Οι περισσότερες κακώσεις της κεφαλής είναι δευτερεύουσας σημασίας διότι, το κρανίο παρέχει στον εγκέφαλο σημαντική προστασία. Όμως το 10% του συνόλου των τραυματισμών της κεφαλής απαιτούν εισαγωγή σε νοσοκομείο. Από την άλλη μεριά, απλά κοψίματα και μώλωπες μπορούν να αντιμετωπιστούν με βασικές τεχνικές πρώτων βοηθειών.
Ζητήσετε επειγόντως ιατρική βοήθεια, αν είναι εμφανές οποιοδήποτε από τα ακόλουθα σημεία ή συμπτώματα:
- Απουσία αναπνοής.
- Σοβαρή αιμορραγία από το κεφάλι ή το πρόσωπο.
- Μεταβολή στο επίπεδο της συνείδησης, όπως σύγχυση, λήθαργος ή απώλεια των αισθήσεων, ακόμα κι αν το άτομο ανακτήσει τις αισθήσεις του γρήγορα.
- Εμετός.
Προσπαθήστε να μη μετακινήσετε τον αυχένα, γιατί μπορεί να έχει τραυματιστεί. Αν το άτομο δεν αναπνέει, ξεκινήστε καρδιοπνευμονική ανάνηψη αμέσως (CPR), ενώ προσπαθήστε να κρατήσετε τον αυχένα όσο γίνεται σταθερό (ακίνητο). Αν το άτομο αιμορραγεί, ακολουθήστε τα βήματα, για να σταματήσετε την αιμορραγία.
Ανάμεσα στις ενδεχόμενες επιπλοκές των κακώσεων της κεφαλής είναι η διάσειση, το ενδοκράνιο αιμάτωμα και το κάταγμα κρανίου.
Διάσειση
Όταν το κεφάλι υφίσταται ένα δυνατό χτύπημα, όπως συμβαίνει από μια πτώση, μπορεί να προκληθεί διάσειση. Η πρόσκρουση δημιουργεί μία απότομη κίνηση του εγκεφάλου μέσα στο κρανίο.
Συνήθως, η διάσειση, που επίσης αποκαλείται ήπια κρανιοεγκεφαλική κάκωση, δεν προκαλεί απώλεια των αισθήσεων. Μπορεί, εντούτοις, να προξενήσει σύγχυση, πονοκέφαλο, απώλεια μνήμης, ζαλάδα ή έμετο. Σοβαρότερες κακώσεις της κεφαλής μπορεί να προκαλέσουν παρατεταμένη απώλεια των αισθήσεων, μερική παράλυση, σοκ ή επίμονα συμπτώματα της διάσεισης, όπως είναι η σύγχυση ή ο πονοκέφαλος. Η διάσειση απαιτεί άμεση ιατρική παρακολούθηση.
Ενδοκράνιο αιμάτωμα
Το ενδοκράνιο αιμάτωμα δημιουργείται, όταν ένα αιμοφόρο αγγείο, αρτηρία ή φλέβα διαρρηγνύεται ανάμεσα στο κρανίο και στον εγκέφαλο. Το αίμα ρέει ανάμεσα στον εγκέφαλο και στο κρανίο και σχηματίζει ένα θρόμβο αίματος (αιμάτωμα) που πιέζει τον εγκεφαλικό ιστό.
Το πιο σύνηθες αίτιο του αιματώματος είναι ένα χτύπημα στο κεφάλι, όπως το χτύπημα από μπάλα, από πτώση από σκάλα ή από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα. Σημεία και συμπτώματα εμφανίζονται από μερικές ώρες έως και μερικές εβδομάδες μετά το χτύπημα στο κεφάλι. Μπορεί να είναι πονοκέφαλος, ναυτία, εμετος, μεταβολή της συνείδησης καθώς και διαφορά στο μέγεθος που έχουν οι κόρες των ματιών. Καθώς ολοένα και περισσότερο αίμα ρέει στο στενό χώρο ανάμεσα στον εγκέφαλο και στο κρανίο, εμφανίζεται προοδευτικά λήθαργος και πιθανότατα απώλεια των αισθήσεων. Η κατάσταση αυτή μπορεί να αποβεί μοιραία, αν δεν αντιμετωπιστεί. Η θεραπεία περιλαμβάνει συχνά και χειρουργική επέμβαση, για να σταματήσει η αιμορραγία και να απομακρυνθεί το περίσσιο αίμα.
Δύο είδη αιματωμάτων μπορεί να ασκούν πίεση στον εγκεφαλικό ιστό: το υποσκληρίδιο και το επισκληρίδιο. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο έχει σχέση με τη θέση τους. Όταν η κάκωση προκαλεί αιμορραγία ανάμεσα στον εγκέφαλο και στη σκληρά μήνιγγα, γίνεται συσσώρευση του αίματος μέσα στον εγκέφαλο, δημιουργώντας έτσι μία μάζα που ονομάζεται υποσκληρίδιο (κάτω από τη σκληρά μήνιγγα) αιμάτωμα. Όταν η αιμορραγία παρουσιάζεται ανάμεσα στη σκληρά μήνιγγα και στο κρανίο, η μάζα είναι γνωστή ως επισκληρίδιο (πάνω από τη σκληρά μήνιγγα) αιμάτωμα.
Κάταγμα κρανίου
Αιμορραγία ή ορατές στο μάτι κακώσεις οστών αποτελούν εμφανή σημάδια ενός κατάγματος στο κρανίο. Άλλα λιγότερο εμφανή σημάδια ενός πιθανού κατάγματος στο κρανίο είναι:
- Μελανιά (εκχύμωση) ή αποχρωματισμός πίσω από το αφτί ή γύρω από τα μάτια.
- Αίμα ή διάφανο υδαρές υγρό, που τρέχει από τα αφτιά ή τη μύτη.
- Άνισο μέγεθος στις κόρες των ματιών, συνοδευόμενο από αλλαγή στο νοητικό επίπεδο, όπως σύγχυση ή απώλεια συνείδησης.
- Παραμόρφωση του κρανίου, όπως διογκώσεις ή βαθουλώματα.
Ένα κάταγμα στο κρανίο αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση και πρέπει να υπάρχει άμεση αντιμετώπιση, ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενη εγκεφαλική βλάβη ή ακόμα και ο θάνατος.
