι η ενίσχυση των ευπαθών περιοχών του κρανίου συνέπεσε με την αλλαγή των αναλογιών του χεριού έτσι ώστε να μπορεί να κλείσει σε γροθιά και να χρησιμοποιηθεί ως όπλο.
Η εξέλιξη του χεριού και του προσώπου
«Αν πράγματι η εξέλιξη των αναλογιών του χεριού σχετιζόταν με την εξελικτική επιλογή για μαχητική συμπεριφορά, θα περίμενε κανείς ότι ο κύριος στόχος, το πρόσωπο, θα περνούσε από εξελικτικές μεταβολές ώστε να προστατεύεται από τις γροθιές» λέει ο εξελικτικό βιολόγος.
Απορρίπτει, τέλος, την ιδέα ότι ο άνθρωπος έγινε βίαιος λόγω του πολιτισμού, μια ιδέα που βασίστηκε στον Γάλλο φιλόσοφο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, σύμφωνα με τον οποίο οι μακρινοί μας πρόγονοι ήταν «ευγενείς άγριοι».
«Αυτό που δείχνουν οι έρευνές μας», λέει ο Κάριερ, «είναι ότι πολλά από τα ανατομικά χαρακτηριστικά των ανθρωποειδών πιθήκων και των προγόνων μας […] αυξάνουν τη μαχητική ικανότητα», και επομένως εξελίχθηκαν για να αντέχουν στους καυγάδες μεταξύ τους.
