Ο υπεραερισμός (hyperventilation) των πνευμόνων εμφανίζεται όταν εισπνέουμε περισσότερο αέρα από αυτόν που χρειάζεται ο οργανισμός μας. Συνήθως προκύπτει από γρήγορες και βαθιές αναπνοές λόγω άγχους ή πανικού.
Αιτία
Στην κανονική αναπνοή, το βάθος και η συχνότητα των αναπνοών ρυθμίζονται από το νευρικό σύστημα προκειμένου να παρασχεθούν τα κατάλληλα επίπεδα οξυγόνου στους ιστούς του σώματος. Οι κρίσεις φόβου ή πανικού μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη συχνότητα και εύρος αναπνοών. Ενώ μπορεί να εισπνέετε επιπλέον αέρα, μπορεί να αισθάνεστε ότι δε σας φθάνει. Αυτό μπορεί να σας κάνει να νιώσετε κάποια συμπτώματα, όπως είναι η ζαλάδα.
Όταν αναπνέουμε, εισπνέουμε οξυγόνο και εκπνέουμε διοξείδιο του άνθρακα. Η γρήγορη και βαθιά αναπνοή οδηγεί σε χαμηλότερα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα (hypocapnia) και αυτό προκαλεί ορισμένα συμπτώματα (ζαλάδα, μυρμηγικάσματα στο στόμακλπ).
Ο υπεραερισμός μπορεί να επέλθει και εθελοντικά, με τη λήψη υπερβολικά βαθιών αναπνοών. Για παράδειγμα, αν πάτε στον γιατρό και αυτός σας εξετάζει ενώ εσείς παίρνετε βαθιές αναπνοές, τότε μπορεί να αισθανθείτε μια ελαφρά ζάλη.
Συμπτώματα
Ο υπεραερισμός μπορεί να προκαλέσει μυρμήγκιασμα και σπασμό των χεριών, κατά τον οποίο τα δάχτυλα μένουν τεντωμένα, ενώ ο αντίχειρας και το πέμπτο δάχτυλο ενώνονται. Παρόμοιος μυϊκός σπασμός μπορεί να εμφανιστεί και στα πόδια σας. Άλλα συμπτώματα είναι η ζάλη και το μυρμήγκιασμα γύρω από το στόμα.
Τα συμπτώματα αυτά προκαλούνται από την εκπνοή υπερβολικού διοξειδίου του άνθρακα μέσω των πνευμόνων σας, η οποία δημιουργεί μία χημική ανισορροπία στο σώμα. Συχνά, ο πανικός και ο υπεραερισμός δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο. Ο πανικός οδηγεί σε ταχύπνοια και η γρήγορη αναπνοή μπορεί να προκαλεί πανικό.
Εάν έχετε συχνά ταχύπνοια, μπορεί να έχετε σύνδρομο υπεραερισμού που πυροδοτείται από αισθήματα στρες, άγχος, κατάθλιψη ή θυμό. Περιστασιακά, ο υπεραερισμός από πανικό γενικά σχετίζεται με μια συγκεκριμένη φοβία, όπως φόβος των υψών, του θανάτου, των περιορισμένων χώρων.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία του υπεραερισμού γίνεται με την επιστροφή στην κανονική αναπνοή. Για να αυξήσετε το διοξείδιο του άνθρακα, πρέπει να λαμβάνετε λιγότερο οξυγόνο. Για να το πετύχετε, μπορείτε να αναπνέετε με σφιγμένα χείλη (σαν να φυσάτε ένα κερί) ή μπορείτε να καλύψετε το στόμα και ένα ρουθούνι και να αναπνέετε μέσω του άλλου ρουθουνιού.
Μερικές φορές η αναπνοή μέσα σε μία μικρή χάρτινη σακούλα μπορεί να βοηθήσει, γιατί αναγκάζοντας το άτομο να αναπνέει ξανά τον αέρα των πνευμόνων του αποκαθίσταται το επίπεδο του διοξειδίου του άνθρακα. Η σακούλα πρέπει να φουσκώνει και να ξεφουσκώνει, αν αυτό εκτελείται σωστά.
Εάν το άτομο δεν είχε παρόμοιο περιστατικό ποτέ στη ζωή του, θα πρέπει να επισκεφθεί γιατρό, για να βεβαιωθεί ότι δεν είναι κάτι επικίνδυνο, το οποίο μοιάζει με κρίση πανικού. Η ταχύπνοια μπορεί να είναι σύμπτωμα κάποιας νόσου, όπως:
Αιμορραγία, καρδιοπάθεια ή πνευμονοπάθεια και κάποια λοίμωξη.
