Διπλωπία (diplopia) σημαίνει ότι τα βλέπετε διπλά. Ο πάσχων προσηλώνεται σε ένα αντικείμενο αλλά βλέπει δύο είδωλα. Για παράδειγμα, ενώ υπάρχει ένα αυτοκίνητο στο δρόμο, βλέπει δύο ή ενώ στον πίνακα υπάρχει ο αριθμός 4 αυτός βλέπει 44.
Το φαινόμενο δεν είναι συχνό. Είναι πάντως δυνατό να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και συχνότερα εμφανίζεται στις μεγάλες ηλικίες.
Αιτία
Η διπλωπία προέρχεται συνήθως από κάποιο νευρικό ή μυϊκό πρόβλημα. Το πρόβλημα μπορεί να κάνει το ένα μάτι να αποκλίνει από το άλλο, έτσι ώστε να μην εστιάζουν μαζί. Οι εικόνες που λαμβάνει ο εγκέφαλος από τα δύο μάτια είναι τοποθετημένες διαφορετικά η μία από την άλλη προκαλώντας διπλωπία.
Αν οι σύνδεσμοι των ματιών και του εγκεφάλου έχουν ήδη αναπτυχθεί καλά, κάτι που συμβαίνει συνήθως στην ηλικία του 1 ή των 2 ετών, ο εγκέφαλος μεταφράζει τα σήματα όπως τα δέχεται και παράγει δύο εικόνες. Το αποτέλεσμα μπορεί να αποπροσανατολίζει και να είναι ενοχλητικό, γιατί τα αντικείμενα εμφανίζονται δύο φορές στο οπτικό πεδίο.
Μερικές φορές η διπλωπία είναι σημείο ενός πιο σοβαρού προβλήματος, όπως διαβήτη, μυασθένειας gravis, πολλαπλής σκλήρυνσης, νόσου Grave ή τραυματισμού του εγκεφάλου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η συγκεκριμένη αρρώστια επηρεάζει τα νεύρα μεταξύ του εγκεφάλου και του μυός των ματιών ή τα νεύρα του μυός του ματιού. Η διπλωπία είναι συνήθως ένα από τα συμπτώματα αυτών των παθήσεων. Αν αναπτύξετε διπλωπία, ελέγξτε τη το συντομότερο δυνατό. Εντωμεταξύ μπορείτε να ανακουφίσετε προσωρινά την αίσθηση τοποθετώντας ένα κάλυμμα στο ένα μάτι.
Διάγνωση
Το πρώτο πράγμα στη διάγνωση της διπλωπίας είναι να διαπιστωθεί εάν είναι μονόφθαλμη, δηλαδή εάν κλείνοντας το ένα από τα δύο μάτια παραμένει η διπλωπία, ή διόφθαλμη.
Αν πρόκειται για μονόφθαλμη διπλωπία, συνήθως δεν προέρχεται από νευρολογική παθολογία αλλά από υψηλό αστιγματισμό ή/και καταρράκτη. Σίγουρα χρήζει άμεσης εξέτασης από οφθαλμίατρο και στις περισσότερες περιπτώσεις, είτε με τη χρήση γυαλιών, φακών επαφής ή διαθλαστικής επέμβασης μπορεί να λυθεί για πάντα.
Εάν η διπλωπία είναι διόφθαλμη -κλείνοντας το ένα από τα δύο μάτια η διπλωπία εξαφανίζεται- τότε πρόκειται για μία κακή συνεργασία των δύο ματιών.
Η διόφθαλμη διπλωπία είναι στη συντριπτική της πλειοψηφία επίκτητη μετά την παιδική ηλικία. Μπορεί να προέρχεται από τραύμα. Κάποια σοβαρά τραύματα του ματιού ή του κόγχου μπορεί να δημιουργήσουν ρήγματα στα πολύ ευαίσθητα τοιχώματα τα οποία περιτριγυρίζουν το βολβό του ματιού μας στον κόγχο του ματιού. Αυτό μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τη μετακίνηση των μυών που κινούν τα μάτια με αποτέλεσμα τη διπλωπία.
Ο πιο συχνός, βέβαια, λόγος διπλωπίας σε μεγάλη ηλικία είναι από κάποιο μικρό αγγειακό επεισόδιο σε ένα από τα νεύρα που νευρώνει το μυ που τραβάει το μάτι προς τα έξω.
Θεραπεία
Η θεραπεία της υποκείμενης πάθησης μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Μερικές φορές η διπλωπία μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά που περιέχουν πρίσματα – ειδικούς φακούς που ευθυγραμμίζουν το είδωλο που βλέπει το ένα μάτι με αυτό που βλέπει το άλλο. Κάποιες φορές η πάθηση θεραπεύεται χειρουργικά, για να βελτιωθεί η ευθυγράμμιση.
