Η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών είναι κάτι που συνοδεύει συχνά τα γηρατειά. Κατά μέσο όρο το 50% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 80 εμφανίζουν συμπτώματα άνοιας ή της νόσου Alzheimer.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα μελέτες η μόνη πρόληψη για την άνοια φαίνεται πως είναι η χρήση του εγκεφάλου στη διάρκεια της ζωή μας αλλά και η άσκηση του σώματος.
Όπως, έδειξε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Neurology, τα άτομα που διατηρούν δραστήριο τον εγκέφαλό τους στη δουλειά και στον ελεύθερο χρόνο τους, εμφανίζουν την εκφύλιση των νοητικών λειτουργιών τους μέχρι και 9 χρόνια αργότερα απ’ ό,τι οι συνομήλικοί τους που δεν χρειάσθηκε να «ζορίσουν» το μυαλό τους.
Παίζει ρόλο η χρήση του μυαλού κατά τα τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής
Αν και οι ειδικοί κατ’ επανάληψιν έχουν τονίσει πως όσο περισσότερο χρησιμοποιεί κάποιος το μυαλό του σε προχωρημένη ηλικία τόσο πιο αργά θα το χάσει, η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που υποδηλώνει ότι σημασία δεν έχει μόνο τι κάνουμε μετά τα 60 μας, αλλά γενικότερα πως περάσαμε την ενήλικη ζωή.
Οι ερευνητές ανέλυσαν το μορφωτικό επίπεδο, το επάγγελμα και τις νοητικές δεξιότητες στην μέση και τρίτη ηλικία μίας ομάδας 1.995 εθελοντών, ηλικίας άνω των 70 ετών. Κανένας από τους εθελοντές δεν είχε άνοια, αλλά μόνο οι 1.718 είχαν φυσιολογική νοητική λειτουργία. Οι υπόλοιποι έπασχαν από ήπια νοητική διαταραχή, μία κατάσταση που ναι μεν προκαλεί προβλήματα με τη μνήμη τα οποία είναι σοβαρά ώστε να τα παρατηρήσει ο πάσχων ή οι οικείοι του, αλλά δεν είναι αρκετά σοβαρά ώστε να επηρεάζουν την καθημερινή ζωή.
Μελέτες έχουν δείξει πως η ήπια νοητική διαταραχή, που ουσιαστικά προκαλεί την γκρίζα ζώνη ανάμεσα στην αφηρημάδα και στην άνοια, εξελίσσεται σε άνοια σε μία στις δύο περιπτώσεις.
Όπως γράφουν οι ερευνητές οι εθελοντές που είχαν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο (είχαν περάσει πολλά χρόνια στα θρανία), πιο απαιτητικό επάγγελμα (λ.χ. ήταν πολύπλοκο και απαιτούσε γρήγορη σκέψη και δημιουργικότητα), καθώς και πιο απαιτητικά χόμπι (όπως το διάβασμα και η εκτέλεση δραστηριοτήτων στον ηλεκτρονικό υπολογιστή τρεις φορές την εβδομάδα) είχαν καλύτερες νοητικές λειτουργίες στην τρίτη ηλικία.
Σε όσους από αυτούς είχαν γενετική προδιάθεση για άνοια, η εμφάνισή της καθυστέρησε κατά 9 χρόνια όταν πληρούσαν τις παραπάνω προδιαγραφές. Παρόμοια οφέλη αποκόμισαν και όσοι μορφωμένοι και με απαιτητικά επαγγέλματα εθελοντές είχαν ως χόμπι την συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.
«Ο πνευματικός εμπλουτισμός καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μπορεί να καθυστερεί την έναρξη της νοητικής διαταραχής και να χρησιμοποιηθεί ως αποτελεσματικό προληπτικό μέτρο για να αναχαιτιστεί η επιδημία της άνοιας», γράφουν οι επιστήμονες στο άρθρο τους.
