Μερικές φορές οι γυναίκες που δεν έχουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αναπτύσσουν μία κατάσταση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η οποία ονομάζεται διαβήτης κύησης (gestational diabetes). Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος. Η γλυκόζη προέρχεται από τη διατροφή μας.
Ο διαβήτης κύησης μπορεί να συμβεί προσωρινά, όταν οι ορμόνες που εκκρίνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνουν την αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η παραγωγή της ινσουλίνης από το πάγκρεας παρεμποδίζεται από τη δράση των ορμονών που εκκρίνει ο πλακούντας. Για να αντεπεξέλθει το πάγκρεας είναι αναγκασμένο να δουλέψει περισσότερο, και να παράγει έως και διπλάσια ποσότητα ινσουλίνης. Μερικές φορές, όμως, δεν τα καταφέρνει, με αποτέλεσμα η γλυκόζη να μην απορροφάται ικανοποιητικά από τα μυικά κύτταρα και να κυκλοφορεί στο αίμα σε μεγαλύτερες ποσότητες από το φυσιολογικό.
Διάγνωση
Περίπου 2 με 6% των εγκύων γυναικών εμφανίζουν διαβήτη κυήσεως κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης από την 24η μέχρι την 28η εβδομάδα (στις ΗΠΑ στοιχεί του 2013 έδειξαν ότι το ποσοστό αυτό είναι πάνω από 8%). Οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Προληπτικά, όλες οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ελέγξουν το σάκχαρο τους μόλις επιβεβαιωθεί η εγκυμοσύνη. Αν το σάκχαρο νηστείας είναι φυσιολογικό στο πρώτο τρίμηνο, ο επόμενος έλεγχος γίνεται μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης.
H διάγνωση γίνεται με τη λεγόμενη καμπύλη σακχάρου. Για να ελεγχθεί εάν υπάρχει διαβήτης κύησης, κατά τη διάρκεια του έκτου μήνα (μεταξύ 26ης και 28ης εβδομάδας) γίνεται σε όλες τις εγκύους η εξέταση της ανοχής στη γλυκόζη. Πρόκειται για μια εξέταση που ανιχνεύει τα ποσοστά σακχάρου στο αίμα όταν η γυναίκα είναι νηστική, και μία, δύο και τρεις ώρες μετά τη λήψη 75 ml ή 100 ml γλυκόζης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μείνετε στο διαγνωστικό κέντρο για περίπου 3,5 ώρες και να σας πάρουν αίμα τέσσερις φορές. Η διάγνωση του διαβήτη γίνεται όταν δύο από τις τέσσερις τιμές είναι μεγαλύτερες από τις φυσιολογικές.
Η μορφή αυτή διαβήτη απαιτεί προσεκτικό έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Με τη βοήθεια ενός μηχανήματος που θα προμηθευτείτε από το φαρμακείο, θα πρέπει να μετράτε το “ζάχαρο” κάθε πρωί και μία ώρα μετά από τα γεύματα. Η τιμή πριν το πρωινό πρέπει να είναι κάτω από τα 95 mg/dl, μία ώρα μετά τα γεύματα κάτω από 140 mg/dl και δύο ώρες μετά τα γεύματα κάτω από 120/dl.
Αν οι τιμές της γλυκόζης δεν είναι φυσιολογικές, ίσως χρειαστεί να ξεκινήσετε θεραπεία με ινσουλίνη, η οποία στην εγκυμοσύνη χορηγείται με ένεση. Η διατροφή είναι το πρωτεύον βήμα στην αντιμετώπιση της κατάστασης ενώ ένα δεύτερο σημαντικό βήμα είναι η άσκηση.
Επιπτώσεις
Ο διαβήτης κυήσεως παρέρχεται συνήθως μετά τη γέννηση του μωρού, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο να εμφανίσετε τόσο εσείς σακχαρώδη διαβήτη αργότερα στη ζωή σας όσο και το παιδί σας. Περισσότερες από τις μισές γυναίκες που εμφανίζουν διαβήτη της κύησης αναπτύσσουν αργότερα διαβήτη τύπου 2 ενώ η ο κίνδυνος για το παιδί να εμφανίσει υψηλό “ζάχαρο” στην εφηβεία αυξάνεται περίπου 6 φορές σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη. Όταν όμως είναι ακόμα μωρό μπορεί να εμφανίσει υπογλυκαιμία.
Αν δεν διατηρήσετε υπό έλεγχο το σάκχαρο του αίματος σας, το περίσσευμα θα διαπεράσει τον πλακούντα και θα προκαλέσει αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα του εμβρύου. Αυτό με τη σειρά του ενεργοποιεί το πάγκρεας του εμβρύου για παραγωγή ινσουλίνης, η οποία δρα ως αυξητική ορμόνη. Τα μωρά που γεννιούνται από μητέρες οι οποίες έχουν σακχαρώδη διαβήτη είναι συχνά μεγάλα, ένα χαρακτηριστικό το οποίο περιπλέκει τον τοκετό και τη γέννηση.
Σε μια μελέτη όπου συμμετείχαν περισσότερες από 23.000 μη διαβητικές γυναίκες, φάνηκε πως όσο αυξάνονταν τα επίπεδα σακχάρου κατά την εγκυμοσύνη τόσο αυξανόταν και ο κίνδυνος να μεγαλώσει πολύ το έμβρυο ώστε να μην μπορεί να γεννηθεί με φυσιολογικό τοκετό και να χρησιμοποιείται καισαρική. Ίσως αποφασιστεί από το γιατρό σας η πρόωρη εγκυμοσύνη. Τα μωρά αυτά έχουν την τάση να παρουσιάζουν περισσότερες συγγενείς ανωμαλίες καθώς και προδιάθεση για σακχαρώδη διαβήτη.
Αν μάλιστα ο διαβήτης υπάρχει πριν από τη σύλληψη και το “ζάχαρο” δεν ρυθμίζεται καλά, τετραπλασιάζεται ο κίνδυνος να γεννηθεί το μωρό με σοβαρή συγγενή καρδιοπάθεια ή ανωμαλίες του νωτιαίου μυελού. Το πρόβλημα αφορά τόσο τις μητέρες που έχουν ζαχαρώδη διαβήτη τύπου 1 όσο και τύπου 2. Πάντως ο διαβήτης δεν επηρεάζει τη γονιμότητα. Να ξέρετε ότι οι γυναίκες που πάσχουν από διαβήτη είναι λιγότερο ικανοποιημένες από την ερωτική τους ζωή, συγκριτικά με τις υγιείς συνομήλικες τους. Δεν είναι ότι οι γυναίκες με διαβήτη δεν ενδιαφέρονται για σεξ, όμως έχουν περισσότερα ερωτικά προβλήματα γιατί το βάρος της νόσου επηρεάζει την ψυχολογία.
Ο διαβήτης κύησης υποχωρεί σχεδόν πάντα μετά την αφαίρεση του πλακούντα, αλλά μετά από 2-6 μήνες πρέπει να κάνετε πάλι μια εξέταση ανοχής στη γλυκόζη για να βεβαιωθείτε ότι τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα έχουν επιστρέψει στις φυσιολογικές τιμές.
Η εμφάνιση του διαβήτη κύησης εντάσσει τη μητέρα στην ομάδα υψηλού κινδύνου για την εκδήλωση διαβήτη τύπου 2 στην υπόλοιπη ζωή της. Γι’ αυτό πρέπει να ελέγχετε τακτικά το σάκχαρα και να κάνετε καμπύλη ανοχής στη γλυκόζη κάθε δύο χρόνια. Για να αποφύγετε αυτό το ενδεχόμενο να εκδηλώσετε διαβήτη τύπου 2 πρέπει να προσέχετε το βάρος σας, να κάνετε υγιεινή διατροφή αποφεύγοντας τη ζάχαρη, και να ασκείστε. Αν μείνετε ξανά έγκυος, οι πιθανότητες να εμφανίσετε διαβήτη κύησης για δεύτερη φορά είναι 65%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια μελέτη συνέδεσε τη υπερβολική πρόσληψη σιδήρου μέσω συμπληρωμάτων με τον διαβήτη κύησης.
