Οι κακώσεις του γόνατος προκαλούνται από διάφορους λόγους. Οι οξείς τραυματισμοί στο γόνατο συμβαίνουν συνήθως κατά τη διάρκεια αθλημάτων. Επίσης, η χρήση και η φθορά με τον καιρό μπορεί να προκαλέσουν στο γόνατο χρόνια προβλήματα, όπως οστεοαρθρίτιδα της άρθρωσης του γόνατος.
Αν το γόνατο τραυματιστεί, ο γιατρός θα το εξετάσει πιθανότατα σε διάφορες θέσεις, για να εκτιμήσει την εσωτερική δομή της άρθρωσης και τη ζημιά που έχει υποστεί. Οι κλασικές είναι μία μέθοδος εκτίμησης ενός τραυματισμού στο γόνατο. Η μαγνητική τομογραφία παρέχει πιο λεπτομερή απεικόνιση των δομών του γόνατος όπως και των μαλακών ιστών.
Ένα άλλο διαγνωστικό εργαλείο είναι η αρθροσκόπηση, μία διαδικασία κατά την οποία ο γιατρός εξετάζει το εσωτερικό της άρθρωσης του γόνατος εισάγοντας ένα μικρό σωλήνα που περιέχει κάμερα με οπτικές ίνες μέσα από μία μικρή τομή στο γόνατο.
Η σοβαρότητα ενός τραυματισμού στο γόνατο εξαρτάται από το είδος της ζημιάς που υπέστη η άρθρωση. Οι περισσότεροι τραυματισμοί ανήκουν σε μία από τις τρεις κατηγορίες: ρήξη μηνίσκου, ρήξη συνδέσμου ή ενδαρθρικά θραύσματα. Καθένας από αυτούς τους τραυματισμούς μπορεί να προκαλέσει πόνο και πρήξιμο στην άρθρωση του γόνατος.
Ρήξη μηνίσκου. Ο μηνίσκος έχει δρεπανοειδές σχήμα που βρίσκεται ανάμεσα στα άκρα των οστών του μηρού και της κνήμης. Κάποιοι τύποι κακώσεων από πρόσκρουση και περιστροφή μπορούν να προκαλέσουν ρήξη στο μηνίσκο προκαλώντας πόνο στην άρθρωση.
Κάποιες φορές ακούγεται ένας ήχος τη στιγμή του τραυματισμού. Συχνά η ρήξη μηνίσκου προκαλεί την κατάρρευση του ατόμου εξαιτίας του οξέος έντονου πόνου στο γόνατο. Σε κάποιες περιπτώσεις το άτομο θα μπορέσει να ξανασηκωθεί και να επιστρέψει στις δραστηριότητες, αλλά το πιο πιθανό είναι η ρήξη να προκαλέσει πρήξιμο και επίμονο πόνο.
Ρήξη συνδέσμου. Οι σύνδεσμοι είναι πυκνές δέσμες ιστού που περιβάλλουν την άρθρωση και παρέχουν σταθερότητα. Κάποιες φορές ένας σύνδεσμος στο γόνατο μπορεί να διαταθεί και να κοπεί προκαλώντας αμέσως πόνο, ευαισθησία στο σημείο της κάκωσης και πρήξιμο στο γόνατο.
Ενδαρθρικά θραύσματα. Σε κάποιες κακώσεις στο γόνατο μέρη χόνδρου ή οστού αποκόπτονται από την κανονική τους θέση και επιπλέουν στο χώρο της άρθρωσης. Το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο με αυτό ενός μολυβιού που σφηνώνει στο μεντεσέ της πόρτας. Ακόμα και ένα μικρό θραύσμα ελεύθερου χόνδρου μπορεί να σφηνώσει και να μπλοκάρει την άρθρωση του γόνατος προκαλώντας πόνο.
Θεραπεία
Η θεραπεία της κάκωσης στο γόνατο εξαρτάται από το είδος της κάκωσης. Για τις σχετικά μικρές κακώσεις η κατάλληλη προσέγγιση θεραπείας είναι: προστασία, ανάπαυση, πάγος, συμπίεση και ανύψωση. Πρέπει να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε το γόνατο μετά τον τραυματισμό. Τοποθετήστε πάγο και συμπιέστε, για να περιορίσετε το πρήξιμο, και κρατήστε το πόδι ανυψωμένο για να βοηθήσετε στη μείωση του πόνου και του πρηξίματος.
Αν η άρθρωση του γόνατος έχει υποστεί σοβαρή βλάβη, μπορεί να χρειαστεί εγχείρηση. Ένα οστό που έχει μετακινηθεί ή έχει πάθει κάταγμα μπορεί να χρειαστεί επανατοποθέτηση. Μπορεί να χρειαστεί να συνδεθεί ξανά ο σύνδεσμος που έχει κοπεί. Συχνά η βλάβη μπορεί να διορθωθεί χειρουργικά με μία ενδοσκοπική διαδικασία που ονομάζεται αρθροσκόπηση, η οποία γίνεται με μικρές τομές στο γόνατο αντί για μία μεγάλη τομή. Η αρθροσκόπηση προκαλεί μικρότερες βλάβες από την κλασική εγχείρηση, κάτι που μπορεί να σημαίνει ταχύτερη ανάρρωση.
Ανάρρωση. Μετά την εγχείρηση ο γιατρός μπορεί να βάλει ένα νάρθηκα ή έναν κηδεμόνα για μικρό χρονικό διάστημα. Όταν θα επιτρέπεται η κίνηση του γόνατος, θα αρχίσετε ένα πρόγραμμα ασκήσεων για την αποκατάσταση του εύρους κίνησης και την ενδυνάμωση της άρθρωσης. Μπορεί να σας συστήσει έναν ειδικό φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης ή έναν φυσικοθεραπευτή που θα επιβλέπει την αποκατάσταση.
H αρθροσκόπηση
Αρθροσκόπηση σημαίνει εξετάζω μια άρθρωση. Ο ορθοπεδικός με τη βοήθεια μιας κάμερας διαμέτρου 3-5 mm έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει το εσωτερικό μιας άρθρωσης χρησιμοποιώντας το αρθροσκόπιο.
To αρθροσκόπιο αποτελείται από ένα λεπτό σωλήνα, ένα οπτικό σύστημα με μεγεθυντικούς φακούς και μία πηγή φωτός με οπτικές ίνες. Η αρθροσκόπηση είναι ουσιαστικά μια ιατρική επέμβαση. Πριν την επέμβαση χορηγείται τοπική ή γενική αναισθησία. Στη συνέχεια ο χειρουργός κάνει μία μικρή τομή σε μια συγκεκριμένη άρθρωση, για να εισαγάγει το αρθροσκόπιο. Γίνονται και άλλες μικρές τομές, όπου χρειαστεί, για την εισαγωγή των χειρουργικών εργαλείων. Συχνά οι τομές είναι τόσο μικρές, που δεν απαιτούνται ράμματα.
Μπορεί πριν την αρθροσκόπηση να γίνει έγχυση φυσιολογικού ορού στο χώρο της άρθρωσης, για να διογκωθεί και να βελτιωθεί η ορατότητα. Όταν φτάσει το αρθροσκόπιο στη θέση του, ο χειρουργός μπορεί να κοιτάξει το εσωτερικό της άρθρωσης σε μία οθόνη. Μικρά όργανα μπορεί να εισαχθούν στην άρθρωση, για να αφαιρέσουν κομμάτια του χόνδρου ή του οστού που επιπλέουν, να διορθώσουν το μηνίσκο ή να ανασκευάσουν τους συνδέσμους.
Πριν την κατασκευή του αρθροσκόπιου το 1972 οι κακώσεις του γόνατος και των άλλων αρθρώσεων απαιτούσαν συχνά κλασική εγχείρηση με μεγάλη τομή. Αυτό το είδος της εγχείρησης απαιτούσε συχνά παρατεταμένη παραμονή στο νοσοκομείο και μακρά επίπονη περίοδο ανάρρωσης. Αν και κάποιες παθήσεις των αρθρώσεων εξακολουθούν να χρειάζονται τομές για το άνοιγμα και την αποκατάσταση της άρθρωσης, οι γιατροί μπορούν σήμερα να διορθώσουν πολλές κακώσεις με τη χρήση του αρθροσκόπιου.
Η ανάρρωση από την αρθροσκόπηση απαιτεί γενικά λιγότερο χρόνο από την κλασική επέμβαση. Πολλά άτομα επιστρέφουν στο σπίτι τους την ίδια ημέρα. Χρειάζεται προσοχή, για να μην εκτεθεί η άρθρωση σε έντονη σωματική δραστηριότητα για αρκετές εβδομάδες μετά την επέμβαση. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να επιστρέψουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες.
