Η έντονη σωματική άσκηση κάνει καλό σχεδόν σε όλο το σώμα, εκτός ίσως από τα δόντια, σύμφωνα με μια γερμανική μελέτη που προκάλεσε έκπληξη.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό, The Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports και διαπίστωσε ότι η έντονη άσκηση μπορεί να προσκαλέσει οδοντικά προβλήματα μειώνοντας την παραγωγή του σάλιου και κάνοντάς το περισσότερο αλκαλικό.
Υπήρξαν υπαινιγμοί και κατά το παρελθόν ότι οι αθλητές ίσως έχουν αυξημένο κίνδυνο για τερηδόνα και άλλα προβλήματα στοματικής υγιεινής.
Για παράδειγμα, σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 στο περιοδικό British Journal of Sports Medicine, οι οδοντίατροι, οι οποίοι εξέτασαν 278 αθλητές των Ολυμπιακούς Αγώνων του 2012 στο Λονδίνο, έγραψαν ότι πλειονότητα εμφανίζει “κακή στοματική υγεία”. Παρατήρησαν φθορές δοντιών, ουλίτιδα και διάβρωση του σμάλτου. Οι αθλητές προέρχονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, καθώς και από λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές του κόσμου. Οι περισσότεροι είχαν πρόσβαση σε καλής ποιότητας οδοντιατρική περίθαλψη, αν και πολλοί δεν είχαν επισκεφθεί οδοντίατρο τον τελευταίο χρόνο.
Η μελέτη αυτή δεν εξέτασε γιατί οι αθλητές είχαν οδοντιατρικά προβλήματα, αν και πολλοί θα μπορούσαν να υποθέσουν ότι αιτία είναι τα αθλητικά ποτά που περιέχουν ζάχαρη.
Σάλιο και αλκαλικότητα
Για να καταλάβουν καλύτερα τι συμβαίνει μέσα με τα στόματα των αθλητών, ερευνητές από την οδοντιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Νοσοκομείου της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία συνέκριναν τα δόντια 35 αθλητών τριάθλου και 35 ατόμων που δεν ήταν αθλητές.
Οι εθελοντές επισκέφθηκαν το οδοντοτεχνικό εργαστήριο του Νοσοκομείου της Χαϊδελβέργης για μια πλήρη εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής του σάλιου τους. Επιπλέον συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με τη διατροφή τους, και της κατανάλωσης αθλητικών ποτών. Δεκαπέντε από τους αθλητές έτρεξαν επίσης έντονα για περίπου 35 λεπτά και το σάλιο τους συλλέχθηκε αρκετές φορές. Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέκριναν τα δόντια και το σάλιο των δύο ομάδων.
Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, οι αθλητές έδειξαν σημαντικά μεγαλύτερη διάβρωση του σμάλτου των δοντιών τους. Επίσης έτειναν να έχουν περισσότερα δόντια με τερηδόνα, κάτι που αυξανόταν ανάλογα με τα χρόνια προπόνησης ενός αθλητή. Οι ερευνητές δεν βρήκαν συσχέτιση μεταξύ των σακχαρούχων ποτών ή άλλων στοιχείων της διατροφής των αθλητών και τη στοματική τους υγεία.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι κατά την διάρκεια της προπόνησης, η ποσότητα σάλιου που παρήγαγαν οι αθλητές προοδευτικά μειωνόταν, πράγμα που σημαίνει ότι απέκτεισαν ξηροστομία, ανεξάρτητα από το εάν κατανάλωναν νερό ή άλλα ποτά στη διάρκεια της προπόνησης. Επίσης, η χημική σύνθεση του σάλιου άλλαξε και έγινε περισσότερο αλκαλική καθώς η προπόνηση συνεχιζόταν. Πιστεύεται ότι η αυξημένη αλκαλικότητα στο σάλιο συμβάλει στην ανάπτυξη των πλακών πέτρας στα δόντια.
Η έκταση των μεταβολών στο σάλιο των αθλητών κατά τη διάρκεια μιας προπόνησης αποτέλεσε έκπληξη, δήλωσε η δρ Cornelia Frese, οδοντίατρος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Χαϊδελβέργης, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης. “Είχαμε πιστέψει ότι τα αθλητικά ποτά και η διατροφή ενδέχεται να έχουν την πιο επιβλαβή επίδραση προκαλώντας τερηδόνα, αλλά δεν είδαμε καμία άμεση σύνδεση μεταξύ τους. Αντ’ αυτού, παρατηρήσαμε οι αλλαγές στο σάλιο κατά τη διάρκεια της άσκησης. Το σάλιο έχει μια πολύ προστατευτική λειτουργία για τα δόντια. Οι χημικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σάλιο μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα”.
Η Frese προειδοποιεί πάντως ότι η μελέτη ήταν μικρή και ότι οι αθλητές της μελέτης ακολουθούσαν σκληρή προπόνηση περίπου 9 ώρες την εβδομάδα.
“Το μόνο που μπορούμε να πούμε με βάση τα δεδομένα από την ομάδα αυτή”, είπε, “είναι ότι η παρατεταμένη προπόνηση αντοχής μπορεί να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τη στοματική υγεία. Το αν η λιγότερο συχνή έντονη άσκηση μπορεί να επηρεάσει τη στοματική υγεία είναι άγνωστο”.
Όσον αφορά την πρόληψη, το πόσιμο νερό κατά τη διάρκεια της άσκησης θα μπορούσε να είναι μια αρχή, παρόλο που η σύνδεση μεταξύ ενυδάτωσης και στοματικής υγείας δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη.
Αν είστε αθλητής αντοχής, επισκεφθείτε έναν οδοντίατρο με ειδικότητα στην αθλητική οδοντιατρική.
