Προστατίτιδα είναι η φλεγμονή του προστάτη, ενός αδένα σαν καρύδι που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει ένας μέρος τη ουρήθρας. Στους νεαρούς άνδρες, ο προστάτης ζυγίζει 20 γραμμάρια και έχει όγκο 20 ml (η διάμετρός του είναι περίπου τρία εκατοστά).
Αιτίες
Η φλεγμονή μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη ή άλλο παράγοντα που ερεθίζει τον προστάτη. Αν και πολλά πράγματα είναι ασαφή για τη νόσο, η ακριβής διάγνωση έχει ζωτική σημασία για την επιτυχή θεραπεία. Η προστατίτιδα εμφανίζεται σε τρεις τουλάχιστον μορφές:
Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα. Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι η πιο βαριά μορφή της νόσου. Είναι αποτέλεσμα λοίμωξης του προστάτη που παρουσιάζει βαριά και συχνά αιφνίδια συμπτώματα. Συχνά γι’ αυτό τον τύπο λοίμωξης ευθύνονται βακτήρια που βρίσκονται στο ουροποιητικό σύστημα ή στο παχύ έντερο. Τα συνηθέστερα μικρόβια που εντοπίζονται στην προστατιτιδα είναι το κολοβακτηρίδιο Escherichia coli και διάφορα είδη του πρωτέα. Λιγότερο συχνά είναι η ψευδομονάδα και ο εντερόκοκκος.
Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα. Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα είναι επίσης αποτέλεσμα βακτηριακής λοίμωξης. Αντίθετα με την οξεία βακτηριακή προστατίτιδα, τα συμπτώματα της τυπικά εξελίσσονται πιο αργά και συχνά είναι λιγότερο βαριά. Η αιτία της λοίμωξης συνήθως δεν είναι σαφής. Μπορεί να προέρχεται από μικρόβια από το ουροποιητικό σας σύστημα, όπως η λοίμωξη της κύστης, ή από μικρόβια που βρίσκονται στο αίμα. Η λοίμωξη μπορεί επίσης να ακολουθήσει μετά από τραυματισμό στο ουροποιητικό σύστημα ή εισαγωγή οργάνου, όπως καθετήρα ή κυστεοσκοπίου.
Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα. Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος προστατίτιδας. Δυστυχώς, είναι ο τύπος που διαγιγνώσκεται και θεραπεύεται πιο δύσκολα. Τα συμπτώματα της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας τείνουν να είναι παρόμοια με εκείνα της χρόνιας βακτηριακής προστατίτιδας, αλλά διακρίνονται από ένα χαρακτηριστικό παράγοντα: Στη μη βακτηριακή προστατίτιδα δεν υπάρχουν αποδείξεις ύπαρξης βακτηρίων στα ούρα ή στο υγρό από τον προστάτη, αλλά η παρουσία φλεγμονής μπορεί να υποδηλώνεται από τα λευκά αιμοσφαίρια που εντοπίζονται στα ούρα. Αυτός ο τύπος προστατίτιδας είναι δύσκολο να διαγνωσθεί και να αντιμετωπιστεί, επειδή η αιτία του είναι άγνωστη. Πιθανές αιτίες μπορεί να είναι ο περιορισμός της συχνότητας των σεξουαλικών επαφών, η ανησυχία ή το στρες, η άρση βαρών, επαγγέλματα που υποβάλλουν τον προστάτη σε πολλούς κραδασμούς ή ένας λοιμογόνος παράγοντας που δεν μπορούν να εντοπίσουν οι σημερινές τεχνικές.
Σημεία και συμπτώματα
- Πόνος χαμηλά στη μέση και στην περιοχή μεταξύ ορθού και οσχέου (περίνεο).
- Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση.
- Συχνή και δύσκολη ούρηση.
- Επιτακτική ανάγκη για ούρηση.
- Αιφνίδιας έναρξης μέτριος έως υψηλός πυρετός.
- Κρυάδες.
- Περιστασιακά αίμα στα ούρα.
Διάγνωση
Η προστατίτιδα γενικά διαγιγνώσκεται με την ψηλάφηση του προστάτη. Για να το κάνει αυτό ο γιατρός σας, εισάγει φορώντας γάντια ένα δάχτυλο στο ορθό σας και ψηλαφίζει το εξωτερικό τοίχωμα του αδένα. Όταν ο προστάτης εμφανίζει φλεγμονή, είναι συνήθως διογκωμένος και ευαίσθητος.
Μπορεί επίσης να χρειαστεί να δώσετε δείγμα ούρων και σπέρματος, για να ελεγχθούν για βακτήρια που μπορεί να προκαλούν τη λοίμωξη. Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτή η διαταραχή, είναι σημαντικό να βρεθεί η αιτία, όποτε αυτό είναι δυνατό.
Η προστατίτιδα, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλες σημεία, όπως στους όρχεις και στην επιδιδυμίδα. Μπορεί ακόμα και να καταστρέψει τον προστάτη. Μερικές φορές, η αντιμετώπιση της προστατίτιδας ταλαιπωρεί τον άνδρα.
Παρότι φλεγμονή του προστάτη μπορεί να αυξήσει στο αίμα τα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) δεν φαίνεται από τις υπάρχουσες μελέτες ότι η προστατίτιδα αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη (η άποψη αυτή μπορεί να ανατραπεί στο μέλλον).
Αντιμετώπιση
Αν η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως αδυναμία ούρησης. Η χρόνια προστατίτιδα είναι πιο ενοχλητική και εξαντλητική. Χωρίς θεραπεία η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές λοιμώξεις.
Για τη θεραπεία της βακτηριακής προστατίτιδας χρησιμοποιούνται αντιβιοτικά. Πάντως, ο προστάτης είναι ένα όργανο στο οποίο τα αντιβιοτικά δεν εισέρχονται εύκολα για να εξολοθρεύσουν τα μικρόβια. Γι’ αυτό η προστατιτιδα υποτροπιάζει συχνά. Αντίθετα από την οξεία προστατίτιδα, η θεραπεία στη χρόνια προστατίτιδα μπορεί να γίνει κουραστική και να διαρκέσει ακόμα και 6 μήνες. Η ασθένεια έχει εξάρσεις και υφέσεις κάτι που ταλαιπωρεί τον άνδρα.
Καμιά φορά χρειάζεται προσωρινά να τοποθετηθεί καθετήρας, για να αδειάζει η κύστη. Μπορείτε να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα κάνοντας καθιστός θερμά μπάνια, με αλλαγές στη διατροφή και με τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Να σημειωθεί ότι τα ζεστά μπάνια κάνουν καλό. Η έκθεση του περινέου σε πολύ ζεστό νερό για 20 λεπτά ή περισσότερο συχνά ανακουφίζει από τον πόνο. Το σεξ επίσης κάνει καλό στους ασθενείς με προστατίτιδα. Συνιστάται η συχνή εκσπερμάτωση, 2-3 φορές την εβδομάδα.
Προστατωδυνία ή επώδυνος προστάτης;
Καμιά φορά άνδρες που πηγαίνουν στο γιατρό για κάτι που μοιάζει με προστατίτιδα μπορεί στην πραγματικότητα να πάσχουν από μια κατάσταση που λέγεται επώδυνος προστάτης (προστατωδυνία ή προσταταλγία). Άνδρες με αυτή την κατάσταση συχνά αναφέρουν τα συμπτώματα τους ως πόνο «εκεί κάτω» εννοώντας οπουδήποτε στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (περίνεο). Τα συμπτώματα τυπικά μοιάζουν με εκείνα της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας. Η διαφορά είναι ότι στην προστατωδυνία τα δείγματα ούρων και υγρών του προστάτη δεν παρέχουν ενδείξεις λοίμωξης ή φλεγμονής. Δεν ανιχνεύονται λευκά αιμοσφαίρια ή βακτήρια στα δείγματα.
Η προστατωδυνία δεν σχετίζεται με πρόβλημα στον προστάτη σας, αλλά μπορεί να προέρχεται από τους μυς του εδάφους της πυέλου σας. Όταν διακατέχεστε από στρες μπορεί να μη χαλαρώνετε τελείως τους μυς του εδάφους της πυέλου που συγκρατούν την κύστη και την ουρήθρα σας προκαλώντας έτσι δυσκολία στην ούρηση. Πολλοί άνδρες με προστατωδυνία είναι πιεσμένοι και βρίσκονται υπό ένταση και στρες. Η προστατωδυνία φαίνεται ότι εμφανίζεται συχνότερα σε μαραθωνοδρόμους, ποδηλάτες, αρσιβαρίστες και οδηγούς φορτηγών.
Η θεραπεία της προστατωδυνίας μοιάζει κατά πολύ με τη θεραπεία της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας. Ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει φυσικοθεραπεία για τη χαλάρωση των μυών του εδάφους της πυέλου και την πρόληψη και την αντιμετώπιση του στρες.
