Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η εξυπνάδα των χιμπαντζήδων εξαρτάται περισσότερο από τα γονίδια παρά από το περιβάλλον στο οποίο έχουν ανατραφεί. Μπορεί η μελέτη να αφορούσε τους χιμπατζήδες, τους πιο κοντινούς συγγενείς του ανθρώπου, αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι ισχύει για όλα τα θηλαστικά, άρα και για τον άνθρωπο. Άλλωστε, άλλες μελέτες που έγιναν στο παρελθόν και αφορούσαν τους ανθρώπους καταλήγουν στον ίδιο συμπέρασμα.
Η ανακάλυψη ανατρέπει την άποψη ότι η ευφυΐα στα ζώα αναπτύσσεται αποκλειστικά από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Ο κληρονομικός παράγοντας φάνηκε να είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντικός με το περιβάλλον.
Επιστήμονες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια στην Ατλάντα και το Κέντρο Ερευνας στα Πρωτεύοντα Yerkee του Πανεπιστημίου Εμορι διερεύνησαν την επίδραση της κληρονομικότητας στην ευφυΐα 99 χιμπαντζήδων σε αιχμαλωσία.
Οι χιμπατζήδες, 29 αρσενικά και 70 θηλυκά ηλικίας 9- 54 ετών, εκτέλεσαν 13 κοινά έργα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των γνωσιακών ικανοτήτων σε τέσσερις γενικές κατηγορίες: τη χωρική μνήμη και ικανότητα, τη χρήση εργαλείων, τις δεξιότητες επικοινωνίας και την αντίληψη της αιτιότητας. Στη συνέχεια οι επιστήμονες βαθμολόγησαν τη γενική ευφυΐα τους συνδυάζοντας τις επιδόσεις τους λαμβάνοντας υπόψη το φύλο κάθε ζώου, τις οικογενειακές του συγγένειες και το περιβάλλον στο οποίο είχε ανατραφεί.
Εξυπνάδα, γονίδια και περιβάλλον
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, ανακάλυψαν ότι η κληρονομικότητα ήταν υπεύθυνη κατά 52,5% για τις διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν στα σκορ της ευφυΐας. Σε ορισμένους τομείς η κληρονομικότητα φάνηκε να έχει ισχυρότερο ρόλο (στη χωρική μνήμη και στις δεξιότητες επικοινωνίας).
«Η ευφυΐα αποτελεί οικογενειακή υπόθεση» δήλωσε ο καθηγητής Γουίλιαμ Χόπκινς, επικεφαλής της μελέτης. «Τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στις επιδόσεις ενώ οι μη γενετικοί παράγοντες δεν φαίνονται να εξηγούν πολλά. Και αυτό είναι καινούργιο. Τα αποτελέσματά μας συμπίπτουν με τα δεδομένα από μελέτες σε ανθρώπους και την ανθρώπινη κληρονομικότητα στη γενική ευφυΐα. Η παραδοσιακή επιστημονική άποψη είναι ότι οι μη γενετικοί παράγοντες κυριαρχούν στην ευφυΐα των ζώων αλλά τα ευρήματά μας αμφισβητούν αυτή την άποψη».
Ο Χόπκινς και οι συνεργάτες του επιθυμούν στο μέλλον να επαναλάβουν τη μελέτη τους σε μεγαλύτερο δείγμα ζώων. Στόχος τους είναι να προσδιορίσουν ποια γονίδια που σχετίζονται με την ευφυΐα και τις διάφορες γνωσιακές ικανότητες των χιμπαντζήδων καθώς και πώς τα γονίδια αυτά συνδέονται με διαφοροποιήσεις στην οργάνωση του εγκεφάλου των ζώων.
Καθώς οι χιμπαντζήδες είναι οι στενότεροι συγγενείς των ανθρώπων απώτερη φιλοδοξία των ερευνητών είναι να εντοπίσουν ποια γονίδια άλλαξαν κατά την ανθρώπινη εξέλιξη επιτρέποντάς μας να έχουμε τόσο υψηλότερη ευφυΐα.
