Mελέτη που παρουσιάσθηκε σε συμπόσιο του Τομέα Ιατροδικαστικής Ψυχολογίας της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας (BPS), το οποίο ήταν αφιερωμένο στη συντροφική βία, και βασίσθηκε σε 1.104 νεαρούς άντρες και γυναίκες, αποκάλυψε κάτι απρόσμενο. Η γυναίκα είναι πιο επιθετική από τον άνδρα σε μια σχέση, τόσο λεκτικά όσο και σωματικά, και έχει μεγαλύτερη τάση από τον σύντροφό της να ελέγχει τη σχέση και να επιβάλλεται.
Πολλές άλλες μελέτες στο παρελθόν προσπάθησαν να εξηγήσουν το φαινόμενο της ανδρικής βίας κατά των γυναικών κάνοντας αναφορά στις πατριαρχικές αξίες που προτρέπουν τους άνδρες να ελέγχουν τη συμπεριφορά των γυναικών, ακόμα και με τη χρήση βίας. Αυτή η μελέτη όμως δεν επιβεβαίωσε ότι αυτή η συμπεριφορά των ανδρών είναι η συνήθης. Βρήκε μάλιστα ότι οι γυναίκες υιοθετούν τη βία πιο συχνά απ’ ότι οι άνδρες.
Αντίθετα με τα στερεότυπα, σε μια σχέση ή σε ένα γάμο, οι γυναίκες είναι αυτές που είναι πιο επιθετικές, σύμφωνα με τη μελέτη. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι γυναίκες στην πραγματικότητα καταδυναστεύουν τους άντρες, χρησιμοποιώντας μάλιστα κάθε είδους επιχειρήματα, ακόμα και απειλές για σωματική βία. Η εικόνα αυτή είναι πολύ διαφορετική από εκείνη που παρουσιάζει τις γυναίκες ως “θύματα” των ανδρών. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η επικεφαλής της μελέτης δεν ήταν άνδρας αλλά γυναίκα.
Οι ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Cumbria, στη Βόρειο Αγγλία, που πραγματοποίησαν τη μελέτη, πήραν συνεντεύξεις από τους εθελοντές τους οποίους ρώτησαν για κάθε είδος απρεπούς συμπεριφοράς στη σχέση – από τις φωνές, τις προσβολές και τις απειλές έως τα σπρωξίματα, τον ξυλοδαρμό και την χρήση όπλων. Τους ζήτησαν επίσης να συμπληρώσουν ειδικά ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν την επιθετικότητά τους και την ελεγχομανία τους απέναντι στους ερωτικούς συντρόφους τους, αλλά και στους φίλους τους του ιδίου φύλου.
Οι απαντήσεις τους ήταν εντελώς αντίθετες από αυτές που περίμεναν οι ερευνητές, καθώς προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει ότι οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν πάντοτε τα θύματα της ψυχοσωματικής κακοποίησης σε μία σχέση.
Γυναίκες και έλεγχος
«Η μελέτη έδειξε ότι οι γυναίκες επιδεικνύουν έντονη επιθυμία να ελέγχουν τον ετεροφυλόφιλο σύντροφό τους και είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν ακόμα σωματική επιθετικότητα για να το πετύχουν», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Ελίζαμπεθ Μπέιτς, λέκτορας Εφηρμοσμένης Ψυχολογίας στο Cumbria. «Και δεν μιλάμε μόνο για σπρωξιές και χειρονομίες», πρόσθεσε. «Οι κλωτσιές, ο ξυλοδαρμός και οι απειλές για χρήση όπλων δεν είναι διόλου σπάνιες. Όταν το θέμα είναι ο έλεγχος και η επιθετικότητα, άντρες και γυναίκες χρησιμοποιούν ακριβώς τις ίδιες μεθόδους».
Η Μπέιτς επισήμανε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που επιστημονική μελέτη αποκαλύπτει την σκοτεινή πλευρά του γυναικείου χαρακτήρα. «Η στερεοτυπική άποψη είναι πως η ελεγχομανία στη σχέση είναι γένους αρσενικού, αλλά τα τελευταία 10-15 χρόνια, η μία μελέτη μετά την άλλη αποκαλύπτει πως οι γυναίκες δεν υστερούν καθόλου σε αυτό τον τομέα», είπε. «Η εκτίμησή μας είναι πως το φαινόμενο αυτό δεν είναι καινούργιο. Απλώς οι άντρες ντρέπονταν έως πρότινος να μιλήσουν για όσα τραβούσαν μέσα στο σπίτι, ενώ τώρα όχι».
Να σημειωθεί ότι το στερεότυπο της ανδρικής βίας μέσα στο γάμο επικράτησε στη δεκαετία του 1990 από μια αμερικανική μελέτη που στην οποία επικεφαλής ήταν ο κοινωνιολόγος Μάικλ Τζόνσον ο οποίος επινόησε τον όρο “οικιακή τρομοκρατία» για να περιγράψει τον έλεγχο της συμπεριφοράς σε μια σχέση. Αυτή η μελέτη είχε βρει ότι οι “τρομοκράτες” ήταν σχεδόν πάντα άνδρες, ένας ισχυρισμός που διαψεύδει η Μπέιτς, τονίζοντας ότι η μελέτη του καθηγητή Τζόνσον αφορούσε άνδρες που είχαν κάνει φυλακή και άρα δεν ήταν αντιπροσωπευτική. Όπως επισημαίνει η ίδια, οι μελέτες των τελευταίων 15 χρόνων έχουν καταγράψει αναλυτικά ότι οι γυναίκες είναι αυτές που ασκούν τον έλεγχο στη σχέση.
Φαίνεται λοιπόν ότι το “παιχνίδι” των σχέσεων έχει αλλάξει. Πάντως, μέχρι τώρα, η βία της γυναίκας απέναντι στον άνδρα αντιμετωπίζεται λιγότερο σοβαρά, τόσο από τους ειδικούς όσο και από τα μέσα ενημέρωσης.
