Μπορεί σε μερικούς να φαίνεται εξωφρενικό αλλά το τοξόπλασμα, το παράσιτο που προκαλεί την τοξοπλάσμωση, μπορεί να παίζει μεγάλο ρόλο στην εμφάνιση της σχιζοφρένειας. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Preventive Veterinary Medicine.
Το τοξόπλασμα
Το τοξόπλασμα gondii, όπως λέγεται, μεταδίδεται στους ανθρώπους κυρίως από τα κατοικίδια ζώα, όπως οι γάτες, αλλά και με την κατανάλωση μισοψημένων ή ωμών ζωικών προϊόντων. Λιγότερο συχνά μεταδίδεται από τις έγκυες γυναίκες στα μωρά τους.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν το 2011 στο περιοδικό The Pediatric Infectious Diseases Journal, το τοξόπλασμα βρίσκεται σε πολλούς ανθρώπους. Στη Γαλλία το 75% του πληθυσμού έχει μολυνθεί από το τοξόπλασμα μέχρι να γίνουν 40 ετών, στη Γερμανία είναι μολυσμένο το περίπου 50% των ενηλίκων και συνολικά στη Δυτική Ευρώπη είναι μολυσμένες μία στις δύο γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Στις ΗΠΑ έχει αναφερθεί ότι φορείς είναι μόλις το 22% του πληθυσμού, ηλικίας άνω των 12 ετών.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι είναι μολυσμένοι με το τοξόπλασμα, καθώς όσοι έχουν υγιές ανοσοποιητικό σύστημα κατορθώνουν να το περιορίσουν και έτσι δεν αρρωσταίνουν. Όμως, όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες και οι πάσχοντες από ασθένειες του ανοσοποιητικού (όπως HIV/AIDS) μπορεί να εκδηλώσουν τοξοπλάσμωση.
Η τοξοπλάσμωση χαρακτηρίζεται από συμπτώματα σαν αυτά των ιώσεων (π.χ. πυρετός, διόγκωση λεμφαδένων και πόνοι στους μυς) αλλά στις σοβαρές περιπτώσεις προκαλεί βλάβες στα μάτια, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα.
Ορισμένες μελέτες έχουν συσχετίσει το τοξόπλασμα με την εμφάνιση ορισμένων προβλημάτων ψυχικής υγείας, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η σχιζοφρένεια, ενώ υπάρχουν και μελέτες που υποδηλώνουν ότι ορισμένα αντιψυχωσικά φάρμακα μπορεί να εμποδίζουν την αναπαραγωγή του παρασίτου. Ωστόσο τα ευρήματα αυτά είναι προκαταρκτικά και όχι ομόφωνα αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα. Έτσι υπάρχει μια μυστηριώδης σχέση μεταξύ τοξοπλάσματος και σχιζοφρένειας.
Το 20% των κρουσμάτων
Στη νέα μελέτη, ο Γκάρι Σμιθ, καθηγητής Πληθυσμιακής Βιολογίας και Επιδημιολογίας στην Κτηνιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, θέλησε να διερευνήσει καλύτερα την σχέση ανάμεσα στο τοξόπλασμα και την σχιζοφρένεια.
Έτσι, χρησιμοποίησε το επονομαζόμενο κλάσμα αποδιδόμενου κινδύνου στον πληθυσμό (PAF), για να υπολογίσει αν και τι ποσοστό των κρουσμάτων σχιζοφρένειας μπορεί να αποδοθεί στο τοξόπλασμα. Το κλάσμα αποδιδόμενου κινδύνου στον πληθυσμό χρησιμοποιείται στην Επιδημιολογία για να αξιολογηθεί η σημασία ενός παράγοντα κινδύνου για ασθένεια. «Διερευνήσαμε πόσα κρούσματα σχιζοφρένειας θα μπορούσαν να αποφευχθούν, αν σταματούσαμε την λοίμωξη από τοξόπλασμα», εξήγησε ο Σμιθ.
Όπως, λοιπόν, διαπίστωσε, το 21,4% των κρουσμάτων σχιζοφρένειας στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποφευχθούν – ένα ποσοστό που σε άλλες χώρες πιθανώς θα είναι μεγαλύτερο. Να σημειωθεί ότι η σχιζοφρένεια είναι μια από τις κύριες αιτίες της αναπηρίας στις ΗΠΑ, που επηρεάζει περισσότερους από 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
«Το εύρημα μας υποδηλώνει ότι η λοίμωξη με το τοξόπλασμα gondii είναι σημαντική στην περίπτωση της σχιζοφρένειας και αξίζει τον κόπο να διερευνηθεί περαιτέρω η πιθανή συσχέτιση, όσο εξωφρενική κι αν φαίνεται», σχολίασε ο Σμιθ.
Και πρόσθεσε: “Πρέπει να μάθουμε πόσο σημαντική είναι μια λοίμωξη με τοξόπλασμα. Αντί ορισμένοι να γελοιοποιούν την ιδέα μιας σύνδεσης μεταξύ Τ. gondii και σχιζοφρένειας, διότι φαίνεται τόσο εξαιρετική, μπορούν να καθίσουυν και να εξετάσουν τα αποδεικτικά στοιχεία. Ίσως τότε θα μπορούσαν να πειστούν και έτσι να αναζητήσουμε περισσότερους τρόπους για να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που έχουν μολυνθεί με τοξόπλασμα”.
