Γιατί η κατάθλιψη “χτυπά” τους κωμικούς ηθοποιούς

komikoi katathlipshΜεγάλη έκπληξη προκάλεσε η αυτοκτονία του παγκοσμίου φήμης  κωμικού ηθοποιού Ρόμπιν Ουίλιαμς. Ο ηθοποιός πάλευε πολλά χρόνια με την κατάθλιψη ενώ αντιμετώπιζε επίσης χρόνιο πρόβλημα εθισμού με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά.

Το γεγονός αυτό έφερε στο προσκήνιο μια παλιά συζήτηση  για την ψυχολογία των κωμικών ηθοποιών και άλλων ατόμων που έχουν ασυνήθιστο χιούμορ.  Είναι γνωστό ότι αρκετοί κωμικοί ηθοποιοί αποζητούν την απομόνωση στην προσωπική τους ζωή και μπορεί να πάσχουν από κατάθλιψη.

Πριν από λίγους μήνες ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έκαναν μια  ενδιαφέρουσα μελέτη για την ψυχολογία των κωμικών ηθοποιών και επικέντρωσαν την προσοχή τους σ’ αυτούς που ασχολούνται με το stand-up comedy, ένα είδος στο ειδικεύθηκε ο Ρόμπιν Ουίλιαμς. Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό British Journal of Psychiatry.

Στη μελέτη συμμετείχαν 523 κωμικοί (άνδρες-γυναίκες) από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τη Βρετανία.  Σύμφωνα με τους ερευνητές οι κωμικοί ηθοποιοί, και κυρίως όσοι ασχολούνται το stand-up comedy, εμφανίζουν συχνά ψυχωτικά στοιχεία στην προσωπικότητά τους και αυτό ακριβώς τους δίνει την ιδιαίτερη ικανότητα που έχουν να διασκεδάζουν τους ανθρώπους. Τα στοιχεία που χρειάζονται σε μια προσωπικότητα για να έχει χιούμορ και να το μεταδίδει, είναι παρόμοια -αν και σε πιο υγιή μορφή- με εκείνα που συναντώνται σε ψυχωτικούς ανθρώπους, όπως αυτοί που πάσχουν από σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη).

Η μελέτη έδειξε ότι οι κωμικοί ηθοποιοί εμφανίζουν, σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, περισσότερα ψυχωτικά στοιχεία. Έχουν συχνά διάσπαση της προσοχής και δυσκολία συγκέντρωσης, εσωστρεφή ανηδονία (μειωμένη ικανότητα απόλαυσης), δεν απολαμβάνουν τι στενές σχέσεις και εμφανίζουν μια εσωτερική παρόρμηση για αντικοινωνική συμπεριφορά.

Χιούμορ και κατάθλιψη

Αν και η σχιζοφρενική ψύχωση μπορεί να είναι επιζήμια για το χιούμορ, σε μια πιο ήπια μορφή μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα των ανθρώπων να συσχετίζουν παράξενα ή ασυνήθιστα πράγματα ή να σκέφτονται έξω από τα καθιερωμένα, γεγονός που, μεταξύ άλλων, γεννά το χιούμορ.

Οι κωμικοί τείνουν να είναι ελαφρώς απόμακροι, εσωστρεφείς άνθρωποι, που δεν θέλουν πάντα να βρίσκονται με κόσμο. Η κωμωδία γι’ αυτούς είναι ίσως μια διέξοδος, ένα είδος αυτοθεραπείας.

Προφανώς δεν ανήκουν όλοι οι κωμικοί ηθοποιοί ή οι άνθρωποι που έχουν ασυνήθιστο χιούμορ σε αυτή την κατηγορία, όμως φαίνεται πως υπάρχει μια τάση να έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά τους. Αυτή, άλλωστε, είναι η έννοια του θλιμμένου κλόουν, αναφέρει ο Γκόρντον Κλάριτζ μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Αυτοκτονίες

Οι stand up comedians στις ΗΠΑ μετρούν ορισμένες απώλειες τα τελευταία χρόνια εξαιτίας αυτοκτονιών.

Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του Ρίτσαρντ Τζον Κολάντζελο που ήταν πιο γνωστός ως Ρίτσαρντ Τζένι. Το 1989 είχε κερδίσει το βραβείο του καλύτερου κωμικού νυχτερινών κέντρων στις ΗΠΑ και ήταν συνέχεια καλεσμένος στα δημοφιλέστερα τηλεοπτικά σόου όπως το Tonight Show και στο Saturday Night Live.  Στις 10 Μαρτίου του 2007 σε ηλικία 50 ετών ο Κολάντζελο αυτοκτόνησε με ένα 38αρι περίστροφο στο σπίτι του στο Δυτικό Χόλιγουντ.

Μια άλλη περίπτωση είναι ο 45χρονος Ντρέικ Σάθερ που εκτός από πετυχημένος stand up comedian ήταν και σεναριογράφος. Στις 3 Μαρτίου του 2004, ο Σάθερ αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι.

Δείτε επίσης