Ακούγεται εντυπωσιακό, αλλά ο ιός του έρπη τύπου 1 (HSV-1), δηλαδή αυτός που προκαλεί συνήθως τον επιχείλιο έρπη, (και μερικές φορές και τον έρπη των γεννητικών οργάνων), διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με δύο σουηδικές μελέτες.
Το θέμα δεν είναι εντελώς καινούργιο. Και παλιότερα ορισμένοι ερευνητές είχαν βρει αυτή τη συσχέτιση αλλά το θέμα ήταν αμφιλεγόμενο. Η θεωρία πίσω από τη συσχέτιση του απλού ιού του έρπητα, όπως ονομάζεται ο HSV-1, με τη νόσο Αλτσχάιμερ είναι ότι ο ιός εξασθενεί το ανοσοποιητικό και βρίσκει ευκαιρία να εισέλθει στον εγκέφαλο, όπου ενεργοποιεί την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ.
Πριν λίγα χρόνια, η Ρουθ Ιτζχάκι, μια νευροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, αποφάσισε να μελετήσει αυτή τη θεωρία όταν έμαθε ότι μια σχετικά σπάνια λοίμωξη που ονομάζεται εγκεφαλίτιδα έρπη επηρέασε τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που επηρεάζει η νόσος Αλτσχάιμερι. Μελέτησε μεταθανάτια δείγματα εγκεφάλου και διαπίστωσε ότι μέχρι και το 75% των ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με Αλτσχάιμερ, είχε τον ιό HSV-1 στους εγκεφάλους τους, ενώ οι άνθρωποι που πέθαναν από άλλες αιτίες δεν είχαν κανένα ίχνος του ιού.
Διπλασιασμός κινδύνου
Τώρα, στην πρώτη σουηδική μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν πως όταν κάποιος είναι φορέας ορισμένων αντισωμάτων που παράγει το σώμα για να καταπολεμήσει τον ιό του απλού έρπητα, διπλασιάζεται ο κίνδυνος εκδήλωσης για Αλτσχάιμερ. Η παρουσία αυτών των αντισωμάτων υποδηλώνει παλιά μόλυνση με τον έρπη. Η λοίμωξη με τον ιό του απλού έρπητα είναι εξαιρετικά συνηθισμένη. Υπολογίζεται ότι έως και το 90% του πληθυσμού είναι μολυσμένο με τον ιό αυτό, ο οποίος άπαξ και μολύνει τον οργανισμό, δεν εξαλείφεται ποτέ αλλά παραμένει αδρανής σε αυτόν.
«Δεν ξέρουμε αν το εύρημα αυτό σημαίνει πως η καταπολέμηση του ιού του έρπητα μπορεί να επιβραδύνει τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά σίγουρα είναι κάτι που πρέπει να διερευνηθεί», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Ούγκο Λέβχαϊμ, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής της Κοινότητας & Αποκατάστασης του Πανεπιστημίου Umeå, στη Σουηδία. «Και αυτό, διότι αν ισχύουν τα ευρήματά μας, τότε ποσοστό 40-50% των ασθενών με Αλτσχάιμερ είναι μολυσμένοι με τον ιό του έρπη».
Στη μελέτη του Λέβχαϊμ συμμετείχαν 3.432 εθελοντές ηλικίας 48- 77 ετών, εκ των οποίων οι 245 εμφάνισαν Αλτσχάιμερ στην διάρκεια των 11 ετών που τους παρακολουθούσαν οι ερευνητές. Όσοι είχαν στο αίμα τους αντισώματα για τον απλό ιό του έρπητα διέτρεχαν διπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν Αλτσχάιμερ.
Στη δεύτερη σουηδική μελέτη, αναλύθηκαν δείγματα αίματος που είχαν δώσει 360 άτομα που έπασχαν από Αλτσχάιμερ έως και 9,6 έτη πριν αρρωστήσουν και συγκρίθηκαν με δείγματα υγιών εθελοντών. Όσοι εθελοντές είχαν αντισώματα του ιού 6,6 χρόνια πριν αρρωστήσουν, είχαν και πάλι διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ.
Άσκηση
Ο Λέβχαϊμ εκτιμά πως τα ευρήματα αυτά δεν είναι τυχαία, αλλά πράγματι ο ιός του έρπη παίζει ρόλο στην εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Ωστόσο πρέπει να επιβεβαιωθούν από μεγαλύτερες μελέτες πριν θεωρηθεί ο ιός οριστικά υπαίτιος για τη νόσο.
Πρέπει ωστόσο να αναφερθεί ότι αν και το 90% του πληθυσμού έχει εκτεθεί σε HSV-1, μόνο 33% των ενηλίκων ηλικίας 85 ετών και άνω θα αναπτύξουν άνοια. Είναι λοιπόν σαφές ότι ο ιός που προκαλεί τον επιχείλιο έρπη είναι μόνο ένας από τους παράγοντες που αυξάνει τον κίνδυνο.
Σημειώστε επίσης ότι όσο πιο σωματικά δραστήριοι είστε, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να αναπτύξετε Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μια μελέτη του 2012 από το Πανεπιστήμιο Rush Medical Center στο Σικάγο.
