Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Νeuron από τον Σάμιουελ Γουάνγκ, αναπληρωτή καθηγητή Μοριακής Βιολογίας και Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και τους συνεργάτες του, υποστηρίζει ότι οι βλάβες στην παρεγκεφαλίδα κατά την εμβρυϊκή ζωή ή την πρώιμη παιδική ηλικία μπορούν να είναι αιτία του αυτισμού.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα παιδί που έχει βλάβη στην παρεγκεφαλίδα κατά τη γέννηση αντιμετωπίζει κίνδυνο για διαταραχή του αυτιστικού φάσματος αντίστοιχο με εκείνον που διατρέχει ένας καπνιστής για καρκίνο του πνεύμονα.
H παρεγκεφαλίδα είναι υπεύθυνη στην αρχή της ζωής για την επεξεργασία πολύπλοκων αισθητηριακών πληροφοριών με αποτέλεσμα να παίζει τελικά σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη φυσιολογικών κοινωνικών σχέσεων. Η μάζα της είναι μικρή – αντιστοιχεί μόλις στο 10% της μάζας ολόκληρου του εγκεφάλου – και εμπλέκεται σε λειτουργίες που σχετίζονται κυρίως με την κινητικότητα, όπως ο συντονισμός των κινήσεων.
Ωστόσο ο Γουάνγκ θεωρεί πως στην αρχή της ζωής του παιδιού η παρεγκεφαλίδα έχει πολύ πιο ευρύ ρόλο καθώς συνδέεται και με την κοινωνική ανάπτυξη. «Ορισμένα κλινικά στοιχεία και ευρήματα πειραμάτων σε ζώα έχουν δείξει σύνδεση της παρεγκεφαλίδας με τον αυτισμό εδώ και χρόνια», λέει ο Γουάνγκ. «Τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με όσα γράφουν τα εγχειρίδια Ιατρικής στα οποία αναφέρεται ότι η παρεγκεφαλίδα ελέγχει μόνο την επεξεργασία της κίνησης. Σε κάποιο επίπεδο οι ερευνητές παγιδεύτηκαν από το στενό πλαίσιο που είχαν μάθει στο Πανεπιστήμιο».
Στη μελέτη δίνεται το παράδειγμα απόκρισης ενός παιδιού στο χαμόγελο του γονέα του. Δεν υπάρχει ανταμοιβή σε ένα χαμόγελο, και έτσι το χαμόγελο από μόνο του δεν ενεργοποιεί τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ανταμοιβή. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου η παρεγκεφαλίδα αρχίζει να συσχετίζει το χαμόγελο του γονέα με άλλες επιβραβεύσεις, όπως η τροφή, και συνδέει τις περιοχές του εγκεφάλου που αντιλαμβάνονται το χαμόγελο με εκείνες που σχετίζονται με την ανταμοιβή. Αν όμως ένα παιδί εμφανίζει βλάβη στην παρεγκεφαλίδα κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής του, δεν θα είναι σε θέση να κάνει τη σύνδεση μεταξύ του χαμόγελου και της ανταμοιβής, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει σοβαρά η κοινωνική του ανάπτυξη.
Πριν από τη γέννηση ο αυτισμός
Παρότι ο Γουάνγκ δεν αποκλείει ένας τραυματισμός της παρεγκεφαλίδας στα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού να είναι η αιτία του αυτισμού, θεωρεί ότι είναι πιο πιθανό στη «ρίζα» της διαταραχής να βρίσκεται ένας τραυματισμός στην εμβρυϊκή ζωή. «Τα στοιχεία μαρτυρούν ότι μέχρι τη στιγμή της γέννησης σχεδόν όλοι οι παράγοντες κινδύνου για διαταραχή του αυτιστικού φάσματος έχουν ήδη εμφανιστεί», σημειώνει ο Γουάνγκ.
Ο καθηγητής ελπίζει ότι θα προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, που δεν είναι άλλο από νέες οδούς στη θεραπεία της διαταραχής. «Στην περίπτωση του αυτισμού, η παρεγκεφαλίδα στην αρχή της ζωής μπορεί να αποτελέσει στόχο μελλοντικής παρέμβασης» καταλήγει.
Να σημειωθεί ότι μια άλλη πρόσφατη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αιτία του αυτισμού είναι οι πολλές νευρικές συνάψεις που υπάρχουν στο εγκέφαλο.
