Η εργασία με κυλιόμενες βάρδιες, που περιλαμβάνει απογευματινή και βραδινή απασχόληση, μπορεί να γεράσει πρόωρα τον εγκέφαλο.
Ερευνητές εξέτασαν τον αντίκτυπο στην υγεία που μπορεί να έχει η εργασία με βάρδιες και διαπίστωσαν ότι μακροπρόθεσμα – για 10 ή περισσότερα χρόνια – έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου.
Παρόλο που οι επιπτώσεις αυτές μπορούν να αντιστραφούν, η πλήρης ανάκαμψη διαρκεί έως και 5 χρόνια.
Η μελέτη έγινε από ειδικούς των πανεπιστημίων Σουώνσι και Τουλούζ σε και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Occupational & Environmental Medicine».
Ο κιρκάδιος ρυθμός
Όπως και στο jet lag, η εργασία σε βάρδιες είναι γνωστό ότι διαταράσσει το φυσικό ρολόι του σώματος, που αναφέρεται ως κιρκάδιος ρυθμός.
Ο κιρκάδιος ρυθμός επηρεάζει τη θερμοκρασία του σώματος, τον ύπνο και την εγρήγορση ρυθμίζοντας τις ορμόνες και βοηθώντας το σώμα να λειτουργεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, ανάλογα με το ποιο χρονικό διάστημα στον κύκλο της ημέρας ο εγκέφαλος νομίζει ότι είναι.
Η διατάραξη των κιρκάδιων ρυθμών έχει συνδεθεί με μια σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του μαστού, των καρδιαγγειακών παθήσεων, τις αναπαραγωγικές δυσκολίες και τα έλκη.
Έχει επίσης συσχετιστεί με οξείες επιπτώσεις στην ασφάλεια και την παραγωγικότητα στην εργασία. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, ελάχιστα έχει γίνει κατανοητό το πώς θα μπορούσε η διατάραξη του σωματικού ρολογιού να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Η βιταμίνη D
Οι ερευνητές παρακολούθησαν περισσότερους από 3.000 εργαζόμενους και ανακάλυψαν πως όσοι εργάζονταν με βάρδιες πάνω από 10 χρόνια, είχαν νοητικές λειτουργίες «γερασμένες» 6,5 χρόνια σε σύγκριση με την κατάσταση που θα έπρεπε να είναι σύμφωνα με την ηλικία τους. Οι 1.484 από αυτούς (ή το 46% του συνόλου) εργάζονταν με κυλιόμενο ωράριο κάποια στιγμή στην καριέρα τους.
Οι γνωστικές ικανότητες των ασθενών εκτιμήθηκαν, το 1996, το 2001 και το 2006, με τεστ σχεδιασμένα για να αξιολογήσουν τη μακροπρόθεσμη και βραχυπρόθεσμη μνήμη, την ταχύτητα επεξεργασίας και τη συνολική γνωστική ικανότητα.
Διαπιστώθηκε ότι ακόμα και όσοι εργάσθηκαν σε κυλιόμενες βάρδιες μόλις 50 μέρες το χρόνο, είχαν μείωση κατά 4,3 χρόνια στις νοητικές επιδόσεις τους, ακόμα και αν η κυλιόμενη εργασία είχε συμβεί χρόνια πριν.
Για τους σκοπούς της μελέτης, ως βραδινές βάρδιες ορίσθηκαν όσες καθιστούσαν αδύνατο τον ύπνο πριν από τις 12 τη νύχτα ή καθιστούσαν υποχρεωτικό το ξύπνημα πριν από τις 5 το πρωί.
Τα καλά νέα είναι πως ο εγκέφαλος των εργαζομένων φάνηκε να ανακάμπτει όταν έπαψαν να δουλεύουν με κυλιόμενα ωράρια, αν και χρειάσθηκε αρκετά χρόνια για να επανέλθει. Όσοι εθελοντές είχαν τουλάχιστον μία 5ετία να εργαστούν με βάρδιες, είχαν τις ίδιες επιδόσεις στα τεστ αξιολόγησης των νοητικών λειτουργιών με εκείνους που δεν είχαν εργαστεί ποτέ με βάρδιες. Στο μεσοδιάστημα, όμως, οι νοητικές λειτουργίες τους ήταν «γερασμένες».
Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι άλλες έρευνες που έχουν εξετάσει εργαζόμενους σε βάρδιες πρότειναν ότι αυτά τα άτομα μπορεί να έχουν ανεπάρκεια σε βιταμίνης D, ως αποτέλεσμα της μείωσης της έκθεσης τους στο φως της ημέρας. Στο παρελθόν, η έλλειψη βιταμίνης D έχει συσχετιστεί με την μείωση της γνωστικής λειτουργίας. Να σημειωθεί επίσης ότι η διατάραξη του κιρκάδιου ρυθμού μπορεί να συμβάλει στην φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και σε άλλες παρόμοιες παθήσεις.
Τα στοιχεία προέρχονται από τη μελέτη VISAT, που διεξάγεται στη Γαλλία, μεταξύ 3.232 εργαζομένων. Επί μία δεκαετία οι εργαζόμενοι συμπλήρωναν σε τακτά χρονικά διαστήματα ερωτηματολόγια και υποβλήθηκαν σε τεστ αξιολόγησης μνήμης και διάφορες σωματικές εξετάσεις.
