Οι ειδικοί γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες ότι το χρόνιο στρες οδηγεί σε καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά έως τώρα δεν γνώριζαν τον ακριβή μηχανισμό.
Τα λευκά αιμοσφαίρια
Σύμφωνα με μια μελέτη ειδικών του Χάρβαρντ που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine, το χρόνιο στρες αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα (καρδιακή προσβολή) και ισχαιμικό εγκεφαλικό επειδή προκαλεί υπερπαραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία επιδεινώνουν τη φλεγμονή στις αθηρωματικές πλάκες των αρτηριών. Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που εξοντώνουν βακτήρια, ιούς και άλλους εισβολείς.
Με άλλα λόγια, τα λευκά αιμοσφαίρια είναι ένας από τους παράγοντες της καρδιακής προσβολής, όπως είναι η χοληστερίνη, το σάκχαρο κλπ. Όταν υπάρχουν σε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες, τα λευκά αιμοσφαίρια συσσωρεύονται στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών, όπου εμποδίζουν την ροή του αίματος και ενθαρρύνουν τον σχηματικό θρόμβων.
«Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι σημαντικά για την καταπολέμηση των λοιμώξεων και την επούλωση των πληγών, αλλά όταν υπάρχουν σε υπερβολικό αριθμό ή σε λάθος σημείο του σώματος, μπορεί να είναι επιζήμια», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Ματίας Νάρεντορφ, αναπληρωτής καθηγητής Ακτινολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
Χρόνιο στρες και ασταθείς αθηρωματικές πλάκες
Ο Νάρεντορφ και οι συνεργάτες του επιστράτευσαν 29 γιατρούς της εντατικής, οι οποίοι εξαιτίας των απαιτήσεων του επαγγέλματός τους ζουν σε συνθήκες χρόνιου στρες.
Οι ερευνητές συνέκριναν τα δείγματα αίματος που έλαβαν από τους γιατρούς τόσο σε ώρες που εργάζονταν όσο και σε ώρες που δεν δούλευαν. Διαπίστωσαν ότι τα λευκά αιμοσφαίρια στο αίμα τους ήταν πολύ περισσότερα κατά τη διάρκεια της δουλειά τους. Η έρευνα του Χάρβαρντ συνεχίστηκε σε ποντίκια, τα οποία εκτέθηκαν σε χρόνιο στρες μέσω τεχνικών όπως είναι ο συνωστισμός και η κλίση του κλουβιού.
Όπως γράφουν οι ερευνητές, τα παραπανίσια λευκά αιμοσφαίρια που παράγονταν λόγω του χρόνιου στρες, συσσωρεύονταν στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών, διεγείροντας την παραγωγή αθηρωματικής πλάκας. Είναι γνωστό ότι το ανοσοποιητικό σύστημα συμμετέχει στη διαδικασία της αθηρωσκλήρωσης. Κάποια είδη λευκών κυττάρων,
τα μακροφάγα, εισχωρούν στις αρτηρίες και “καταπίνουν” τη χοληστερίνη η οποία έχει αποκτήσει τοξικές ιδιότητες. Μ’ αυτό τον τρόπο όμως προκαλούν την αθηρωματική πλάκα ενώ στη συνέχεια, με ένζυμα που εκκρίνουν, διαβρώνουν την πλάκα συμβάλλοντας έτσι στη ρήξη της. Όταν η πλάκα σπάει, δημιουργείται θρόμβος ο οποίος μπορεί να φράξει μια καρδιακή η εγκεφαλική αρτηρία και να προκληθεί έμφραγμα ή ισχαιμικό εγκεφαλικό.
Με άλλα λόγια, τα πολλά λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν μια ένδειξη μεγαλύτερης φλεγμονής μέσα στις αρτηρίες η οποία προκαλεί ασταθείς και επιρρεπείς σε ρήξη αθηρωματικές πλάκες. Αυτός είναι ο μηχανισμός που το χρόνιο στρες προκαλεί εμφράγματα και ισχαιμικά εγκεφαλικά.
Να σημειωθεί ότι πρόσφατα μια άλλη μελέτη ανακάλυψε τον τρόπο που το απότομο στρες, αυτή τη φορά, συμβάλλει στα καρδιαγγειακά επεισόδια.
