Στο σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα (Carpal Tunnel Syndrome) υπάρχει πίεση σε ένα νεύρο του καρπού και λέγεται μέσο νεύρο. Η πάθηση είναι κυρίως ενοχλητική παρά επικίνδυνη, και αν δεν θεραπευτεί από μόνη της, διατρέχει χρονικό διάστημα 5-10 ετών οπότε τα ενοχλήματα σταματούν μεν, αλλά στα χέρια παραμένουν ατροφίες και μυϊκή αδυναμία. Αυτός είναι ο λόγος που είναι απαραίτητη η θεραπεία.
Το μέσο νεύρο, μαζί με τους τένοντες που λυγίζουν τα δάκτυλα του χεριού, περνάει μέσα από ένα στενό «πέρασμα» στον καρπό που λέγεται καρπιαίος σωλήνας. Ο καρπιαίος σωλήνας, που περιβάλλεται από οστά και συνδέσμους, προστατεύει τα νεύρα και τους τένοντες που εκτείνονται προς το χέρι.
Εάν ο καρπιαίος σωλήνας για κάποια αιτία δέχεται πίεση, ή αν ο χώρος του σωλήνα μειωθεί, ασκείται πίεση στο νεύρο που έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζεται πόνος ή μούδιασμα στο χέρι και σε προχωρημένο στάδιο, αδυναμία στο χέρι. Μπορεί επίσης να χαθεί η ικανότητα σύλληψης λεπτών αντικειμένων (καρφίτσες κλπ).
Το οίδημα ή η φλεγμονή των ιστών μέσα στο σωλήνα μπορεί να συμπιέσουν το μέσο νεύρο. Το μέσο νεύρο παρέχει αισθητικότητα στον αντίχειρα, στο δείκτη, στο μέσο δάκτυλο και σε μέρος του παράμεσου (όχι όμως στο μικρό δάχτυλο). Πίεση στο νεύρο προκαλεί το συγκεκριμένο μούδιασμα και τον πόνο που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα. Πολλές φορές προσβάλλει και τους δύο καρπούς.
Αν και το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα εκδηλώνεται συχνά χωρίς συγκεκριμένη αιτία, διάφοροι παράγοντες μπορεί να σας προδιαθέσουν για αυτό. Αυτοί είναι η αρθρίτιδα, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η εγκυμοσύνη και κάποια επαγγέλματα που απαιτούν πιεστικές επαναλαμβανόμενες κινήσεις των χεριών.
Συμπτώματα
Το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα είναι μια αρκετά συχνή πάθηση που προσβάλλει συνήθως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Η αναλογία γυναικών – ανδρών είναι 5:1.
Tο σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα μπορεί να προσβάλει μαραγκούς, κρεοπώλες, πιανίστες, μηχανικούς και περιστασιακά παίκτες γκολφ, χειριστές κανό και ποδηλάτες. Επίσης προσβάλει αυτούς που χρησιμοποιούν πολλές ώρες το πληκτρολόγιο του υπολογιστή, καταπονώντας τον καρπό τους.. Ο κοινός παράγοντας είναι η εκτέλεση επαναλαμβανόμενων πιεστικών κινήσεων με λυγισμένο καρπό.
Σημεία και συμπτώματα
- Μούδιασμα ή αίσθηση μυρμηγκιάσματος στα δάχτυλα και στην παλάμη, ιδιαίτερα στον αντίχειρα, στο δείκτη και στο μεσαίο δάχτυλο. Αυτό συμβαίνει συχνά το πρωί μετά το ξύπνημα.
- Πόνος στον καρπό που μπορεί να εκτείνεται μέχρι τον πήχη, την παλάμη ή τα δάκτυλα.
- Μούδιασμα ή πόνος που χειροτερεύουν τη νύκτα και μπορεί να είναι αρκετά έντονοι ώστε να σας ξυπνήσουν.
- Αδυναμία στο χέρι.
Τα συμπτώματα συνήθως γίνονται χειρότερα κατά τη νύχτα.
Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα μπορεί να συνοδεύει κάποιες ενδοκρινικές παθήσεις, όπως το διαβήτη, τη μεγαλακρία και σπανίως τον υποθυρεοειδισμό και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες που πλησιάζουν τη μέση ηλικία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα που βοηθάει στη διάγνωση είναι ότι το μούδιασμα στα δάχτυλα δεν περιλαμβάνει το μικρό δάκτυλο. Ο γιατρός μπορεί να εκτελέσει συγκεκριμένες εξετάσεις, για να εξακριβώσει αν τα ηλεκτρικά σήματα που ταξιδεύουν μέσα στο μέσο νεύρο καθυστερούν στον καρπιαίο σωλήνα, κάτι που δείχνει ότι το νεύρο έχει συμπιεστεί.
Το μυρμήγκιασμα ή οι σουβλιές στο χέρι ή στον πήχη μετά από ελαφρό χτύπημα του καρπού μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα. Επιπλέον, μπορεί να υπάρξει απώλεια όγκου στους μυς του αντίχειρα.
Πόσο σοβαρό είναι το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα; Η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να σας ανακουφίσει από τον πόνο και το μούδιασμα και συνήθως προλαμβάνει τη μόνιμη βλάβη στο χέρι και στον καρπό. Αν δεν αντιμετωπιστεί, το σύνδρομο μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη του νεύρου και του μυός.
Θεραπεία
Η συντηρητική θεραπεία γίνεται συνήθως με την αποφυγή ή με την τροποποίηση κάποιων δραστηριοτήτων. Ο νάρθηκας είναι συχνά ωφέλιμος, ιδιαίτερα στην ανακούφιση του νυχτερινού πόνου, εμποδίζοντας τον καρπό να λυγίσει και να πιέσει το μέσο νεύρο στον καρπιαίο σωλήνα. Η εφαρμογή πάγου και οι διατάσεις των μυών του καρπού μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα.
Φάρμακα. Η παρακεταμόλη (Depon κ.ά.) ή τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως είναι η ιβουπροφαίνη (Brufen κ.ά.), η ναπροξαίνη (Naprosyn κ.ά.) ή η ασπιρίνη, μπορεί να βοηθήσουν στην υποχώρηση των ενοχλήσεων.
Αν οι πιο συντηρητικές στρατηγικές αποτύχουν, ο γιατρός μπορεί να κάνει μία ένεση στην περιοχή με ένα κορτικοστεροειδές φάρμακο, όπως είναι η κορτιζόνη. Αν το πρόβλημα συνεχίζει να υφίσταται, ο γιατρός μπορεί να συστήσει εγχείρηση.
Εγχείρηση. Όταν τα συμπτώματα του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα επιμένουν παρά τις θεραπείες, η επέμβαση για το άνοιγμα του σωλήνα και τη δημιουργία περισσότερου χώρου για το μέσο νεύρο μπορεί να αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Συχνά αυτή η εγχείρηση μπορεί να γίνει με ένα μικρό όργανο που λέγεται ενδοσκόπιο (πριν 15 χρόνια το σύνδρομο αντιμετωπιζόταν με ανοιχτό χειρουργείο κατά την διάρκεια του οποίου γίνονταν τομή 7-8 εκατοστών, αργότερα εμφανίσθηκε η ελάχιστα επεμβατική ανοικτή μέθοδος με τομή 3-5 εκατοστών και τελικά σήμερα επικρατεί στο δυτικό κόσμο η ενδοσκοπική διάνοιξη).
Η ενδοσκοπική χειρουργική μέθοδος προσφέρει σημαντικά οφέλη στον ασθενή και πραγματοποιείται μέσα από οπή 1-2 εκατοστών, με χρήση ενδοσκοπικού εργαλείου, το οποίο φέρει αυτόματο μικρό-μαχαιρίδιο και μια μικρή κάμερα, για να έχει ο χειρουργός άμεση και καθαρή εικόνα.
Στο εξωτερικό, οι επεμβάσεις για την αντιμετώπιση του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα γίνονται κατά 90% με την ενδοσκοπική μέθοδο, ενώ με την παλαιά μέθοδο ( ανοιχτό χειρουργείο με μεγάλη τομή) αντιμετωπίζονται οι πολύ βαριές περιπτώσεις με συγκεκριμένες επιπλοκές.
Η πλήρης λειτουργία του καρπού και του χεριού επιστρέφει συνήθως μέσα σε λίγες εβδομάδες (στις δύο εβδομάδες αφαιρούνται τα ράμματα). Σε μερικές περιπτώσεις ωστόσο μπορεί να επιμένει κάποιο μούδιασμα και δεν είναι απίθανο να εξακολουθούν να υπάρχουν ενοχλήσεις σε κάποιες δραστηριότητες.
Πρόληψη
Όταν συμμετέχετε σε δραστηριότητες που απαιτούν επαναλαμβανόμενες πιεστικές κινήσεις με τους καρπούς λυγισμένους, πάρτε ορισμένες προφυλάξεις για να αποφύγετε την υπερκόπωση του καρπού.
Να διακόπτετε κάθε 15 με 20 λεπτά, να τεντώνετε απαλά και να λυγίζετε τα χέρια και τα δάχτυλα. Αν είναι δυνατό, αλλάξτε δραστηριότητα και κάντε κάτι διαφορετικό για λίγα λεπτά κάθε ώρα. Αποφύγετε να σφίγγετε τα δάχτυλα με δύναμη, όταν οδηγείτε, γράφετε ή όταν χρησιμοποιείτε μικρά εργαλεία. Η χρήση μαλακού καλύμματος που αυξάνει το πάχος και προσαρμόζεται στα στυλό, στα μολύβια και στα εργαλεία μπορεί να βοηθήσει.
