Η σεξουαλική δυσλειτουργία των γυναικών διαιρείται σε τέσσερις κατηγορίες: Μειωμένη ερωτική επιθυμία, διαταραχή της διέγερσης, διαταραχή στον οργασμό και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία). Οι κατηγορίες έχουν πολλά κοινά σημεία μεταξύ τους.
Ο πιο συνηθισμένος τύπος σεξουαλικής διαταραχής στις γυναίκες είναι η μειωμένη ερωτική επιθυμία, που σημαίνει ότι μια γυναίκα έχει μειωμένη ερωτική διάθεση ή έλλειψη σεξουαλικής παρόρμησης. Δε σκέπτεται ούτε έχει φαντασιώσεις για το σεξ. Μπορεί να κάνει σεξ και να έχει οργασμό, αλλά να λείπει η επιθυμία. Η κατάσταση αυτή θεωρείται διαταραχή, μόνο αν η γυναίκα ενοχλείται από αυτή.
Πριν από λίγα χρόνια, οι επιστήμονες πίστευαν ότι για να αισθανθεί μια γυναίκα σεξουαλική διέγερση, θα πρέπει πρώτα να αισθανθεί επιθυμία: να κάνει σεξουαλικές σκέψεις, να αισθάνεται ορμή και να έχει φαντασιώσεις. Ενώ κάτι τέτοιο φαίνεται να ισχύει για τους άνδρες, ορισμένες μελέτες έδειξαν πως δεν ισχύει για σημαντικό ποσοστό γυναικών. Μια μελέτη μάλιστα (Basson, 2003) έδειξε ότι η πλειονότητα των παντρεμένων γυναικών προχωρούν σε ερωτική επαφή χωρίς να προϋπάρχει η επιθυμία, η οποία έρχεται στη συνέχεια.
Κατά μέσο όρο οι άνδρες επιθυμούν να κάνουν σεξ πιο συχνά από τις γυναίκες. Το ότι ο σύντροφος σας έχει επιθυμία πιο συχνά από εσάς δε σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε πρόβλημα. Απλώς, δείχνει τη διαφορά μεταξύ σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει η παροχή συμβουλών που μπορεί να οδηγήσουν σε καλύτερη κατανόηση μεταξύ σας. Πάντως, φαίνεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών, τουλάχιστον το 10% (μια έρευνα του 2005 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Canadian Medical Association ανέφερε ένα ποσοστό της τάξεως του 35%) παρουσιάζει μειωμένη ερωτική επιθυμία.
Η μειωμένη ερωτική επιθυμία δε σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά ψυχολογικά σε σάς ή στη σχέση σας. Σχεδόν κάθε γυναίκα έχει νιώσει πτώση στην libido κάποια στιγμή της ζωής της. Είναι συνηθισμένη μετά την εγκυμοσύνη, όταν πολλές νέες μητέρες κουράζονται και εξαντλούν την ενεργητικότητα τους στο μωρό, οπότε δεν τους μένουν πολλές δυνάμεις για σεξ.
Η μειωμένη ερωτική επιθυμία μπορεί να είναι παροδική. Όμως μειωμένη ή επίμονη έλλειψη επιθυμίας μπορεί να προκαλέσουν στενοχώρια, να δημιουργήσουν προβλήματα στην εικόνα της γυναίκας για τον εαυτό της, να βλάψουν τη ζωή των δύο συντρόφων και τελικά το γάμο.
Σημεία και συμπτώματα
- Μειωμένη ή ανεπαρκής ερωτική επιθυμία, όπως υποτροπιάζουσα ή μακροχρόνια έλλειψη σεξουαλικών σκέψεων ή φαντασιώσεων.
- Ανεπαρκής επιθυμία, για να διατηρηθεί το ενδιαφέρον για σεξουαλική δραστηριότητα.
- Απόγνωση για την έλλειψη επιθυμίας.
Αιτίες
Η μειωμένη ερωτική επιθυμία εκδηλώνεται και στον άντρα, αν και λιγότερο συχνά σε σχέση με τη γυναίκα. Η πιο συχνή οργανική αιτία στους άνδρες είναι η έλλειψη κάποιων ορμονών, των ανδρογόνων, που σχετίζονται με την ερωτική επιθυμία (αυτό ισχύει και στις γυναίκες). Μπορεί η αιτία να είναι η ανεπάρκεια τεστοστερόνης ως συνέπεια μιας πάθησης που λέγεται υπογοναδισμός ή λόγω της ανδρόπαυσης. Στις γυναίκες, κυρίως κατά την εμμηνόπαυση, παρουσιάζεται μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων, με αποτέλεσμα να προκαλείται ξηρότητα του κόλπου, δυσκολεύοντας ή καθιστώντας αδύνατη τη σεξουαλική επαφή και μειώνοντας έσι την ερωτική επιθυμία.
Άλλοι παράγοντες έλλειψης επιθυμίας στις γυναίκες είναι:
- Δυσαρέσκεια από τη σχέση του ζευγαριού.
- Κακή ψυχική διάθεση.
- Κούραση και έλλειψη επαρκούς ύπνου.
- Ακαταλληλότητα των ερεθισμάτων.
Πέρα από αυτές τις “κλασικές” αιτίες, ορισμένοι ψυχολόγοι φαίνεται να πιστεύουν ότι αρκετές γυναίκες εκδηλώνουν μια “φυσική” υποτονικότητα στο σεξ αφότου παντρευτούν. Για παράδειγμα, η ανθρωπολόγος-σεξολόγος Μπέλλα Ελγουντ-Κλάυτον γράφει στο βιβλίο της Sex Drive, ότι «μόλις η γυναίκα νιώσει ασφαλής στη σχέση που διατηρεί, τότε η ερωτική της επιθυμία αρχίζει να βουλιάζει». Επικαλείται μάλιστα μια γερμανική έρευνα που έδειξε ότι ύστερα από τέσσερα χρόνια σχέσης, πάνω από τις μισές γυναίκες, ακόμα και ηλικίας 30 ετών, δεν θέλουν να κάνουν τακτικά σεξ με το σύντροφό τους. Ύστερα από 20 χρόνια γάμου, μόνο το 20% των γυναικών κάνει σεξ. Αντίθετα, η λίμπιντο των ανδρών είναι αρκετά υψηλότερη.
Η αναζωπύρωση της ερωτικής επιθυμίας
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια διαδικτυακή έρευνα (Herbenick, 2014) που αξιολόγησε τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι γυναίκες για να ανεβάσουν τη ερωτική επιθυμία τους. Συμμετείχαν 179 γυναίκες που βρίσκονταν σε μόνιμη σχέση για πάνω από 5 χρόνια.
Οι πιο κοινές στρατηγικές που ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν ήταν: να αυξήσουν την επικοινωνία με τον σύντροφο τους, να προσπαθούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του, να εμπλέκονται σε σεξουαλική επαφή ακόμη και χωρίς επιθυμία και να κάνουν υπομονή αφήνοντας το χρόνο να λύσει το πρόβλημα.
Επιπλέον, ανέφεραν συγκεκριμένες τεχνικές που είχαν χρησιμοποιήσει: τον προγραμματισμό στο σεξ, τα σέξι εσώρουχα και μια βραδιά σαν ερωτικό ραντεβού. Όμως, μεγάλος αριθμός των γυναικών ανέφερε ότι το πρόβλημα δεν λύθηκε και ότι δεν ήταν ευχαριστημένες από τις στρατηγικές που εφάρμοσαν.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει μια καλή “συνταγή” για την αντιμετώπιση της υποτονικής ερωτικής επιθυμίας. Γι’ αυτό άλλωστε οι φαρμακευτικές εταιρίες, που θεωρούν το θέμα “φλέγον” αναζητούν το θηλυκό Viagra.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σεξουαλική επιθυμία των γυναικών είναι ένα πολύ περίπλοκο θέμα. Πριν από 150 χρόνια, οι γιατροί ήταν σχεδόν βέβαιοι πως η γυναίκα δεν έχει καμία ουσιαστική επιθυμία για σεξ. Σήμερα, παρατηρείται από ορισμένες γυναίκες μια “υπερσερωτικήή” συμπεριφορά πριν από το γάμο που όμως στη συνέχεια μπορεί να εξαφανιστεί.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι η γυναίκα εκδηλώνει την σεξουαλική της συμπεριφορά προκειμένου να εξασφαλίζει τη “μονογαμία” και όταν αυτό συμβεί μεταπίπτει στη φυσική της κατάσταση. Απλά, πριν από 150 χρόνια η γυναίκα παντρευόταν μέσω συνοικεσίων, οπότε δεν ήταν αναγκασμένη να επιδείξει ερωτισμό για να επιτύχει το γάμο.
