Σπονδύλωση (spondylosis) είναι η πάθηση κατά την οποία με την πρόοδο της ηλικίας η σπονδυλική στήλη γίνεται δύσκαμπτη και χάνει την ευλυγισία της. Η αυχενική και οσφυϊκή σπονδύλωση αποτελούν αιτίες έντονου πόνου στη μέση και τρίτη ηλικία. Ο κατάλληλος γιατρός είναι ο ορθοπεδικός.
O όρος σπονδύλωση δεν είναι από τους καλύτερους στην ιατρική διότι είναι γενικός και δεν μπορεί να καταλάβει κάποιος τι σημαίνει. Αναφέρεται και ως εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων ή οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης. Δεν πρόκειται για την ίδια νόσο με την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.
Αιτίες
Η σπονδύλωση μπορεί να θεωρηθεί ως αποτέλεσμα της υπερβολικής φθοράς λόγω χρήσης, τραυματισμού ή απλά της γήρανσης. Παρατηρείται συχνότερα στην οσφυϊκή μοίρα (στη μέση) και την αυχενική μοίρα (στον αυχένα) της σπονδυλικής στήλης.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από περισσότερα από 26 οστά, εκ των οποίων τα 24 ονομάζονται σπόνδυλοι. Έχετε 7 αυχενικούς σπονδύλους στο λαιμό, 12 θωρακικούς σπονδύλους στην πλάτης και 5 οσφυϊκούς σπονδύλους στη μέση. Τα άλλα δύο οστά είναι το ιερό οστό, που αποτελείται από 5 ενωμένους σπονδύλους ανάμεσα στα οστά της λεκάνης, και ο κόκκυγας που αποτελείται από 3-5 ενωμένα οστά. Ανάμεσα στους σπονδύλους υπάρχουν οι χόνδρινοι δίσκοι που περιέχουν μία μαλακή ουσία που μοιάζει με ζελέ. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι αποτελούν “μαξιλαράκια” απόσβεσης των κραδασμών.
Όποια και αν είναι η αιτία της σπονδύλωσης, υπάρχει εκφύλιση όλων των ανατομικών δομών της σπονδυλικής στήλης συμπεριλαμβανομένων των μεσοσπονδυλίου δίσκων, των σπονδύλων, των αρθρικών αποφύσεων και των συνδέσμων. Οι χόνδρινοι δίσκοι μεταξύ των σπονδύλων φθείρονται και ο χώρος ανάμεσα τους μειώνεται.
Με την εξέλιξη της σπονδύλωσης, ο οργανισμός δημιουργεί οστικούς σχηματισμούς που είναι γνωστοί ως οστεόφυτα, προκειμένου να βοηθήσει στην υποστήριξη των εκφυλισμένων αρθρώσεων. Τα οστεόφυτα όμως προκαλούν διόγκωση των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης και σπονδυλική στένωση. Το αποτέλεσμα είναι πόνος και δυσκαμψία.
Κάποιοι από αυτούς τους δίσκους, στα πλαίσια της εκφύλισης της νόσου, θα οδηγηθούν σε κήλες του δίσκου (δισκοκήλη), δηλαδή θα σπάσει ο ινώδης δακτύλιος κάποιου δίσκου και το εσωτερικό του θα μετατοπισθεί στον σπονδυλικό σωλήνα όπου και θα πιέσει τον νωτιαίο μυελό ή τις νωτιαίες ρίζες (νεύρα), με αποτέλεσμα τα συμπτώματα να προέρχονται πλέον από τα νεύρα.
Συμπτώματα
Για την οσφυϊκή σπονδύλωση τα συμπτώματα είναι:
- Πόνος και ευαισθησία στη μέση.
- Δυσκολία στην κίνηση της μέσης.
- Πόνος στο πίσω μέρος των μηρών κατά την ορθοστασία.
- Σε ελαφριές περιπτώσεις κανένα σύμπτωμα.
Για την αυχενική σπονδύλωση τα συμπτώματα είναι:
- Κεφαλαλγία
- Δυσκαμψία
- Πόνος στον αυχένα
- Πόνος στα χέρια
- Αστάθεια στο περπάτημα
Διάγνωση
Η ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης μπορεί να αποκαλύψει πολλές φορές την κατάσταση των σπονδύλων. Αν είχατε δισκοκήλη, μπορεί να είστε πιο ευάλωτοι στη σπονδύλωση.
Πόσο σοβαρή είναι η σπονδύλωση; Για πολλά άτομα η πάθηση δεν είναι σοβαρή, όμως η προσαρμογή στην αντιμετώπιση της ενόχλησης απαιτεί χρόνο. Σε σπάνιες περιπτώσεις η σπονδυλωση στο κάτω μέρος της μέσης (οσφυϊκή σπονδύλωση) μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία με τον έλεγχο των ούρων και των κοπράνων και με τη βάδιση.
Θεραπεία
Ανάλογα με τη βαρύτητα της πάθησης και τα συμπτώματα ο γιατρός μπορεί να συστήσει ένα συνδυασμό φυσικοθεραπείας, μέτρων προσωπικής φροντίδας, όπως η εφαρμογή θερμότητας, κρύου και απαλό μασάζ, και παυσίπονων.
