Αντίθετα με άλλους ιστούς του σώματος, ο χόνδρος που καλύπτει την επιφάνεια των αρθρώσεων έχει ελάχιστη ικανότητα αναγέννησης σε περίπτωση που υποστεί ζημιά. Οι τραυματισμοί κατά την άθληση και οι πτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια χόνδρου. Επιπλέον, ο χόνδρος εκφυλίζεται από ορισμένες παθήσεις όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα.
Οι θεραπείες για την αποκατάσταση του φθαρμένου χόνδρου είναι περιορισμένες και συχνά οι ασθενείς χρειάζονται να υποβληθούν σε επέμβαση αντικατάστασης της άρθρωσης.
Τώρα, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ιβαν Μάρτιν, ειδικό στη μηχανική ιστών στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας στην Ελβετία, βρήκαν μια εναλλακτική πηγή ινώδους ιστού, από τη μύτη, που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τους φθαρμένους χόνδρους. Η μελέτη τους δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Translational Medicine.
Πλαστικός ο χόνδρος της μύτης
Είναι γνωστό ότι τα κύτταρα του χόνδρου από το ρινικό διάφραγμα (αυτό που διαχωρίζει τα ρουθούνια της μύτης) έχουν μεγάλη ικανότητα να αναπτύσσονται και να σχηματίζουν νέο χόνδρο. Αλλά μέχρι σήμερα δεν ήταν σαφές αν ο χόνδρος αυτός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση μιας άρθρωσης.
Ο Μάρτιν και οι συνεργάτες του πήραν κύτταρα του ρινικού διαφράγματος από κατσίκες που είχαν φθορές χόνδρου στα γόνατα – οι κατσίκες έχουν παρόμοια ανατομία των αρθρώσεων με τους ανθρώπους. Οι ερευνητές προσέθεσαν αυξητικούς παράγοντες ώστε να αυξήσουν τον αριθμό των κυττάρων στο εργαστήριο και τελικά εμφανίστηκε ένας νέος χόνδρος ο οποίος μεταμοσχεύθηκε στα γόνατα των ζώων.
Ο νέος ο χόνδρος εγκαταστάθηκε χωρίς προβλήματα στα γόνατα των ζώων και οδήγησε σε αποκατάσταση των βλαβών των αρθρώσεων στα γόνατα τους. Μάλιστα μετασχηματίστηκε σε ιστό που έμοιαζε με τον ιστό του γονάτου, κάτι που για τους ειδικούς ήταν απρόσμενο. «Φάνηκε ότι τα κύτταρα του χόνδρου της μύτης έχουν την πλαστικότητα να μεταμορφώνονται και να είναι πλήρως συμβατά με το νέο περιβάλλον τους», ανέφερε ο Μάρτιν.
Η τεχνική θα μπορούσε να χρησιμεύσει και στην αναδόμηση προσώπου
Η επιτυχία του πειράματος οδήγησε σε κλινική δοκιμή πρώιμης φάσης σε ανθρώπους. Πριν από ενάμιση χρόνο 9 άτομα με σοβαρές βλάβες στον χόνδρο των γονάτων τους υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση χόνδρου της μύτης.
Οι επιστήμονες χρειάστηκαν δύο εβδομάδες προκειμένου να καλλιεργήσουν αρκετά κύτταρα της μύτης του κάθε ασθενούς στο εργαστήριο και άλλες δύο εβδομάδες για να σχηματίσουν ένα τμήμα ιστού 3Χ4 εκατοστών το οποίο και μεταμοσχεύθηκε στα γόνατα των ασθενών.
«Μέχρι στιγμής και οι εννέα ασθενείς έδειξαν βελτίωση σε ό,τι αφορά τον πόνο αλλά και την ικανότητα χρήσης των γονάτων τους», ανέφερε ο Μάρτιν, ο οποίος συνεχίζει τη δοκιμή σε περισσότερους εθελοντές για να ανακαλύψει τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της θεραπείας. Σύμφωνα με τον ειδικό, η συγκεκριμένη θεραπεία θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμη για εκατομμύρια άτομα με οστεοαρθρίτιδα.
Η χρήση κυττάρων από τη μύτη για την αποκατάσταση των χόνδρων σε άλλα σημεία του σώματος αποτελεί μια συναρπαστική προοπτική τόσο από βιολογικής πλευράς όσο και από την άποψη της ευρύτερης επιτυχίας των μεταμοσχεύσεων, τόνισε ο ‘Αντονι Χολάντερ από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ στη Βρετανία.
«Τα ίδια κύτταρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την αναδόμηση του προσώπου μετά από αυτοκινητικά ατυχήματα», συμπλήρωσε ο Χολάντερ.
