Η πολύδυμη κύηση (δίδυμα, τρίδυμα κλπ) εγκυμονεί αυξημένους κινδύνους τόσο για τη μητέρα όσο και για τα μωρά. Τα δίδυμα μπορούν να γεννηθούν φυσιολογικά (κολπικός τοκετός), εκτός αν για ιατρικούς λόγους υπάρχει ένδειξη για τοκετό με καισαρική τομή. Από την άλλη μεριά, τα περισσότερα τρίδυμα και τετράδυμα γεννιούνται με καισαρική.
Ποιες είναι οι πιθανότητες να γεννήσετε δίδυμα; Χωρίς κάποια αγωγή ή θεραπεία γονιμότητας μία έφηβη έχει πιθανότητα 1 στις 167 εγκυμοσύνες να έχει δίδυμα, ενώ η συχνότητα για μία γυναίκα ηλικίας 40 ετών είναι 1 στις 55.
Τα δίδυμα έμβρυα μπορεί να είναι μονοζυγωτικά, δηλαδή να προέρχονται από την γονιμοποίηση ενός ωαρίου το οποίο στη συνέχεια χωρίζεται σε δύο πανομοιότυπα έμβρυα που έχουν το ίδιο DNA, το ίδιο φύλο και την ίδια ομάδα αίματος, ή διζυγωτικά, δηλαδή να προέρχονται από την γονιμοποίηση δύο διαφορετικών ωαρίων. Τα διζυγωτικά δίδυμα μπορεί να διαφέρουν ως προς το φύλο και την εμφάνιση τους. Επτά στα 10 ζευγάρια διδύμων είναι διζυγωτικά, που σημαίνει ότι αυτά προήλθαν από δύο ωάρια και δύο σπερματοζωάρια.
Η κύηση μονοζυγωτικών διδύμων δεν επηρεάζεται από κανέναν παράγοντα. Η συχνότητα εμφάνισης τους είναι σταθερή (περίπου 1 στις 250 κυήσεις) και μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε μητέρα ανεξάρτητα από την ηλικία της ή το ιστορικό γέννησης διδύμων στο οικογενειακό της περιβάλλον. Αντίθετα οι πιθανότητες μιας γυναίκας να κυοφορήσει διζυγωτικά έμβρυα είναι περισσότερες όταν βρίσκεται σε μεγαλύτερη ηλικία.
Ο τακτικός προγεννητικός έλεγχος θεωρείται σημαντικός, γιατί η συχνότητα της προεκλαμψίας και εκλαμψίας, του προδρομικού πλακούντα (μία κατάσταση στην οποία ο πλακούντας καλύπτει το άνοιγμα του αυχένα της μήτρας) καθώς και της αιμορραγίας είναι μεγαλύτερη, όταν έχετε πολύδυμη εγκυμοσύνη.
Συμπτώματα
Η μεγάλη αύξηση του βάρους ή του μεγέθους, η υπερβολική ένδειξη κινήσεων αποτελούν συνήθη στοιχεία που θέτουν την υποψία δίδυμης εγκυμοσύνης. Αν ο γιατρός σας υποψιαστεί ότι έχετε δίδυμα, θα σας ζητήσει να κάνετε ένα υπερηχογράφημα.
Υπάρχουν πράγματι συμπτώματα μιας διδυμης κυησης; Κάποια σημάδια, όπως τα παρακάτω, μπορεί να οδηγήσουν σ’ αυτό το συμπέρασμα.
- Ένα θετικό τεστ εγκυμοσύνης που παρουσιάζεται νωρίς. Όταν κάνετε το τεστ κατά την πρώτη ή τη δεύτερη μέρα καθυστέρησης μπορεί σε περίπτωση δίδυμης κύησης να δείτε μια έντονη, σκούρα γραμμή (ή θετικό σήμα). Οι περισσότερες γυναίκες, όταν κάνουν το τεστ τόσο νωρίς, βλέπουν μια ασθενή γραμμή. Το τεστ εγκυμοσύνης εντοπίζει την ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (Hcg – human chorionic gonadotropin), που είναι η ορμόνη της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες που κυοφορούν δίδυμα, έχουν υψηλότερα ποσοστά αυτής της ορμόνης και συνεπώς ένα πιο ισχυρό αποτέλεσμα.
- Αύξηση βάρους. Οι μαμάδες που κυοφορούν πάνω από ένα έμβρυο έχουν συνήθως μια ελαφρώς υψηλότερη αύξηση του σωματικού βάρους τους.
- Η κοιλιά μεγαλώνει πολύ γρήγορα σε σχέση με την ηλικία της κύησης.
- Αισθητή πρωινή αδιαθεσία και κούραση. Μερικές μητέρες διδύμων ενδέχεται να το υποστούν αυτό το σύμπτωμα με μεγαλύτερη ένταση.
- Αίσθημα κινητικότητας του εμβρύου νωρίς κατά την εγκυμοσύνη. Οι περισσότερες έγκυες γυναίκες δεν αισθάνονται κινητικότητα του εμβρύου περίπου μέχρι την 18η ή και την 22η εβδομάδα. Οι γυναίκες με πολυδυναμη κυηση μπορεί να νοιώσουν τα μωρά τους να κινούνται νωρίτερα από ότι οι γυναίκες σε μονήρη κύηση.
Δεν υπάρχει φυσικά καλύτερη μέθοδος καθορισμού μιας δίδυμης εγκυμοσύνης από έναν υπέρηχο. Με το υπερηχογράφημα ο γιατρός σας θα μπορέσει να διακρίνει δύο ή περισσότερα έμβρυα.
Επιπλοκές
Οι γιατροί θεωρούν ότι οι περιπτώσεις πολύδυμης κύησης έχουν περισσότερους κινδύνους από τις απλές εγκυμοσύνες. Πάντως, η γυναίκα που θέλει να θηλάσει τα μωρά της δε θα αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα.
Η έγκαιρη διάγνωση μιας πολύδυμης κύησης συμβάλλει στην σωστή παρακολούθηση και αντιμετώπιση αυτής της υψηλού κινδύνου κύησης. Παλαιότερα, πριν από την χρήση των υπερήχων, ένας μεγάλος αριθμός διδύμων κυήσεων παρέμενε αδιάγνωστος μέχρι την στιγμή του τοκετού (40-50% περίπου). Αυτό συνέβαλε στα αυξημένα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας, που εμφανίζονταν στις πολύδημες κυήσεις.
Μερικές από τις συνηθέστερες επιπλοκές είναι:
Πρόωρος τοκετός. Ο πρόωρος τοκετός είναι η πλέον συνήθης επιπλοκή των πολυδύμων κυήσεων και αποτελεί την σοβαρότερη αιτία της υψηλής περιγεννετικής θνησιμότητας των εμβρύων. Οι δίδυμες κυήσεις έχουν την τάση να διαρκούν λιγότερο, κατά μέσο όρο 21 μέρες (μέση διάρκεια κύησης 260 μέρες). Η μέση διάρκεια κύησης για τα τρίδυμα είναι 210 μέρες και για τα τετράδυμα είναι οι 190 μέρες. Αυτό συμβαίνει γιατί όσο περισσότερα μωρά περιμένει μια γυναίκα τόσο περισσότερο μεγαλώνει η μήτρα της και προκαλεί συσπάσεις.
Ο πρόωρος τοκετός παρουσιάζει κινδύνους γιατί οι πνεύμονες και το συκώτι είναι από τα όργανα που ωριμάζουν τελευταία και έτσι τα πρόωρα μωρά είναι πιο ευάλωτα στο σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας και στον ίκτερο. Ενώ ίκτερο παθαίνει μόνο ένα στα 20 μωρά που γεννιούνται μόνα τους, στα δίδυμα παθαίνει ένα στα πέντε, στα τρίδυμα ένα στα δύο και στα τετράδυμα τρία στα τέσσερα. Το 20% των δίδυμων πηγαίνουν στην εντατική. Το ποσοστό φτάνει μέχρι 80% στα τρίδυμα και ακόμη περισσότερο στα τετράδυμα. Ο χρόνος παραμονής στην εντατική εξαρτάται από το βάρος των μωρών και την ωρίμανση των πνευμόνων τους. Το επιθυμητό βάρος εξόδου τους από την εντατική είναι γύρω στα 2.500 γραμμάρια.
Σημειώστε ότι στο φυσιολογικό τοκετό, τα περισσότερα μωρά γεννιούνται με διαφορά 10-30 λεπτών μεταξύ τους. Με καισαρική τομή μωρά να βγαίνουν με διαφορά λίγων λεπτών.
Προεκλαμψία ή προκαλούμενη από την εγκυμοσύνη υπέρταση. Η εμφάνιση προεκλαμψίας είναι πέντε φορές συχνότερη στις πολύδυμες κυήσεις. Επίσης έχει την τάση να εκδηλώνεται πιο νωρίς και να είναι πιο σοβαρή.
Αποκόλληση του πλακούντα από τα τοιχώματα της μήτρας πριν τον τοκετό.
Περιορισμένη εμβρυϊκή ανάπτυξη. Όταν ένα ή περισσότερα έμβρυα δεν αναπτύσσονται με κατάλληλο ρυθμό αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη γέννηση τους με χαμηλό βάρος.
Αν περιμένετε δίδυμα, προσπαθήστε να ξεκουράζεστε περισσότερο ώστε να ελαττωθεί το στρες της εγκυμοσύνης, να παίρνετε περισσότερες θερμίδες (ένας άτυπος κανόνας είναι να προσλαμβάνετε περίπου 300 επιπλέον θερμίδες την ημέρα για κάθε έμβρυο) και να είστε συνεπείς με τις προγεννητικές σας επισκέψεις.
