Οι άνθρωποι μοιράζονται βασικά συναισθήματα, όπως θυμό, θλίψη, χαρά με άλλα ζώα. Αλλά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι η περίπλοκη γνωστική λειτουργία είναι απαραίτητη για συναισθήματα όπως η ζήλια και την ενοχή.
Tώρα όμως αποδεικνύεται ότι τα σκυλιά ζηλεύουν όταν το αφεντικό τους δείχνει ενδιαφέρον για έναν άλλο σκύλο, ακόμη και όταν αυτός είναι… ψεύτικος.
Η διαπίστωση προέρχεται από μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLoS ONE αλλά δεν αναμένεται να εκπλήξει τους ιδιοκτήτες σκύλων, αφού πολλοί από αυτούς έχουν παρατηρήσει τις ζηλιάρικες συμπεριφορές των κατοικιδίων τους.
Μια μελέτη δείχνει ότι η ζήλια έχει βαθιές εξελικτικές ρίζες και δεν αποτελεί προνόμιο του ανθρώπου. Σημειωτέον ότι η ζήλια είναι η τρίτη συχνότερη αιτία ανθρωποκτονιών παγκοσμίως αλλά ευτυχώς οι σκύλοι δεν πέφτουν στο επίπεδο… των ανθρώπων.
Ζήλια και επιθετικότητα λόγω έλλειψης προσοχής
Ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια ψυχολογίας Κριστίν Χάρις του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια – Σαν Ντιέγκο, μελέτησαν 36 σκύλους μαζί με τα αφεντικά τους, τους οποίους βιντεοσκόπησαν. Τα σκυλιά προέρχονταν από 14 διαφορετικές ράτσες και ήταν όλα σχετικά μικρού μεγέθους – κάτω από 35 κιλά.
Οι σκύλοι έδειχναν αδιάφοροι όταν το αφεντικό τους έκανε κάτι άλλο, π.χ. διάβαζε φωναχτά ένα βιβλίο. Οταν όμως το αφεντικό τους έπαιζε με έναν ψεύτικο σκύλο ή ακόμη και με έναν κουβά που είχε πάνω του ζωγραφισμένο έναν σκύλο, τότε η συμπεριφορά των σκυλιών άλλαζε. Τα ζώα έκαναν ό,τι μπορούσαν για να του αποσπάσουν την προσοχή από το «ανταγωνιστικό» αντικείμενο, γαβγίζοντας, κουνώντας την ουρά τους, μπαίνοντας ανάμεσα στο αφεντικό τους και στον ψεύτικο σκύλο, σπρώχνοντας τον έναν ή τον άλλο κ.α. Αρκετοί σκύλοι μάλιστα -το 42%- δάγκωναν την κούκλα – σκύλο.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρόκειται για απλή μορφή ζήλιας, που πηγάζει από την έλλειψη προσοχής λόγω της ύπαρξης κάποιου ανταγωνιστή.
Η Χάρις εκτίμησε ότι πρόκειται μια πρωτογενής μορφή ζήλιας, ανάλογη αυτής που δείχνουν τα μωρά, τα οποία από την ηλικία των 9 μηνών ζηλεύουν, όταν η μαμά τους στρέφει την προσοχή της σε κάποια μεγάλη κούκλα.
Και ενοχή
Πιθανώς η ζήλια είναι ένα αίσθημα που βοηθούσε στην επιβίωση (εξασφάλιση τροφής, προστασίας κ.α.), γι’ αυτό καλωδιώθηκε εξελικτικά στον εγκέφαλο των κοινωνικών ζώων και των ανθρώπων.
Πάντως δεν πιστεύουν όλοι οι επιστήμονες ότι αυτό που αισθάνονται τα σκυλιά, είναι όντως ζήλια. Ορισμένοι λένε ότι η ζήλια δεν είναι ένα απλό, αλλά ένα πολύπλοκο συναίσθημα, που προϋποθέτει περίπλοκες σκέψεις για τον εαυτό μας και τους άλλους, κάτι που δεν είναι δυνατό για έναν σκύλο.
Άλλοι όμως αντιτείνουν ότι όχι μόνο η ζήλια είναι απλή ως συναίσθημα και εν μέρει έμφυτη αλλά οι τετράποδοι φίλοι μας νιώθουν και άλλα οικεία στους ανθρώπους συναισθήματα, όπως ενοχή.
Ορισμένοι αναρωτιούνται αν η εξημέρωση έδωσε αφορμή για την ικανότητα των σκύλων για απλές μορφές της ζήλιας. Θα ήταν συνετό να ερευνηθεί αν οι λύκοι έχουν επίσης αρχέγονη ζήλια, επισημαίνουν ορισμένοι ερευνητές.
